Putin’in Ukrayna’yı işgal girişimi edebiyatçıları ayağa kaldırdı. Salman Rüşdi, Margaret Atwood, Orhan Pamuk ve Svetlana Alexievich’in de aralarında yer aldığı binlerce yazarın imzaladığı manifestoda “Putin’in savaşı sadece Ukrayna’da değil, tüm dünyada demokrasi ve özgürlüğe bir saldırıdır” denildi.
Rusya’da muhalif haber kaynaklarına gelen yasağın ardından ise Rus Booker ödüllü Alexander Ilichevsky, Mikhail Shishkin gibi yazarlar Rusça bilenlere Rus halkına gerçekleri anlatma çağrısında bulunarak “Putin kör ve sağır olsa da, Ruslar kendileriyle aynı dili konuşanları dinler” dedi.
SALİHA SULTAN
Moskova’nın Ukrayna’yı yutma girişimi edebiyat dünyasında da tepki topluyor. Aralarında Salman Rüşdi, Margaret Atwood ve Nobel ödüllü Orhan Pamuk ve Svetlana Alexievich’in de yer aldığı Dünya Yazarlar Birliği (PEN) üyesi 1000’den fazla yazar ortak bir manifestoya imza atarak, Rusya’ya Ukrayna’yı işgal girişimine bir an önce son verme çağrısında bulundu. Yazarlar manifestoda Ukrayna halkını desteklediklerini dile getirdi, ‘Rus güçlerinin Ukrayna’da başlattığı şiddetten dehşete düştüklerini’ ve ‘dökülen kanın durdurulması için acil bir çağrı’ başlattıklarını söyledi. Ukraynaca, Rusça ve Arapça olarak yayınlanan manifestoda, “Bütün bireylerin barış, ifade özgürlüğü vardır. Putin’in savaşı sadece Ukrayna’da değil, tüm dünyada demokrasi ve özgürlüğe bir saldırıdır… Özgür ve bağımsız bir Ukrayna olmadan özgür ve güvenli bir Avrupa olamaz. Barış hakim olmalı” denildi. Öte yandan, Rus hükümetinin Ukrayna’nın işgaliyle ilgili haberlere yer veren web sitelerini engellemesinin ardından 17 seçkin yazar da dünyanın dört bir yanındaki Rusça bilenlere seslenerek, ‘mümkün olan bütün iletişim araçları’ üzerinden savaş hakkındaki gerçekleri Rus halkına anlatma çağrısında bulundu.
‘RUS DEVLETİ RUS DİLİNİ NEFRETİ ATEŞLEMEK İÇİN KULLANIYOR’
Aralarında Rusça yazan Belaruslu Nobelli yazar Svetlana Alexievich, Modern Rus edebiyatının en popüler yazarlarından biri olan Vladimir Sorokin, Rus Booker ödüllü Alexander Ilichevsky, Mikhail Shishkin ve Güney Afrikalı yazar JM Coetzee’nin de yer aldığı yazarlar, şunları söyledi: “Rus dilini konuşan herkese hitap ediyoruz. Tüm milletlerden insanlara. Anadili İngilizce olanlara. Rusça ikinci veya üçüncü dili olanlara. Bugün Rus dili, Rus devleti tarafından nefreti ateşlemek ve Ukrayna’ya karşı utanç verici savaşı haklı çıkarmak için kullanılıyor. Rusya’nın resmi medyası bu saldırganlığın etrafında bir sis perdesi oluşturan sonsuz yalanları tekrarlayıp duruyor. Rus halkı yıllarca yalanlarla beslendi. Bağımsız bilgi kaynakları neredeyse tamamen yok edildi. Muhalefet susturuldu. Devletin propaganda makinesi tüm gücüyle çalışıyor. Bu durumda, Rus vatandaşlarının Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığına yönelik tüm gerçekleri bilmesi çok önemli. Ukrayna ulusunun acıları ve kayıplarını, sivillerin hedef alındığını ve öldürüldüğünü, tüm Avrupa kıtası için oluşan tehlikeyi ve muhtemel nükleer tehdidi bilmeleri çok önemli. Rusça konuşuyorsanız lütfen mümkün olan tüm iletişim araçlarını kullanın. Telefonlar, e-postalar, haber kaynakları. Tanıdığınız, tanımadığınız kişilere ulaşın. Doğruyu söyleyin. Vladimir Putin kör ve sağır olsa da, belki Ruslar kendileriyle aynı dili konuşanları dinler. Bu haksız savaş durdurulmalı.” Rusya parlamentosunun, silahlı kuvvetler hakkında ‘sahte’ bilgi yaymayı suç sayan bir yasayı hayata geçirmesinin ardından BBC, Radio Liberty ve Alman kamu yayıncısı Deutsche Welle gibi haber kaynaklarına Rus halkının erişimi engellenmişti. Rusya’nın son bağımsız haber kuruluşlarından TV Rain, yüzlerce kişinin öldüğü düşünülen işgali haberin ardından hükümetin yaptığı baskıyla yayın durdurmuştu.
Nobel ödüllü yazar Atwood Ukrayna’nın işgalini protesto etmek için Toronto’daki bir yürüyüşe katıldı. Yazar, yürüyüşte Ukrayna bayrağı ile çekilmiş fotoğrafını sosyal medyada paylaştı.
DAĞILAN SSCB’DEN SONRA ÜLKENİN DURUMUNU ANLATMIŞTI…
2015 Nobel Edebiyat Edebiyat Ödüllü yazar Svetlana Aleksiyeviç Kafka Kitap tarafından Türkçeye kazandırılan ‘İkinci El Zaman-Kızıl İnsanın Sonu’ kitabında, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) neden çöktüğünü ve ortaya çıkan Rusya’nın kapitalizmle nasıl bir sürece girdiğini resmetmişti. Yazar, 1991-2012 yılları arasında yapılan röportajlardan oluşan kitabında Rus vatandaşlarının yaşadıkları sıkıntıları anlatmıştı. Aleksiyeviç kitabında, Rusya İmparatorluğu’nun Vladimir Lenin’in önderlik yaptığı Bolşeviklerce 1917 yılında yaşanan Ekim Devrimi ile yıkılışının ardından 1922’de kurulan yeni düzen SSCB’in 1991’de dağılmasından sonra şekillenen günümüz Rusya’sında gelinen noktayı tasvir ediyor.
