Birleşik Krallık'ta görülen Strep A bakterisi, Fransa'da çocuk ölümleri ile sonuçlandı. Ortaya çıkan bu bakterinin Türkiye'de de olup olmadığı merak ediliyor. Türkiye'de görülen salgınlar nedeni ile hastaneler dolup taşarken Strep A bakterisi hakkında araştırmalar devam ediyor. İşte konu hakkındaki tüm detaylar…
Covid19, maymun çiçeği ve RSV gibi birçok bir virüs hayatımızın içerisinde yer alırken Strep A bakterisi ise ölümle sonuçlanan bir virüs olarak ortaya çıktı. Son bir haftada İngiltere,Galler ve Kuzey İrlanda’da teşhisi konulan Strep A bakterisinin neden oldu‘invasif GAS’ hastalığı nedeniyle 15 çocuğun hayatını kaybettiği belirlendi. Fransa sağlık direktörlüğü tarafından çalışanlara gönderilen acil mesajda ise bu bakteriye bağlı olarak görülen vakalarının arttığı bildirildi. Son 15 günde bu bakteriye bağlı olarak 8 çocukta 2’sinin yaşamını yitirdiği belirtilirken 3 yetişkin vakadan da 1 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Strep A veya Grup A streptokok (GAS), boğazda ve ciltte bulunan bir bakteri türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bakteri burun ve akciğerlerde farklı hastalıklar ortaya çıkarabiliyor. Salgın hakkında önemli açıklamalarda bulunan Birleşik Krallık Sağlık Güvenlik Ajansı (UKHSA) İngiltere'de 14 yaş arasında 100 bin çocukta 2 ya da 3 tanesinde bu vakanın görüldüğü bildirildi. Yapılan açıklama doğrultusunda vakaların pandemi öncesinde de 0.5 olarak kayıtlara geçtiğini vurgulandı. İşte konu hakkındaki tüm detaylar…
1-) NEDEN ORTAYA ÇIKTI?
Southampton Üniversitesi ve Southampton Çocuk Hastanesi Pediatrik Bulaşıcı Hastalıklar Uzmanı Dr. Chrissie Jones, Strep A bakterisinin normalden daha fazla sayıda olduğunu belirtti. Vakalarda görülen ciddi artışın toplumda dolaşan bakteri sayısını da arttırdığını belirten Jones, vakalardaki artışın Grup A streptokokun yeni ve farklı bir suşları olduğunu dile getirdi.
Imperial College London’da görevli Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Elizabeth Whittaker, pandemi sürecinin ilk 2 yılında bakterinin az oranda görüldüğünü belirterek 2022 yılında koronavirüs kısıtlamalarının olmaması nedeniyle virüste artış olduğunu söyledi. Strep A virüsünün ilkbahar sonu, yaz başında su çiçeği enfeksiyonlarında yüksek sayıda gördüklerini ifade eden Elizabeth, yılın bu zamanlarında görülen rakamların alışılmadık bir durum olduğunun altını çizdi.
Konu hakkında açıklamalarda bulunan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Anabilim Dalı ve Akılcı İlaç Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık pandemi döneminde uygulanan katı kuralların tüm enfeksiyonların da azalmasına neden olduğunu söyledi. Normal hayata dönüldüğünde bakterilerde de ciddi bir artış olduğunu ifade eden Balık,
“Strep A, halk arasında ‘Beta mikrobu’ diye bilinen bakterinin aynısı… Bu hastalığın ortaya çıkmasındaki en büyük neden; son 1-1,5 yılda vücudun bu bakteriye karşı bağışıklığının olmaması. Çünkü bağışıklık sistemi, sürekli enfeksiyon etkenlerine maruz kaldıkça kendini güçlendirir. Maruz kalma süresi ve sıklığı azalırsa bu etkenlere karşı zayıf kalır. İlk karşılaştığında hastalık, belirli bir şekilde yaygın olarak görülür. Bu yüzden vaka sayılarında ciddi bir artış görülüyor. Çok vaka sayısı olunca, nadir de olsa görülen ölümcül yan etkilerini bariz bir şekilde yaşayabiliyoruz.” ifadelerini dile getirdi.
Galler’de Brynaman İlkokulu'nda 24 çocuk da enfeksiyon olduğu tespit edilirken 2 tanesini de hastaneye kaldırıldığı söylendi. İngiltere’de eğitim ile ilgilenen Devlet Bakanı Nick Gibb enfeksiyondan etkilenen çocuklarda antibiyotik tedavisinin başlanacağını belirtti.
2-) NEDEN ÇOCUKLARDA GÖRÜLÜYOR VE ÖLÜMCÜL SEYREDİYOR?
En çok merak edilen konuların başında iste bakterinin neden çocuklarda görüldü oluyor. Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu'nda görevli Dr. Michael Marks, hastalığın çocuklarda ve yaşlılarda yüksek seviyede olduğunu belirtti. Neden bu şekilde görüldüğünün bilinmediğini ifade eden Marks, çocukların okul ve benzeri alanlarda virüse daha çok maruz kalması nedeniyle daha çok onların etkilenmiş olabileceğini dile getirdi.
Reading Üniversitesi'nde hücresel mikrobiyoloji alanında çalışmalar yürüten Dr. Simon Clarke, çocuklardaki bağışıklık sisteminin daha düşük olması nedeniyle enfeksiyon kapmaya daha yatkın olduklarını belirtti.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Akif Çelik, bu süreç içerisinde bağışıklık sisteminin zayıfladığını belirterek hastaların bakteriyel bir enfeksiyon a yakalandığını vurguladı. Çelik, A grubu beta hemolitik streptokoku gibi bakterilerin çocukları daha ağır etkilediğini söyledi. Açıklamalarına devam eden Akif Çelik, şu örneklendirmeyi yaptı:
“Örnek olarak çok güçlü bir boksörün iki kişi ile art arda mücadele ettiğini düşünün, bu da aynı şekilde. Tıpkı bu boksör gibi bağışıklık sistemimiz için de ikinci rakip ile mücadele daha zorlu olacaktır.”
Strep A bakterisinin 3 ile 15 yaş arasında daha sık görüldüğünü vurgulayan Dr. Çelik, bazı bakterilerin sevdiği yaş grupları olduğunu aktardı. Bazı bakterilerin yaşlıları ve bebekleri etkileye bildiğini söyleyen Çelik, bazılarının ise 3 15 yaş aralığındaki çocukları etkileyerek ölümcül nedenler ortaya çıkarabildiğini aktardı.
3-) COVID-19 GİBİ YAYILABİLİR Mİ?
Birleşik Krallık Ve Fransa'da art arda gelen ölüm vakalarından sonra Strep A virüsünün de Vovid-19 gibi yayılım sağlayıp sağlamadığı merak edilmeye başladı. Prof. Dr. İsmail Balık, Strep A virüsünün koronavirüs gibi yeni bir patoken ya da yayılacak bir mikrop olmadığını belirtti.
Tüm ülkelerde ve bölgelerde olan bir virüs olduğunu aktaran Balık, genellikle kış aylarında ve kapalı yerlerde artış görüldüğünü söyledi. Hastalığın yayılımının ülkeden ülkeye geçmekte olduğunu ve iklim şartları, bağışıklık sistemi gibi etkilere göre değişkenlik gösterdiğini dile getiren Balık, kış aylarında genellikle kapalı ortamlarda bulunan ülkelerde daha çok artış olduğunu vurguladı.
4-) TÜRKİYE’DE DURUM NEDİR, ÜLKEMİZDE DE VAKA ARTIŞI OLUR MU?
Konu hakkında önemli açıklamalarda bulunan Dr. Akif Çelik, tüm ülke ve bölgelerde bu tür bakterilerin olduğunun altını çizdi. Strep A virüsünün Türkiye'de olup olmadığı hakkındaki sorulara yanıt veren Dr. Akif Çelik, bakterinin tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de olduğunu söyledi. Bütün virüs ve bakteriler de bölgesel farklılıkların olduğunu dile getiren Akif Çelik,”Kış aylarında özellikle bademcik iltihabına neden olan kriptik tonsillit dediğimiz bademciklerin beyaz renk aldığı bir hastalığa neden oluyor” dedi. Strep A virüsü hakkında önemli detaylara değinen Dr. Çelik konuşmasına şu sözlerle devam etti:
“Bu hastalık ülkemizde de görünüyor. Sadece bu bakterinin ölümcül bir vakaya neden olduğu hasta ile henüz karşılaşmadım. Genel olarak düşündüğümüzde ise çok nadir olarak rastlanan durum. İngiltere’de açıklanan ölümlü vakaların irdelenmesi gerekli. Çocukların alt hastalıklarının, ekstra başka bir hastalığı olup olmadığının çok iyi aydınlatılması gerekiyor. Bu şekildeki vakalar ise ülkemizde belirgin gördüğümüz bir seri değil. Fakat İngiltere’de bir anda çoğaldı, bizde de olursa pek şaşırmamak lazım.”
5-) SEMPTOMLARI NELER?
Bu hastalık nedeniyle çocukların öksürmekten kaçınacağı boğaz ağrılarının olabileceğini belirten Akif Çelik, muayene sırasında boğaz enfeksiyonu bulunan bütün çocuklarda bu virüsün olup olmadığının kontrol edildiğini söyledi. Bakterinin tespit edilmesi durumunda çocuklara antibiyotik ilaç yazdıklarını belirten Çelik, bakterinin belirtileri arasında yüksek ateş, boğaz ağrısı, batma hissi, bademciklerin üzerinde beyaz lekeler, halsizlik ve yorgunluk olduğunun altını çizdi.
Britanya Ulusal Sağlık Servisi kapsamında yapılan açıklamalar doğrultusunda semptomlar arasında baş ağrısı, boynun önündeki şişmiş lenf düğümleri, mide bulantısı ve kabarcıklarında yer aldığı söylendi. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi ise, hastalığın çok ağrılı bir süreç olarak görülebileceği söylenirken bakteriye maruz kalan bir kişinin 2 ile 5 gün belirti gösterebileceği aktarıldı. Bunun yanı sıra birden fazla Strep A virüsüne yakalanılabileceği da söylendi.
6-) NASIL BULAŞIYOR VE HANGİ ÖNLEMLERİ ALMAK GEREKİYOR?
Solunum yolu hastalıklarının yakın temas halinde damlacık yoluyla kişilere geçtiğini belirten Dr. Akif Çelik, öksüren kişilerden uzak durulması gerektiğinin altını çizdi. Bunun yanı sıra sosyal mesafe kurallarına, hijyen ve el temizliğine dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Çelik, kış mevsimi bitene kadar kapalı mekanlarda maske kullanılmasını tavsiye etti.
7-) HASTALIĞA DAİR NASIL BİR TEDAVİ UYGULANIYOR?
Hastalığın tedavisi için penisilin yani antibiyotik grubu ilaç kullanımı yapıldığını söyleyen Çelik, genellikle penisilin iğnesi yapıldığını aktardı. Bazı kişilerin penisilin alerjisi olabildiğinin altını çizen Dr. Çelik, penisilinin bazen anaflaksiye neden olabilen bir antibiyotik olduğunu belirtti. Bu kapsamda ilacı uygulamadan önce hastaları alerji testi yapıldığını dile getiren Dr. Akif Çelik, yapılan testin ardından uygun dozajda penisilin yapılabileceğini aktardı. Bunun yanı sıra Oral antibiyotik başlangıcı yapılabildiğini de aktaran Çelik, hastaların 7 ila 10 gün ilaç kullanabileceğini belirtti.
