7 yaşında başladığı mesleği 59 yıldır durmaksızın sürdürüyor, ondan sonra yapacak bir kişi bile bulunmuyor. Herkes onu Saraç ustası olarak tanıyor yeni nesilden bu mesleği bilen bir kişi bile çıkmıyor. Sivas'ın son kalan ustası üzüntüsünü dile getiriyor…
Sivas’ta çocuk yaşta başladığı saraç ustalığını tam 59 yıldır sürdüren Veysel Karagöz, mesleğinin son temsilcisi olarak dede yadigârı işini yaşatmaya çalışıyor. Atların neredeyse her evde olduğu dönemlerden, motorlu taşıtların yaygınlaştığı günümüze uzanan zorlu serüveninde, işini ilk günkü sevgiyle yapan Karagöz, artık ağırlıklı olarak film setleri ve cirit sporcuları için üretim yapıyor.
Ancak onun asıl üzüntüsü, yeni neslin bu mesleği bilmemesi ve çırak yetişmemesi. İşte, Saraç Ustası Veysel Karagöz’ün meslek hikâyesi...
ÜÇ KUŞAKLIK MESLEĞİN SON TEMSİLCİSİ
Sivas’ta 66 yaşındaki Veysel Karagöz, saraç ustalığına henüz 7 yaşındayken dedesi ve babasının yanında çırak olarak başladı. Tam 11 yıl boyunca çıraklık yaptıktan sonra 18 yaşında kendi işinin başına geçti. Üç kuşaktır devam eden saraççılık mesleğini bugün tek başına sürdüren Karagöz, Sivas’ta bu mesleğin son temsilcisi.
Eskiden her köyde at arabaları ve at koşum takımları için saraçlara ihtiyaç duyulduğunu belirten Karagöz, “Dededen babaya, babadan bana kalan bir meslek. 7 yaşında başladım, 18 yaşında usta oldum. O yıllarda çiftçiler tarlalarını atlarla sürer, yüklerini at arabalarıyla taşırdı. Saraç ustası, atların kullandığı eyer, yular, üzengi, hamut gibi takımları üretir ve tamir ederdi. Ancak arabalar ve traktörler yaygınlaşınca atlar azaldı, mesleğimiz de yok olmaya yüz tuttu” dedi.
ÇIRAK YETİŞMİYOR, MESLEK YOK OLUYOR
Veysel Karagöz, en büyük sıkıntılarından birinin mesleğe ilgi duyan çırak bulamamak olduğunu söylüyor. Artık kimsenin saraç olmak istemediğini belirten Karagöz, “Eski dönemde işler çoktu. İnsanlar ekmeğini bu meslekten kazanıyordu. Ama şimdi geçim sağlamak çok zor. Ben emekli maaşımla ve burada yaptığım işlerle idare ediyorum. Bu işi meslek edinmek isteyen genç yok. Yeni nesil bu mesleği hiç bilmiyor” diye konuştu.
TARİHİ DİZİLER VE CİRİT SPORCULARINA ÜRETİM YAPIYOR
Günümüzde saraççılık mesleğine olan ilginin değiştiğini belirten Veysel Karagöz, artık daha çok sinema, dizi sektörüne ve cirit sporu yapan binicilere üretim yaptığını söylüyor.
Karagöz, “İstanbul’da çekilen birçok tarihi dizi ve filme buradan eyer ve at takımları gönderdim. Özellikle Osmanlı dönemi dizilerinde kullanılan malzemeler burada yapılıyor. Cirit sporu yapan biniciler de sık sık bize geliyor. Hem yeni malzeme yapıyoruz hem de eskiyenleri tamir ediyoruz. Bunlar olmasa mesleğimiz tamamen bitecek” dedi.
ARTIK SÜS OLARAK ALINIYOR
Son yıllarda insanların nostalji merakı ile at malzemelerine olan ilgisinin arttığını söyleyen Veysel Karagöz, “Bazı insanlar eski at takımlarını ya da özel olarak yaptırdıkları küçük eyer, koşum takımı maketlerini evlerine süs olarak alıyorlar. Bunları duvara asıp dekor yapıyorlar. Bu da bizim işlerimize biraz hareketlilik kattı. Ama elbette eskisi gibi değil” dedi.
MUHABBET KUŞLARIYLA GEÇEN GÜNLER
Saraç ustası Veysel Karagöz, iş yerine gelenleri sadece el emeği ürünleriyle değil, muhabbet kuşlarıyla da karşılıyor. İş yerinde yıllardır beslediği kuşlarla adeta dost olan Karagöz, “Sabah dükkâna gelince önce onların karnını doyuruyorum. Sonra işime başlıyorum. Çocukluktan gelen bir hayvan sevgim var. Eskiden çok hayvanımız vardı. Şimdi bu sevgi dükkanımda kuşlarla devam ediyor” diye konuştu.
"BU MESLEK BENİM HAYATIM"
Her gün sabah erkenden dükkânına gelip işine koyulan Karagöz, 59 yıldır severek yaptığı mesleğini bırakmayı düşünmediğini ifade ederek şunları söyledi:
“Ben bu mesleği sevmesem yapmam. İlk günkü gibi heyecanla çalışıyorum. Atların kullandığı bir eyeri yapmak yaklaşık 3 gün sürüyor. Her dikişi, her detayını özenle yapıyorum. Bu meslek benim hayatım oldu. Ölene kadar da yapmaya devam edeceğim.”
SARAÇÇILIK MESLEĞİNİN SON YILLARI
Veysel Karagöz gibi usta ellerde yaşayan saraççılık mesleği, yeni neslin ilgi göstermemesi nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Motorlu taşıtların yaygınlaşması ve geleneksel yöntemlerin terk edilmesi, saraç ustalarının sayısını her geçen gün azaltıyor.
Ancak tarihi diziler, at sporları ve nostaljik dekor talepleri, bu köklü mesleğin tamamen unutulmaması için bir umut ışığı olmaya devam ediyor.
Sivas’ın son saraç ustası Veysel Karagöz ise her dikişte geçmişten geleceğe uzanan bir mirası yaşatmaya çalışıyor.
