Taş ocaklarında pişiyor, nesillerin gönlünde iz bırakıyor. Gaziantep’in Araban ilçesine özgü saç arası kömbe, yalnızca bir tatlı değil; kuşaktan kuşağa aktarılan bir kültür mirası olarak bayram sofralarını süslemeye devam ediyor.
Gaziantep’in Araban ilçesinde, bayram sabahlarının vazgeçilmezi olan saç arası kömbe geleneği yıllardır yaşatılıyor. Bayramlarda misafirlere ikram edilmek üzere yapılan bu özel lezzet, sadece damağa değil, geçmişten bugüne uzanan bir kültür zincirine de hitap ediyor. Arabanlı kadınların imece usulüyle bir araya gelerek yaptığı saç arası kömbe, bölge halkının bayram hazırlıklarının en önemli parçalarından biri.
TÜM HAZIRLIK BİR HAFTA ÖNCESİNDEN BAŞLIYOR
Bayram öncesi hareketlilik Araban’ın evlerinde erken başlıyor. Kadınlar, geleneksel kömbe tarifini uygulamak için bir araya geliyor, yoğurma kapları hazırlanıyor. Kömbe hamurunda kullanılan malzemeler ise oldukça zengin: Un, zeytinyağı, süt, yoğurt, yumurta, pekmez, susam, ceviz, antepfıstığı ve keten tohumu bir araya gelerek eşsiz bir aroma oluşturuyor. Yoğrulan hamur, büyük tepsilere döşeniyor, özenle dilimlenerek taş ocaklarında pişmeye bırakılıyor.
SAÇ ARASINDA PİŞEN LEZZETİN SIRRI KÜLTÜRÜNDE GİZLİ
Kömbenin en dikkat çeken yönlerinden biri de pişirme tekniği. Tepsilere yerleştirilen hamurlar, avlularda kurulan taş ocaklarında, saç arası yöntemle pişiriliyor. Bu geleneksel yöntem sayesinde kömbe dışı kıtır, içi yumuşak bir kıvam alıyor ve bayram sofralarına hazır hale geliyor. Yalnızca tadı değil, kokusu ve sunumuyla da dikkat çeken kömbe, yıllardır değişmeden süregelen tarifin izlerini taşıyor.
BAYRAM SOFRALARININ DEĞİL, NESİLLERİN DE LEZZETİ
Arabanlı kadınlar bu geleneği yaşatmak için her yıl büyük bir özveri gösteriyor. Kömbe sadece bir bayram tatlısı değil; aynı zamanda aileleri bir araya getiren, kültürü diri tutan bir bağ haline gelmiş durumda. Her evde mutlaka bulunan bu lezzet, misafirlere çayın yanında ikram ediliyor ve bölgeye özgü dokusuyla pastanelerdeki ürünlerden ayrışıyor.
“BİZ ÖĞRENDİK, SIRA ÇOCUKLARIMIZDA”
Arabanlı 79 yaşındaki Güllü Şan Işık, yıllardır bu geleneği yaşatan isimlerden biri. Annesinden öğrendiği tarifi torunlarına da öğretmeye kararlı olduğunu belirten Işık, bu kültürün yaşaması için çaba harcadıklarını söylüyor. “Kömbe bizim geçmişimiz. Bayramlarda komşularla bir araya gelir, imece usulüyle hazırlarız. Her aşaması ayrı bir değer taşıyor” diyen Işık, kömbenin misafirler tarafından da çok beğenildiğini ve bayramlarda olmazsa olmazlar arasında yer aldığını dile getiriyor.
PASTANELERE DEĞİL, TAŞ OCAKLARINA YOLU DÜŞENLERİN TATLISI
Saç arası kömbe, Arabanlıların bayram tatlısı anlayışını temsil ediyor. Hazır ürünlerden farklı olarak el emeğiyle yoğrulan ve taş ocaklarında pişirilen bu lezzet, hem nostaljik hem de doyurucu bir seçenek olarak öne çıkıyor. Özellikle bayram ziyaretine gelen konuklar tarafından çok sevilen bu tatlı, Araban mutfağının kimliğini yansıtıyor.
Geleneksel saç arası kömbe, Araban ilçesinde yalnızca özel günlerde yapılan bir yiyecek değil; aynı zamanda birlikteliğin, geçmişe saygının ve kültürel devamlılığın sembolü. Kadınlar bu lezzeti hem korumak hem de tanıtmak adına çocuklarına ve torunlarına aktarıyor. Araban’ın taş fırınlarından çıkan her kömbe, geçmişten gelen bir hikâyeyi bugüne taşıyor.
