Yaşar Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Jafar Safari'nin yürütücülüğünde, farklı üniversitelerden bilim insanlarının katılımıyla gerçekleştirilen araştırma, Ege Bölgesi'nin su geleceğine ışık tutuyor. En gelişmiş iklim modellerinden biri olan CMIP6 verilerini kullanan ekip, farklı karbondioksit emisyonu senaryolarına (orta ve yüksek) göre bölgenin 2100 yılına kadar nasıl bir kuraklık eğilimine gireceğini analiz etti. Araştırmanın en çarpıcı sonucu, yüksek emisyon senaryosunun gerçekleşmesi durumunda, 2070-2099 yılları arasında kurak ay sayısında bugüne kıyasla yüzde 40'a varan bir artış yaşanabileceği oldu.
EN BÜYÜK RİSK ALTINDAKİ BÖLGELER: MENDERES HAVZALARI
Araştırma, kuraklığın tüm Ege'yi etkileyeceğini ancak bazı bölgelerin çok daha hassas olduğunu ortaya koyuyor. Gelecekte şiddetli ve aşırı kuraklığın en yoğun yaşanacağı yerlerin başında Büyük Menderes Havzası (Aydın-Denizli-Muğla hattı) ile Küçük Menderes Havzası'nın batı kesimleri (Çeşme, Seferihisar, Selçuk ve çevresi) geliyor. Raporda, bu bölgelerde 15 aya kadar uzayabilen kesintisiz kurak dönemlerin yaşanabileceği ve bunun tarımsal üretim ile içme suyu temini için yıkıcı sonuçlar doğurabileceği belirtiliyor.
DOÇ. DR. SAFARİ UYARDI: "İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ SOYUT BİR KAVRAM DEĞİL"
Araştırmanın yürütücüsü Doç. Dr. Jafar Safari, sonuçların ciddiyetine dikkat çekerek acil eylem çağrısında bulundu. Safari, "Bu veriler ışığında özellikle İzmir’in tarım, içme suyu ve ekosistem dengesi açısından büyük risk altında olduğunu söyleyebiliriz. İklim değişikliği, artık soyut bir kavram değil. Ege Bölgesi gibi hassas alanlar, hem sıcaklık artışı hem de buharlaşma nedeniyle çift yönlü baskı altında. Tarımsal üretim, içme suyu temini ve ekolojik denge tehlike altında. Bu çalışmamızda geleceğe dair net bir tablo ortaya koyduk: Adaptasyon ve bütüncül su yönetimi politikaları bir an önce hayata geçirilmeli" dedi.
PEKİ, NE YAPILMALI? İŞTE ACİL EYLEM PLANI
Doç. Dr. Safari, araştırmanın sonuçları doğrultusunda atılması gereken acil adımları ise şöyle sıraladı:
- Yeraltı Suları Korunmalı: Yeraltı su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı için izleme ve sınırlama sistemleri geliştirilmeli.
- Tarımsal Sulama Modernleşmeli: Damla ve yağmurlama gibi su tasarrufu sağlayan modern sulama teknikleri yaygınlaştırılmalı.
- Su Kaçakları Önlenmeli: Şehir şebekelerindeki fiziksel su kayıpları hızla tespit edilip onarılmalı.
- Erken Uyarı Sistemleri Kurulmalı: Bölgesel düzeyde kuraklık erken uyarı sistemleri ile önlemler önceden alınmalı.
- Alternatif Kaynaklar Yaratılmalı: Arıtılmış atık suların tarımda kullanılması ve deniz suyu arıtma tesislerinin kurulması gibi alternatif su kaynakları devreye alınmalı.
- Karbon Ayak İzi Azaltılmalı: Yenilenebilir enerji yatırımları artırılarak iklim değişikliğinin temel nedeni olan emisyonlar düşürülmeli.
- Uzun Vadeli Planlama Yapılmalı: İklim projeksiyonlarına dayalı, geleceği öngören su yönetim planları hazırlanmalı.
