Kentin tarımsal faaliyetleri ve ürünlerinin gelişimine katkı sunmak amacıyla çalışmalarını sürdüren Çanakkale Belediyesi Yerel Kalkınma Biriminin Coğrafi İşaret ve Markalaşma Projeleri kapsamında, Çanakkale'nin marka değeri taşıyan Sakız Baklası ve Eceabat Sarı Susamı için coğrafi işaret başvuruları tamamlandı. Ürünlerin ve coğrafi işaret başvurularının tanıtımı ise 3 Mayıs 2023 tarihinde geniş katılımlı bir toplantı ile gerçekleşti.
Çanakkale Sakız Baklası ve Eceabat Susamı Tanıtım Toplantısına, Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Belediye Başkan Yardımcıları, ilgili birim müdürleri, Yerel Kalkınma Birimi çalışanları, Çanakkale Ticaret Borsası Başkanı Abdullah Deniz, Çanakkale Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Dr. Onur Sinan Türkmen, Başvuru Denetleme Komisyonu Üyeleri, Akademisyenler, İl ve İlçe Ziraat Odaları, Muhtarlar, Çiftçiler, tüccarlar, işletme sahipleri, Üreticiler ve basın mensupları katıldı.
Yetiştiricilik tarihi 1800'lü yıllara dayanan; bölgemize ait türler olan Sakız Baklası ve Eceabat Sarı Susamı ürünlerinin yetiştiriciliğini yaygınlaştırmak, bölgede ve ülkede tanınırlığını arttırmak, ürünlerin katma değerli ürünlere dönüşmesine destek olmak için çalışmalarını sürdüren Çanakkale Belediyesi Yerel Kalkınma Birimi; Çanakkale Sakız Baklasının başvurusunu 2022 Ekim ayında, Eceabat Sarı Susamının başvurusunu ise 2022 Aralık ayında tamamlayarak Türk Patent ve Marka Kurumuna teslim etti.
Başvuruların incelenme süreci devam ederken, gerçekleştirilen tanıtım toplantısında ilk sunumu Yerel Kalkınma Birimi çalışanları gerçekleştirerek, proje ve sürece ilişkin bilgiler paylaştı. Yerel Kalkınma Biriminin çalışmaları kapsamında her iki ürünün de markalaşmasının sağlanması, bu kapsamda çiftçilerin eğitimlerle bilinçlendirilmesi, üretim miktarlarının artırılması ve pazarlama çalışmalarının planlanmasına ağırlık verileceği kaydedildi.
Toplantıda Çanakkale Sakız Baklası Başvurusu Sunumunu gerçekleştiren Dr. Öğr. Üyesi Seçkin Kaya, coğrafi işaretin önemine vurgu yaparak, coğrafi işaretli ürünlerin pazarlamaya katkı sunmak, yerel kalkınmayı desteklemek, ürünün taklitçiliğini engellemek, aynı zamanda gastroturizme katkı sağlamak gibi pek çok alanda faydası bulunduğunu kaydetti. Çanakkale'nin sahip olduğu coğrafi konumu, toprak yapısı gibi özelliklerin kaliteli ürünlerin ortaya çıkmasını sağladığını belirten Kaya, sakız baklasının da özellikle içerdiği aromatik maddeler, protein ve karbonhidratlar bakımından diğer bakla türlerinden ayrıldığını, bu nedenle coğrafi işarete aday bir ürün olduğunu kaydetti.
Eceabat Susamı Başvurusu Sunumu gerçekleştiren Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Ali Gündoğdu ise, yerel tohumluk kullanımı, ekolojik faktörler, yetiştirici tecrübesi ile bitki agronomik yapısı ve tohumlarının kimyasal ve yağ içerikleri nedeniyle diğer susam çeşitlerinden ayırt edici özelliklere sahip olması nedeniyle Coğrafi İşaret Tesciline aday olduğunu kaydetti.
“Kalkınmada Kırsalın Önemi Büyük”
Toplantıda bir konuşma yapan Belediye Başkanı Ülgür Gökhan ise, Çanakkale'deki kırsal kalkınmanın önemine her fırsatta vurgu yaptığını belirterek, “Çanakkale'nin ticari, ekonomik kalkınmasında kırsalın çok büyük önemi olduğunu biliyoruz. Çanakkale'nin ticareti hatta sanayisi kırsalın desteğiyle sağlanıyor. Kırsal burada yeterli gelire sahipse, bunun sonuçları bu kente yansıyor. Kentteki diğer sektörlere, esnafa yansıyor. Onun için kırsalın kalkınması çok önemli” dedi.
“Tarıma Verilen Önem Yok Olma Noktasına Geldi”
Başkan Gökhan, “Bizim bu yöreye ait ama bugün yavaş yavaş bitme noktasına gelen iki ürünü yeniden nasıl canlandırabiliriz, nasıl üretimini artırabiliriz, nasıl markalaştırabiliriz diye bir çaba içerisine girdik. Burada Üniversitemizle, Odalarımızla, Borsamızla işbirliği içerisinde bu çalışmaları yapmaktayız. Bakla biliyorsunuz, geçmişte çok önemli bir ihraç ürünümüzdü. Meşhur 'bakla gemisi' söylemleri vardır burada. Böyle bir literatür vardı. Çünkü çok sayıda, onlarca gemi Çanakkale baklasının ihracı için burada bulunurdu. Yine Eceabat Susamı da sapsarı rengi olan, farklı bir susamdı. Ve bana göre dünyanın en iyi susamı noktasındaydı. Ama bütün bunlar ülkede tarıma verilen önemin azalmasıyla yavaş yavaş yok olma noktasına geldi. Aslına bakarsınız Kumkale Ovasında pamuk da bitti. Pamuk deyip geçmeyin, Türkiye'deki en uzun lifli pamuk idi” diye konuştu.
“11 Üründe Coğrafi İşaret Aldık”
Başkan Gökhan konuşmasını şöyle sürdürdü; “Çanakkale coğrafyası çok değişik bir iklim yapısına sahip. Kaz dağlarının etkisi çok burada. Suların etkisi, hava, oksijen, rüzgarlar, deniz çok önemli. Tüm bunlar bu coğrafyadaki çok çeşitli ürünlere yansıyor. Nitekim, 11 tane üründe coğrafi işaret almış durumdayız. Bu bir tesadüf olamaz. Onun için biz şu anda Çanakkale'de kaybolmakta olan Eceabat Susamı ve Sakız Baklasını coğrafi işaret almak suretiyle yeniden meşhur etmek, üretmeye teşvik etmek için çaba gösteriyoruz. Bizim önceliğimiz burada kırsalın kalkınması. Özellikle pandemi döneminde tarımın ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya çıktı. Bugün soğan fiyatı, et fiyatı konuşuyorsak, bu noktada bir tüketici olarak sıkıntılarımız, şikayetimiz varsa bunun nedeni tarıma verilen önemin giderek azalmış olması. Dolayısıyla biz de burada üzerimize düşeni yapmaya çalışıyoruz. Yerel tohumlarımıza çok önem veriyoruz. Bu ülkenin kendi tohumunu mutlaka geliştirmesi, üretmesi gerektiğini düşünüyorum. Bize özgü tohumları yetiştirmemiz şart ki yüksek verim elde edelim. Ama biz yurtdışından ithal ettiğimiz tohumları kullanmaya çalışıyoruz” dedi.
“Bu Proje Kırsal Kalkınma Anlayışımızın Bir Parçası”
“Bu proje kırsal kalkınma anlayışımızın bir parçası” diyen Başkan Gökhan, gerçekleştirilen pek çok projenin yanı sıra, yeni projelerin de hazırlandığını belirterek, “Son olarak, Güney Marmara Kalkınma Ajansıyla da bir proje yaptık. Dijital tarıma da geçmemiz lazım. Ziraat Odamız ve çeşitli belediyelerimizin de işbirliği ile hazırladığımız son projemiz kabul gördü. Drone ile ilaçlama için ve bu projeyi gençlerin kullanmasına yönelik bir proje bu. Yerel yönetimler de tarımın kalkınması için çaba göstermeli. Biz bu işi başlatmış durumdayız. Pek çok projeyle üreticilerimizi ve tarımı destekliyoruz. Bizim kırdan kente göçü engellememiz lazım. Engel derken, kısıtlama anlamında değil. Oradaki yaşamı iyileştirip, sosyal hayatı, çeşitli altyapıları iyileştirip, daha çok o yörelerde insanların kalması için teşvik etmemiz lazım. Üretimi artırmamız ve genç çiftçileri özendirmemiz gerekir” diye konuştu.
Toplantı, karşılıklı görüş alışverişi ile son buldu.
Sakız Baklası
Sofralık ve hayvan yemi olarak üretimi çok miktarda yapılmaktadır. Ülkemizde en çok Çanakkale'de bakla yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bakla aynı zamanda münavebe (buğday veya ayçiçeği sonrası ara ürün) olarak kullanılmakta, toprağın azot yapısını zenginleştirmektedir. En faydalı baklagiller grubunda yer almaktadır.
Eceabat Sarı Susamı
Protein, asit, enzim ve yağ değerleri bakımından birçok susam çeşidine göre çok daha zengin besin değerlerine sahiptir. Özellikle coğrafi işaretli bir diğer ürün olan Bayramiç Tahin Helvasının üretiminde ve kent merkezinde üretimi yapılan tahin helvalarında hammadde olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda susam; tahin, unlu mamuller ve helva sanayiinde çok talep edilen bir üründür.
