Suriye'deki savaşta son durum ne? Hangi gruplar hangi şehirlere hakim? Rusya'nın hava saldırıları durumu nasıl değiştirecek? İşte şehir şehir Suriye'de son durum ve Suriye savaş haritası:
[Karar]
Dünya ülkeleri Suriye'de siyasi çözüm çağrılarında bulunurken, savaş ise hız kesmeden devam ediyor. Buna karşın son aylarda grupların kontrol ettiği bölgelerde ciddi bir değişiklik gözlenmiyor. En şiddetli çatışmaların yaşandığı bölgelerde, ufak bir köyün el değiştirmesi günler sürebiliyor. Suriye'deki savaş tam anlamıyla "kilitlenmiş" durumda.
Rusya'nın saldırılarının Suriye'deki durumu nasıl değiştireceğini söylemek için henüz erken olsa da, Rus uçaklarının desteği İdlib vilayeti başta olmak üzere Esad rejiminin kaybettiği bölgeleri tamamen geri almasını sağlayacak gibi görünmüyor. Hava saldırılarını ülkenin İdlib, Hama ve Humus'ta yoğunlaştıran Rusya'nın amacı, Esad'ın Suriye'nin kuzey bölgesine tekrar hakim olmasını sağlamaktansa, muhtemel bir geçiş sürecinde Esad'ın elini güçlendirmek gibi görünüyor.
Halep: Rejim, muhalifler ve IŞİD'in hakimiyeti var
Kuzey ucu Türkiye sınırına uzanan Halep şehri, savaşın en büyük şiddetle devam ettiği yerlerden biri. Rejim, 2015 yazında Halep kuşatmasını tamamlayarak muhalifleri çevrelemeyi planlıyordu. Fakat İdlib'in muhaliflerin eline geçmesinden sonra Halep'te de dengeler değişti ve kuşatma girişimi rafa kaldırıldı. Buna karşın muhalifler de ülkenin güney kısmıyla bağlantısı büyük ölçüde kesilen rejim güçlerini şehirden uzaklaştırmada başarılı olamadılar.
Kentin kuzey, kuzeybatı ve güney kesimlerinde Nusra ve ÖSO gibi gruplar hakim.
IŞİD ise şehrin merkezinde bir varlığı bulunmasa da Halep vilayetinin kuzey ve doğu kısmında bazı bölgeleri elinde bulunduruyor. IŞİD'in ele geçirmek için birçok saldırı düzenlediği Mare kasabası, muhalifler açısından Türkiye'den ulaştırılan yardımlar konusunda stratejik bir öneme sahip.
Halep'in büyük bölümü ise Suriye ordusu ve Ulusal Savunma Güçleri'nin (NDF) elinde bulunuyor.
İdlib: Tamamen muhaliflerin kontrolünde
Muhaliflerin büyük önem verdiği kıyı şehri Lazkiye'nin kuzeyinde yer alan İdlib, Mart ayından beri büyük ölçüde Nusret Cephesi ve Ahrar Şam militanlarından oluşan Fetih Ordusu'nun elinde bulunuyor. Fetih Ordusu'nun şehri ele geçirmesinden sonra rejimin elinde sadece Halep sınırındaki Ebu Zuhur askeri havaalanı ile Fua ve Kefraya beldeleri kalmıştı. Ebu Zuhur, Eylül ayında muhaliflerin eline geçti. Fua ve Kefraya'da ise rejim güçleriyle muhalifler arasında imzalanan altı aylık ateşkes dolayısıyla bir çatışma yaşanmıyor.
Lazkiye ve Tartus: Tamamen rejim kontrolünde
Hatay'ın güneyinde yer alan Akdeniz şehri Lazkiye, hemen hemen tamamen rejim kontrolünde bulunuyor. Muhaliflerin İdlib'i aldıktan sonra bütün güçleriyle Lazkiye'ye odaklanmak yerine aynı anda Halep'e de saldırmasının, Lazkiye'nin rejimin elinde kalmasına yardımcı olduğu yorumları yapılıyor. Halihazırda vilayetin kuzeydoğusundaki küçük bir bölge muhaliflerin elinde bulunuyor.
Rusya, Suriye ordusuna destek amaçlı hava operasyonlarına başlamadan önce Lazkiye'ye büyük bir askeri üs inşa etmiş ve özel birliklerini üssün koruması ile görevlendirmişti.
Lazkiye'nin güneyinde yer alan liman şehri Tartus'ta Suriye ordusu dışında silahlı bir grup bulunmuyor.
Hama: Merkezi rejim kontrolünde, kırsalda ise muhalifler ve IŞİD hakimiyeti var
Halep ve İdlib'in güneyinde yer alan Hama vilayetinde merkez Esad rejiminin kontrolünde bulunurken, güney ve kuzey kırsallarında muhalifler, doğu kırsalında ise IŞİD hakimiyet var.
Humus: Merkezde rejim, çevrede muhalifler hakim
Batısında Lübnan, güneyinde Şam ve kuzeydoğusunda Rakka bulunan Humus vilayetinin güney ve kuzeyi muhalif grupların elinde bulunuyor. Vilayetin güneydoğusunda Palmira antik kentinin de dahil olduğu bazı bölgeler IŞİD'in elinde. Vilayet merkezindeki bir bölgede ise Esad rejiminin hakimiyeti bulunuyor.
Şam: Stratejik bölgeler muhaliflerin elinde
Başkent Şam'ın Doğu Guta ve Zebadani bölgeleri muhaliflerin kontrolünde bulunuyor. Rejim, Doğu Guta'ya vakum ve varil bombalarıyla pek çok saldırı düzenliyor. Özellikle Lübnan sınırında bulunan ve Hizbullah'ın yoğun saldırılar düzenlediği Zebadani'de ise geçtiğimiz ay varılan altı aylık ateşkes sürüyor.
Suveyda: Batı'da muhalifler, merkezde rejim hakim
Güneyde Ürdün'e komşu olan Suveyda, bu konumuyla Ürdün'den muhaliflere silah yardımınde önemli bir yere sahip. Şam ve Dera ile komşu olan şehrin merkezi rejim kontrolünde bulunurken, güney ve batı kırsallarında muhaliflerin hakimiyeti bulunuyor. Kentin kuzeyindeki bir bölüm ise IŞİD'in kontrolünde.
Dera: Yarısı muhaliflerde, yarısı rejimde
Şam, Suveyda ve Kuneytra ile komşu olan ve güney sınırında Ürdün'ün bulunduğu Dera kentinin yarısında rejim güçlerinin hakimiyeti bulunurken, diğer yarısında ise Nusret Cephesi ve muhaliflerin kontrolü var. İsrail işgali altındaki Golan tepelerinin sınırındaki bir bölüm ise IŞİD kontrolünde bulunuyor.
Kuneytra: Yüzde 80'i İsrail işgali altında
Suriye'nin en küçük ili olan Kuneytra'nın, Golan Tepeleri'ni içeren büyük bölümü İsrail işgali altında bulunuyor. Golan sınırında muhalifler yer alırken, kent merkezi rejim kontrolünde.
Deyrizor: Rejim güçleri IŞİD kuşatması altında
Suriye'nin en büyük petrol üretim merkezi olan Deyrizor'un tamamına yakını IŞİD'in elinde bulunuyor. Buradaki petrolün satışından elde edilen gelirin, örgütün en büyük mali kaynaklarından biri olduğu belirtiliyor. Doğusunda Irak, kuzeyinde ise Haseke ve Rakka vilayetleri bulunan Deyrizor'da, havaalanı bölgesi rejimin kontrolünde bulunuyor. IŞİD, burayı rejimden almak için zaman zaman şiddetli taarruzlar gerçekleştirse de şu ana kadar havaalanını ele geçirebilmiş değil.
Rakka: Tamamen IŞİD kontrolünde
Suriye'nin kuzeydoğusundaki Rakka vilayetinin merkezi IŞİD kontrolünde bulunuyor. Vilayetin kuzeyindeki Tel Abyad ilçesi iseyaz aylarında ABD'nin hava desteğiyle PYD'nin eline geçmişti.
Haseke: Büyük bölümü rejimin elinde
Kuzeyinde Türkiye, doğusunda ise Irak'ın yer aldığı Haseke'de büyük ölçüde PYD hakimiyeti bulunuyor. Rejim güçlerinin de bulunduğu kente, IŞİD zaman zaman bombalı araç saldırıları düzenleyerek pek çok kişinin ölümüne neden oluyor.
