İBB'nin yüz binlerce oy sonucu belirlediği Taksim Meydanı projesi hayat geçirilmek üzereyken AK Parti iktidarının, Gezi Parkı'nın mülkiyet hakkının 'Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı' adlı bir kuruma devretmesi tepkiyle karşılandı. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu böyle bir vakıf olmadığını söyledi. İşte muammalarla dolu vakıf hakkında bilgiler...
Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2008'de yapılan 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 30. Maddesi gereğince İnönü Meydanı 751 ada 1, 2 ve 3 parsel, Cumhuriyet mevkii 751 ada 4 parselin (Taksim Gezi Parkı'nın) mülkiyetinin, 'Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı'na geçtiğini açıkladı.
Devir işleminin 12 Mart 2021 tarihi ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nden Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne tescil edildiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"2008'de yapılan kanuni düzenleme 'Vakıf yoluyla meydana gelip, her ne suretle olursa olsun Hazine, belediye, özel idareler, köy ve tüzel kişiliğin mülkiyetine geçmiş Vakıf Kültür Varlıkları Mazbut Vakfına Devrolunur' ibaresi yasa ile kanunlaştırılmıştır. Bu kapsamda, 2008'den 2019'a kadar 647 eser, 2019'dan bu yana ise yine 367 eser Vakfına dönüştürülmüştür. Mülkiyeti vakıf olup da Vakfına rücu edilmeyenlerin ise çalışmaları devam etmektedir."
Taksim Gezi Parkı / 14 Ağustos 2013
SULTAN BEYAZIT HANI VELİ HAZRETLERİ VAKFI BAŞKANI KİM?
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün resmi internet sitesinde, Türkiye'de faaliyet gösteren resmi vakıfların adres ve iletişim bilgilerini sorgulamak mümkün. Fakat AK Parti iktidarının, Taksim Gezi Parkı'nın mülkiyetini devrettiği Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı ile ilgili hiçbir kayıt bulunmuyor. Ayrıca söz konusu vakfın herhangi bir web sitesi de yok.
Gazeteci Cüneyt Özdemir'in Youtube yayınına katılan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu, "Vakıflar Genel Müdürlüğü, bir anlamda Gezi Parkı'ndaki Topçu Kışlası'nın, kışla yapılmadan 310 yıl önce ölen 2. Beyazıt'ın vakıf eseri olduğunu iddia ederek parkı İBB'den aldı. Taksim Meydanı'nı milletimize kazandırma ve hak ettiği görünümüne kavuşturma mücadelemizden asla vazgeçmeyeceğiz. Mevcut gasp girişimi 16 milyon için sadece zaman kaybı olacaktır" dedi.
İBB'NİN TAKSİM MEYDANI PROJESİ ENGELLEMEK İÇİN Mİ YAPILDI?
İBB geçtiğimiz aylarda Taksim Meydanı'nın yeniden düzenlenmesi için bir proje yarışması düzenlemiş, finale kalan adaylar için internet üzerinden oylama yapılmıştı.
İBB konu hakkında "Yüz binlerce İstanbullunun oy vererek yapılmasını istediği yeni Taksim Meydanı projesinin çalışmalarına başlamak üzereyken alınan bu kararın zamanlaması manidardır. Bu karar meydanın yeniden yeşil ve estetik bir alana dönüştürülme projesini durdurmak için alınmıştır. Üstelik, 350 bin İstanbullunun demokratik katılım süreciyle şekillenmiş iradesine rağmen, alınmıştır. İstanbul'u betona çeviren kafa yapısının, İstanbul'un sembolik meydanını yeşile çevirecek bir projenin karşısında durması tesadüf değildir" açıklamasını yaptı.
İBB, söz konusu değişikliğin kendilerine haber verilmeden bir günlük yazışma ile yapıldığını aktardı.
İBB'NİN YAPMAYI PLANLADIĞI TAKSİM MEYDANI DÜZENLEMESİ
"GEZİ PARKI'NIN İBB'DEN ALINMASI SİYASİ BİR KARAR"
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Başkanı Emin Koramaz, Twitter hesabından yaptığı açıklamada karara tepki göstererek, "Gezi Parkı'nın mülkiyeti İBB'den Saray'a devredilmiş. Biz mühendisler, mimarlar ve şehir plancıları olarak Gezi'yi savunmaktan hep gurur duyduk, bundan sonra da duyarız!" ifadelerini kullandı.
Eski Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu da Gezi Parkı'nın devredilmesi kararının hukuki tartışmalara neden olacağını söyledi. Muhcu, "İBB bu hizmeti yapacak donanıma, kadroya ve birikime sahipken bu arazinin devredilmesinin hukuken ve mantıken izahı mümkün olmayacaktır. Böyle bir durum hayata geçtiği takdirde; Gezi Parkı konusunda birtakım kaygı verici amaçlar güden bir siyasi bir anlayışla karşı karşıya kalacağız demektir" dedi.
SULTAN BEYAZIT HANI VELİ HAZRETLERİ VAKFI KİMİN?
Taksim Gezi Parkı'nın devredildiği Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı diye aktif bir vakıf şu anda bulunmuyor. Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün web sitesinde de bu meçhul vakıfla ilgili hiçbir bilgi yer almıyor. AK Parti iktidarının sürpriz Gezi Parkı hamlesi sosyal medyada tepkiyle karşılandı. Milyonlarca İstanbullunun oyunu alarak İBB'nin başına gelen yönetimin elinden alınan Taksim Gezi Parkı'nın, iktidar eliyle imara açılacağı iddiaları vatandaşları tedirgin etti.
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VAKIF SORGULAMA SAYFASI
Taksim Gezi Parkı / 14 Ağustos 2013
TAKSİM GEZİ PARKI NEDEN SULTAN BEYAZIT VAKFI'NA DEVREDİLDİ?
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nden Gezi Parkı'nın devri ile ilgili yapılan açıklamada, "Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce yürütülen çalışmalarda Vakıflar Kanunu'nun ilgili maddeleri uyarınca evveliyat kayıtları incelenmiş ve bu taşınmazların 'Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı'na ait taşınmazlardan olduğu tespit edilmiştir" denildi.
Yazılı açıklamada şöyle: "Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak İstanbul ili Beyoğlu ilçesi Gümüşsuyu mahallesinde bulunan tapunun 751 Ada 1, 2, 3 ve 4 parsellerinde kayıtlı taşınmazların 'Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı' adına tescilinin gerekçelerini açıklama zarureti hasıl olmuştur. Sultan Beyazıt'ın 911 H. (1505 M.) tarihli vakfiyesinde İstanbul'da bulunan camii, medrese, mektep ve imaretten oluşan külliyesi için çok sayıda dükkân, ev, bostan, mera, arazi ve arsa vakfetmiştir. Vakfedilen taşınmazlardan önemli bir bölümü ise Beyoğlu, Şişli ve Galata bölgesinde yer almaktadır. Ahkamü'l-Evkaf'a (Osmanlı döneminde yürüklükte olan vakıf kanunları) göre vakıf kurucusu veya mütevellileri bu yerleri tek kira (icare), çift kira (icareteyn) veya mukataa (zemin kirası) yoluyla işletmişlerdir.
Bu bağlamda; 3. Selim döneminde yukarıda bahsi geçen taşınmazlar mukataaya bağlanarak belli bir zemin kira karşılığı ödenerek, taşınmazın üzerine kışla, talimhane, mescit ve çeşmeden oluşan müştemilat yapılmıştır. Topçular Kışlası olarak uzun süre hizmet verilen bu binalar daha sonra işlevini kaybetmiştir. O dönemde yürürlükte olan Ahkamü'l-Evkaf'a göre vakfına geçmesi gerekirken taşınmazlar belediye mülkiyetine geçmiştir.
(31.01.941 tarihli tapu ile İstanbul Belediyesi adına tescil ve tespit edildiği ve 18 Teşrinievvel 939 tarih ve 22 sıra numaralı tapu kaydında evsafının 'Müştemilatı malumeyi havi Topçu Kışlasından müfrez 29.079m2 mahal' olduğu, İktisap Suretinde 'Hazineye ait işbu gayrimenkul Heyet-i Fenniye'nin 939/2017 sayılı haritasında dört kısma ifraz edilerek 1,3,4 parsel numaralı kısımlarının hazine uhdesine ipkasıyla müfrez 2 parsel numaralı mahallin bina kısmı elli bin liraya ve yeri parasız olarak belediyeye terki vekiller heyetinin 7/7/939 tarih ve 11445 numara ile karar altına alındığından tespiti yapılmıştır' yazdığı ve malikinin İstanbul Belediyesi olduğu anlaşılmaktadır. Bu taşınmaz 3.8.939 tarih, 7 sıra numaralı (Cilt: 204 Sayfa:118) kayıttan ilgili kayıt ise Haziran 330 tarih ve 82 sıra numaralı (Cilt 3, Sayfa: 27) Osmanlıca Zabıt Kaydından revizyon görmüştür)
Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce yürütülen çalışmalarda Vakıflar Kanunu'nun ilgili maddeleri uyarınca evveliyat kayıtları incelenmiş ve bu taşınmazların ‘Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı'na ait taşınmazlardan olduğu tespit edilmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruluş amacı ve görevini yerine getirerek, yönetim ve temsilini yaptığı Mazbut Vakıflar'ın haklarını korumaktadır. 2008 yılında yürürlüğe giren 5737 sayılı vakıflar kanununun 30. Maddesi 'Vakıf yoluyla meydana gelip, her ne suretle olursa olsun hazine, belediye, özel idareler, köy ve tüzel kişiliğin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları mazbut vakfına devrolunur' (Kuruluşları Osmanlı ve Selçuklu'ya dayanan ve günümüzde yöneticisi kalmayan vakıflar 'mazbut vakıf' olarak adlandırılır. Mazbut Vakıflar Vakıflar Genel Müdürlüğünce temsil ve idare edilerek vakıf sahibinin vakfiyesindeki şartlar doğrultusunda vakıfları yaşatmaya devam eder) hükmü yer almaktadır.
Kanun hükmü gereğince İstanbul özelinde ve Belediye Mülkleri ile sınırlı kalmaksızın Kule- i Zemin Vakfına ait Galata Kulesi, 3. Selim döneminde inşaa edilen Selimiye Kışlası, Sultan 1. Mahmud Vakfı adına Adile Sultan Sarayı, Beyazıt Hanı Veli Vakfından Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı gibi İstanbul'da ve Türkiye genelinde 1014 taşınmaz Vakıfları adına tescil edilmiştir.
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün görevlerinden biri kendisine emanet edilen Vakıf mallarına sahip çıkmak, vakıf kurucularının bizlere emanet ettiği, her biri bir şaheser olan eserleri koruyup ihya etmek ve bu köklü mirası gelecek nesillere aktarmaktır."
