Sosyal medya düzenlemesi içeriği şekilleniyor. Yakın zaman içerisinde TBMM'de görüşülmesi beklenen 'Sosyal Medya Yasası' ile 'organize, örgütlü, belli bir amaca yönelik' olduğu belirlenen sosyal medya paylaşımları konusunda hem kullanıcıya hem de sosyal medya kuruluşlarına yaptırım uygulanması planlanıyor. Muhalefet, yeni sosyal medya düzenlemesinin AK Parti iktidarının sansüre kılıf bulma çalışması olarak yorumluyor. İşte, Sosyal Medya Yasası maddeleri...
Yeni sosyal medya düzenlemesi nasıl olacak, merak konusu oldu. AK Parti iktidarına göre, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10. maddesinde yer alan ifade özgürlüğünün 2. fıkrası kapsamındaki kriterlere göre belirleneceği belirtilen sosyal medya yasası, muhalefete göre vatandaşların fişlenmesinin önüne açacak.
SOSYAL MEDYA YASASI NE ZAMAN ÇIKACAK?
Yeni Sosyal Medya Yasası'nın 2021 yılı bitmeden TBMM'ye gelerek görüşülmesi bekleniyor. AK Parti iktidarı, Ekim 2020'deki sosyal medya düzenlemesi ile sosyal medya platformlarına hukuki ve mali muhataplık müessesi oluşturması zorunluluğu getirmişti.
Sosyal medyada hakaret edenlere 2 yıla kadar, yalan haber yapan ve yayanlara 5 yıla kadar hapis cezası getirilmesi planlanıyor. Bu kişilerin kimliği gizli ise, sosyal medya şirketlerinden kişi bilgilerini paylaşmaları istenecek. Aksi takdirde şirketlere para cezası verilebilecek.
SOSYAL MEDYA YASASI NEDİR?
DW Türkçe'nin AK Parti kurmaylarından edindiği bilgilere göre, bugüne kadarki toplantılarda sosyal medya için yasal düzenleme oluşturulurken en çok müzakere edilen konu; Twitter, Instagram, Facebook, Tiktok, Youtube gibi sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımların dezenformasyon olup olmadığına kimin, nasıl karar vereceği oldu.
Toplantılarda, sosyal medya platformlarında yapılan farklı paylaşımları, internet haber sitelerinde yayınlanan doğruluğu şüpheli içerikleri açık kaynaklara dayandırarak analiz eden Türkiye merkezli Türkçe bir doğrulama platformu olan 'teyit.org' benzeri yapılanmaların incelendiği görüşünün de üzerinde duruldu.
TBMM'den daha önce de bir sosyal medya düzenlemesinin geçirildiğini hatırlatan AK Partili yetkililer, "Bu kez cezai yaptırımlar üzerinde de duruyoruz. Hukukla çelişmek de istemiyoruz" diyor.
SOSYAL MEDYA DÜZENLEMESİNDE ALMANYA MODELİ ÖRNEK ALINACAK
Almanya başta olmak üzere Rusya'dan Avustralya'ya kadar pek çok ülkedeki sosyal medya denetim mekanizmalarını inceleyen AK Parti'de Türkiye'ye en uygun modelin Almanya modeli olduğu görüşü ağır basıyor. Almanya'da nefret suçuna konu olan paylaşımların sosyal medya platformlarından kaldırıldığını hatırlatan AK Partili yetkililer "Sosyal medyaya düzenleme dünyanın her yerinde var" tezinde ısrar ediyor.
Sosyal medya düzenlemesiyle ilgili yapılan toplantılarda "Gazete ve televizyonların bir künyeleri var. Ama sosyal medyada, kimi internet siteleri kaynak gösterilerek alıntılar paylaşılıyor. Ve internet sitelerinin ne oldukları bilinmiyor. Yanlış ve sahte adresler ortaya çıkıyor. Bunların tek tek tespit edilmesi gerekiyor. Bu yönde de bir çalışma yapılmalı" beklentisi de ağırlık kazandı.
TWITTER, INSTAGRAM, FACEBOOK, TIKTOK, YOUTUBE KAPATILACAK MI?
Yeni sosyal medya düzenlemesiyle başta Tiktok ve Twitter olmak üzere çeşitli sosyal mecraların kapatılacağı iddiası ortaya atıldı. AK Partili milletvekili ve gazeteci Hüseyin Yayman bu iddiaları reddederek, partilerinin amacının yalan haberle mücadele etmek olduğunu söyledi.
Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet'in sunduğu 'Başkent Kulisi' programında gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Yayman, sosyal medya düzenlemesiyle ilgili de değerlendirmelerde bulundu. "Twitter'ı kapatacak mısınız?" şeklindeki soruyu yanıtlayan AK Partili vekil, "Yok öyle bir şey. Niye kapatalım. Twitter'ı da Facebook'u da Instagram'ı da Tiktok'u da kapatmıyoruz. Biz yasaklarla savaşan bir partiyiz" dedi.
Kesin hedeflerinin fake haberle mücadele etmek olduğunu söyleyen Yayman, "Bizim talebimiz şu: 5651 sayılı sosyal medya yasası çıktı. Buna bağlı olarak bir yıl oldu, komisyon kuruldu. TBMM Dijital Mecralar Komisyonu. Benzeri Avrupa'da da var. Avrupa standardı neyse biz de 'fake' haber le ilgili bir düzenleme yapmak istiyoruz. Sosyal medyayla ilgili düzenleme yapıldı zaten Türkiye'de" ifadelerini kullandı.
YENİ SOSYAL MEDYA DÜZENLEMESİ NE ANLAMA GELİYOR, İÇERİĞİ NE?
CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel; sosyal medya için AK Parti'nin düzenleme yaparken şeffaf olmadığından yakınıyor.
Adıgüzel, "Bize uç örnekleri gösteriyorlar hep. 'Sizin çocuğunuz, eşiniz yalan haberlerin kurbanı olabilir' diyorlar. Ama haber ve ifade özgürlüğü arasında ince bir denge var. Eleştiriyi bir hak olarak görmeyen AKP'li siyasetçilerin neyin dezenformasyon olduğuna karar vermeleri nasıl mümkün olacak? Görünen o ki internette bir cadı avı başlayacak. Saray çevresi sosyal medyayı sadece kendi istediği bilgi ve belge paylaşımı için kullanacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın söyledikleri de dezenformasyon. Onları da engelleyebilecekler mi?" çıkışında bulunuyor.
AK Parti'nin "Avrupa'daki örneklerini inceliyoruz" açıklamasıyla Türkiye'yi Batı ile eş değer görmeye çalıştığını ancak Türkiye'nin sosyal medya yasaklarıyla Rusya, Hindistan ve Çin'in seviyesinde olduğunu öne süren Adıgüzel, "AKP, neden bizimle görüşmüyor? Dezenformasyonla mücadele altında Türkiye'de yeni bir yasak dönemini başlatacaklar. Haberleşme özgürlüğü büyük darbe alacak" diyor.
SOSYA MEDYA YASASI MADDELERİ NELER?
Teklifin yasalaşması ile birlikte adliyelerde bulunan Bilişim Suçları Bürosu daha aktif çalışacak. Düzenleme ile Türk Ceza Kanunu'na sosyal medya suçları da eklenecek. Sosyal medya üzerinden yalan haber yayan ve yapanlara 5 yıla kadar, hakaret eden kişiye 2 yıla kadar hapis cezaları öngörülüyor.
Düzenlemenin iki ayağı olacak. Bunlardan biri sosyal medya sağlayıcıları, diğeri ise bu suçları işleyen kişiler olacak. Sosyal medya sağlayıcılarına paylaşımları kaldırmaları için 24 saat süre verilmesi, bunu yapmadıkları takdirde ise para cezası verilmesi gündemde. Bu para cezası 5 milyon TL'ye kadar çıkabilecek. Sosyal medya sağlayıcıları cezalara rağmen paylaşımları kaldırmıyorsa en son yaptırım ise Türkiye'deki faaliyetlerinin durdurulması.
SOSYAL MEDYA BAŞKANLIĞI'NIN GÖREVLERİ NELER?
Yalan haberi üreten ve yayanları denetleyecek bir mekanizmanın kurulması da planlanıyor. Buna göre, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ya da Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) içerisinde sosyal medyayı denetleme görevini yürütecek 'Sosyal Medya Başkanlığı'nın kurulabileceği ifade ediliyor.
AK Parti kurmayları, BTK bünyesinde zaten İnternet Daire Başkanlığı'nın bulunduğunu, söz konusu başkanlık içerisinde bir 'sosyal medya' biriminin oluşturulabileceğini aktarıyor.
