'Meta-evren'in kısaltması olan 'metaverse'ün Türkçe anlamı 'evren ötesi' demektir. Metaverse, gerçek ve sanalın bir bilim kurgu vizyonunda birleştiği ve insanların farklı cihazlar arasında hareket etmesine ve sanal bir ortamda iletişim kurmasına izin verdiği dijital bir dünyadır. Pratik anlamda, artırılmış ve sanal gerçeklik ürün ve hizmetlerini ifade eder. İşte, metaverse hakkında bilgiler...
Metaverse'ün kısaca tanımı; sürükleyici sanal gerçeklik, çok oyunculu online (çevrimiçi) rol yapma oyunu ve internetin bir kombinasyonu olarak özetlemek mümkün. Metaverse kavramı ilk olarak bir kitapta bahsedildi. Kitapta, insanlar sanal gerçeklik yoluyla dijital bir dünyada, gerçek dünyada yaptıkları gibi zaman geçirebiliyor, etkileşim kurabiliyorlardı. Yine metaverse'ün bahsedildi bir başka örnek ise, 2018 yılında gösterime giren 'Ready Player One' sinema filmi örnek gösterilebilir.
METAVERSE NEDİR?
'Metaverse' ya da 'sanal evren', insanların hiçbir fiziksel çaba harcamaksızın artırılmış sanal gerçeklik cihazları sayesinde tamamen zihinsel olarak kendilerini hissettikleri algısal evrene denir. Bu evren bilgisayarlar, Android cihazlar ve 3D cihazlar sayesinde insan bilişinin yapay bir fiziksel ortama dahil olmasını sağlar.
Bugün dünyadaki en önemli metaverse yatırımcılarının başında sanal gerçeklik cihazları üzerine çalışan Oculus şirketini 2 milyar dolara alan Facebook geliyor. Nitekim Facebook bu alanda Microsoft gibi önemli yazılım şirketleriyle iş birliği anlaşmaları imzaladı. Ayrıca Roblox gibi oyun platformları da bu alanda büyük ar-ge yatırımları yapıyor.
METAVERSE COIN NASIL ALINIR?
Metaverse coinlerinin diğer çıkarılan kripto paralardan bir farkı bulunmuyor. Bu kapsamda birçok farklı kripto para platformundan metaverse coinlerini diğer coinler gibi alıp satabilirsiniz.
Dikkat etmeniz gereken konu, alacağınız coinin kullandığınız kripto para borsasında listelenip listelenmediğidir. Eğer almak istediğiniz coin kullandığınız borsada yer almıyorsa başka bir coini ya da başka bir kripto para platformunu tercih edebilirsiniz.
Kripto para piyasasında her geçen gün yüzlerce yeni proje ve coin ortaya çıkıyor. Bu kapsamda metaverse alanında da birçok coin yer alıyor. En büyük hacimli 15 metaverse coini şöyle:
Axie Infinity, (AXS), Decentraland (MANA) Enjin Coin (ENJ), Wemix (WEMIX), WAX (WAXP), Radio Caca (RACA), Sushi Swap (SUSHI), Blocktopia (BLOK), Star Atlas (STARL), Illuvium (ILV), Ceek VR (CEEK), MOBOX (MBOX), Yield Guild Games (YGG), Dvision Network (DVI).
METAVERSE NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Metaverse kavramı ilk olarak 1990'ların başında ortaya çıktı. İlk kez Neal Stephenson'ın 1992 yılında yayımladığı bilim kurgu romanı Snow Crash'de metaverse kavramı kurgusal bir dünyayı niteledi. Nitekim metaverse kavramı, ortaya atıldığı ilk dönemlerde aşırı abartılı ve spekülatif bir gelecek perspektifi olmakla eleştirildi.
Özellikle Facebook'un konuya ilgi duymaya başlamasıyla kavram daha da ön plana çıktı. Elinde büyük bir veri havuzu olan Facebook, milyonlarca insanın meta verilerine sahip. Bu da yapay zekâ temelli bir yapay dünyanın, insanların bireysel sınırlarını tehdit edeceği endişesini doğurdu.
Metaverse, sanal bir kamusal alan oluşturmayı vaat ediyor. Bu kamusal alanın sanal para birimleri bugün halihazırda kripto para piyasasında işlem görüyor. Bu açıdan kavram internetin geleceği olarak görülüyor. Metaverse adı verilen bu yapay evrene ilk giriş yapan şehir ise Seul kentidir.
Bu teknoloji yeterince geliştiği takdirde, insanlar edindikleri sanal gerçeklik cihazları sayesinde alışveriş yapma, sinemaya gitme, kafede zaman geçirme gibi pek çok eylemi fiziksel bir çaba harcamaksızın yapma fırsatına erişecek. Hatta 2020 yılında ünlü rap sanatçısı Travis Scott metaverse ortamında sanal bir konser düzenledi.
METAVERSE NE İŞE YARAR?
Metaverse sanal dünyasında; arazi, binalar, avatarlar ve hatta isimlerin alınıp satılabildiği, genellikle kripto varlıklar kullanılarak paylaşım yapılabilir. Bu ortamlarda insanlar arkadaşlarıyla dolaşabilir, binaları ziyaret edebilir, mal ve hizmet satın alabilir, etkinliklere katılabilir.
Gerçek hayatın, gerçek bir metaverse veri deposunun ne ölçüde mümkün olduğu veya geliştirilmesinin ne kadar süreceği belirsiz.
Blok zincir teknolojisiyle gelişmiş metaverse veri tabanındaki birçok platform, kullanıcıların tam olarak etkileşime girmesini sağlayacak artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) teknolojisini geliştirmeye devam ediyor.
Muhasebe ve danışmanlık devi PwC, VR ve AR teknolojilerinin küresel ekonomiye 2019’daki 46,5 milyar dolara kıyasla, 2030’a kadar 1,5 trilyon dolarlık bir destek sağlayacağını tahmin ediyor.
Facebook Inc., VR şirketlerine, Alphabet Inc.'e ait Google ve Microsoft Corp. Bulut bilişime büyüme beklentisiyle yatırım yapıyor.
