Torba yasa maddeleri neler? Yeni torba yasada neler var? Son birkaç gündür gündemin zirvesinde yer alan bedelli askerliğinde yer aldığı torba yasada, Kanal İstanbul, Sağlık personeline yıpranma ve şans oyunları ikramiye artığı gibi bir çok madde bulunuyor. İşte yeni torba yasa detayları.
TBMM başkanlığına sunulan Torba yasa maddeleri netleşti. Buna göre; sağlık çalışanlarına 1 yıla 60 gün yıpranma hakkı getirildi. Üniversitelerin 2, 3 ve 4. sınıflarından Harp Okulu'na öğrenci alımı 2020'ye kadar uzatıldı. Şans oyunlarına ödenecek ikramiye tutarı arttı. Hasılatın yüzde 59'undan 83'e yükseltildi.
TBMM'ye sunulan torba yasa ile birlikte, şans oyunlarına ödenecek ikramiye tutarı arttı. Üniversitelerin 2. 3. ve 4. sınıflarından harp okullarına öğrenci alımı 2020 yılına kadar uzatıldı. Sağlık çalışanlarına bir yıla 60 gün yıpranma hakkı getirildi. Sağlık turizmini geliştirmek amacıyla uluslararası sağlık hizmetleri anonim şirketi USHAŞ kuruldu. Doktor ve diş hekimlerinin emekli maaşı arttırıldı. Uzman doktor ve diş hekimlerinin emekli maaşı 2 bin lira, uzman olmayanların ise emekli maaşı bin 533 lira artacak.
Meclis Başkanlığına sunulan, bedelli askerlik düzenlemesinin de yer aldığı "torba" teklifle, 31 Aralık 1993 tarihinde ve daha önce doğan yükümlülerin, bedel ödemek ve 28 günlük temel askerlik eğitimine tabi tutulmak suretiyle askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmaları amaçlanıyor.
Teklifin genel gerekçesinde, Türkiye'de son yıllarda yoklama kaçakları ile bakaya sayılarının gittikçe arttığının gözlemlendiği ve bu konuda oluşan birikmenin önüne geçilmesine yönelik geniş toplum kesimlerinden taleplerin dile getirildiği belirtildi.
28 GÜNLÜK TEMEL ASKERLİK EĞİTİMİ
Geçmiş dönemlerde farklı tarihlerde buna benzer şekilde yoklama kaçakları ile bakaya sayılarındaki artış neticesinde askerlik hizmetinin yerine getirilmiş sayılmasına yönelik bedelli veya dövizli askerlik uygulamasını içeren çeşitli kanuni düzenlemeler yapıldığı anımsatılan gerekçede, "Bu teklif ile söz konusu birikmenin engellenmesi amacıyla, 31 Aralık 1993 (bu tarih dahil) tarihinden önce doğan yükümlülerin, bedel ödemek ve 28 günlük temel askerlik eğitimine tabi tutulmak suretiyle askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmaları amaçlanmaktadır." ifadeleri kullanıldı.
Gerekçede, yurt dışında oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren sıfatıyla veya bir meslek ya da sanatı icra ederek yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere toplam en az üç yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunanların 2 bin avro veya karşılığı kadar yabancı ülke parasını ödemeleri ve Milli Savunma Bakanlığınca verilecek uzaktan eğitimi almaları halinde muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacağı vurgulandı.
2020'YE KADAR ÖĞRENCİ ALIMI YAPILACAK
Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nda çeşitli düzenlemeler yapılarak, dış kaynaktan temin edilecek pilot ve pilot adaylarına ilişkin usul ve esasların yeniden düzenlendiği anımsatılan gerekçede, 2020 yılı sonuna kadar harp okullarının ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarına üniversitelerin ilgili bölümlerinden öğrenci alınabilmesine imkan sağlandığına dikkati çekildi.
SAĞLIK ÇALIŞANLARINA HİZMET SÜRESİ ZAMMI
Teklifle, insan sağlığı hizmetlerinde çalışan sağlık mesleği mensupları için fiili hizmet süresi zammı uygulanacak.
Buna göre, Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, Hemşirelik Kanunu, Eczacılık ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında sağlık meslek mensubu sayılan, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanların bir yıllık çalışmalarına 60 gün fiili hizmet süresi zammı uygulanması öngörülüyor.
Gerekçede, teklifle, tabip ve diş hekimi emeklilerine, emekli aylıklarına ilaveten ek bir ödeme yapılmasının öngörüldüğü belirtilerek, şöyle denildi:
"Özellikle tıbbi hizmetlerin belirlenerek ihtiyaca binaen verilmesinin teşvik edilmesi, hizmet arzı kapasitesinin artırılması ve gittikçe daha fazla beceri ve eğitim gerektiren bu işleri yapabilen tabiplerin ek ödeme tavanlarının esnetilmesi amaçlanmaktadır. Diğer taraftan, uluslararası sağlık hizmetlerinin kamu sağlık kuruluşlarında ve üniversite hastanelerinde verilmesini teşvik etmek ve bu alanda hizmet arzı kapasitesini artırmak amacıyla tabipler, tabip öğretim elemanları ile diğer sağlık çalışanlarına iş yükü ve iş güçlüğü de dikkate alınarak ilave ek ödeme yapılması amaçlanmaktadır. Ayrıca teklif ile insan sağlığı hizmetlerinde çalışan sağlık mesleği mensuplarının bir yıllık çalışmalarına 60 gün fiili hizmet süresi zammı uygulanması öngörülmektedir."
Doktor ve diş hekimlerinin emekli maaşı arttırıldı. Uzman doktor ve diş hekimlerinin emekli maaşı 2 bin TL, uzman olmayanların emekli maaşı bin 533 TL artacak.
YURT DIŞI HASTA TEDAVİSİNDE DOKTORA EK ÖDEME
Yurt dışıdan gelen hastaların tedavisinde görev alan öğretim üyeleri ve doktorlara ek ödeme yapılacak. Yurt dışıdan gelen hastaların tedavisinden elde edilen gelirin yarısına kadarı doktorlara ek ödeme olarak verilecek.
SAĞLIK HİZMETLERİNE DANIŞMANLIK ŞİRKETİ
Uluslararası sağlık hizmetleri alanında Türkiye'de sunulan hizmetlerin tanıtımını yapmak, kamu ve özel sektörün sağlık turizmine yönelik faaliyetlerini desteklemek ve koordine etmek, uluslararası sağlık hizmetlerine ilişkin politika ve stratejiler ile hizmet sunum standartları ve akreditasyon kriterleri konusunda Sağlık Bakanlığına önerilerde bulunmak üzere Uluslararası Sağlık Hizmetleri unvanı ile bir anonim şirket (USHAŞ) kurulmasının amaçlandığına değinildi.
150 KİŞİYİ GEÇMEYECEK
USHAŞ'ın ilgili olduğu bakanlık Sağlık Bakanlığı, hisselerinin tamamı Hazine ve Maliye Bakanlığına ait olacak. Ancak, Hazine ve Maliye Bakanlığının mülkiyet hakkıyla kar payı hakkına halel gelmemek ve pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali haklar Hazine ve Maliye Bakanlığında kalmak kaydıyla, USHAŞ'taki pay sahipliğine bağlı oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkiler Sağlık Bakanlığı tarafından kullanılacak.
USHAŞ'ın başlangıç sermayesi 10 milyon Türk lirası olacak.
USHAŞ'ta, İş Kanunu'na tabi personel istihdam edilecek, çalışacak personel sayısı 150 kişiyi geçemeyecek ve bu sayı Cumhurbaşkanınca artırılabilecek.
USHAŞ; Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olmayacak.
ŞANS OYUNLARINDA İKRAMİYE TUTARI ARTTI
Teklifle, bahis oyunlarının ikramiye oranının brüt üst sınırı yüzde 59'dan yüzde 83'e çıkarılıyor. Böylece, hem yasa dışı bahisle ticari açıdan etkin mücadele edilecek hem de söz konusu alandan elde edilen kamu geliri kaybı önlenmiş olacak.
Teklifle, ikramiye oranlarının artırılması nedeniyle oluşabilecek yatırım ve işletme giderlerindeki tutar azalışlarının telafi edilmesi amaçlanıyor. Ayrıca, ilgili kuruma yapılacak red ve iadelerin yatırım ve işletme giderleri hesabında dikkate alınması gerektiğinden yatırım ve işletme giderleri oranı üzerinde kalan tutarın kamu payı olarak aktarılması öngörülüyor.
Buna göre, Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından içinde bulunulan yılın ilgili ayında beyan edilip ödenen Katma Değer Vergisi (KDV) tutarından, bir önceki yılın aynı ayında beyan edilip ödenen KDV tutarının, Orta Vadeli Programda ilgili yıl için belirlenen nominal ekonomik büyüme tahmini oranında arttırılmasıyla bulunan tutarın çıkarılmasından sonra kalan tutar, Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca Türkiye’de kurulu bankalarda açılan özel hesaba, ödemeyi takip eden beş iş günü içinde ilgili vergi dairesi tarafından ret ve iade edilecek.
Özel hesaba aktarılan bu tutar, Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca yatırım ve işletme giderleri olarak kullanılacak ve yatırım ve işletme giderleri oranına dahil edilecek. Özel hesaptan amaç dışı kullanılan vergi iadeleri, amaç dışı kullanıldığı vergilendirme dönemine ilişkin KDV olarak Spor Toto Teşkilat Başkanlığı adına vergi kaybı cezası kesilerek tarh edilecek ve gecikme faizi hesaplanacak.
Özel hesabın oluşturulması, idaresi, bu hesaba aktarılan tutarların kullanılması ve denetlenmesi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanlığı yetkili olacak.
Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar tespit edilinceye kadar, ikramiye oranının brüt üst sınırının yüzde 59 olarak uygulanmasına devam edilecek.
Tasarıda şöyle denildi:
"Yasa dışı bahisle ticari açıdan etkin mücadele edilmesi ve söz konusu alandan elde edilen kamu geliri kaybının önlenmesi amacıyla şans oyunları ikramiye oranı brüt üst sınırının yüzde 59’dan yüzde 83’e çıkarılması ve ikramiye oranlarının artırılması nedeniyle oluşabilecek yatırım ve işletme giderlerindeki tutar azalışlarının telafi edilmesi öngörülmektedir. Yapılması öngörülen geçici düzenleme ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar tespit edilinceye kadar ikramiye oranının brüt üst sınırının yüzde 59 olarak uygulanmasına devam edilmesi amaçlanmaktadır."
ÜNİVERSİTE MEZUNLARINA ASKERİ PİLOTLUK
TSK Personel Kanunu'nda yapılan değişiklikle de en az dört yıl süreli eğitim veren fakülte veya yüksekokullardan pilot olarak mezun olanlar ile ticari pilot lisansı veya havayolu nakliye pilotu lisansı bulunanlar öncelikli olmak üzere en az dört yıl süreli mühendislik eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun olan kadın veya erkeklerden muvazzaf subay olmak için başvuranlar; 32 yaşını bitirmemek kaydıyla Milli Savunma Bakanlığı tarafından belirlenecek yaş aralığında olmak, yedek subay olma koşulları ile uçuş için gerekli şartları taşımak ve sınavlar ile uygulanacak temel askerlik ve subaylık anlayışını kazandırma eğitiminde başarılı olmak şartıyla, muvazzaf subaylığa nasbedilerek pilotaj eğitimine başlatılacaklar.
Bunlardan pilotaj eğitiminde başarısız olanlar, Kuvvet Komutanlıklarınca uygun görülen diğer sınıflara nakledilecek ve nakledildikleri sınıfları ile ilgili subay sınıf okulları temel eğitimine, sınıfları ile ilgili subay sınıf okulları olmayanlar ise özel askeri eğitime tabi tutulacak.
Başarı gösteremeyenler sonraki dönem aynı eğitime tekrar alınacak. İkinci eğitimde de başarı gösteremeyenlerin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişikleri kesilecek.
'Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz' şeklinde sağlık raporu alanlar ile harp ve vazife malulleri hariç olmak üzere bu madde kapsamında verilen eğitimler süresince herhangi bir nedenle ilişiği kesilenlerden temel askerlik eğitimine başladıkları tarihten ilişiklerinin kesildiği tarihe kadar aldıkları aylıkları dışında devletçe bunlara yapılan masraflar, kanuni faizleriyle birlikte kendilerinden tahsil edilecek.
Bu madde kapsamında subay nasbedilenler hakkında deneme süresi uygulanmayacak.
Deniz karakol uçaklarında görev yapan Taktik Koordine ve Seyrüsefer subaylarının yükümlülük süresi 2 yıl daha uzatılacak.
2020 yılı sonuna kadar harp okullarının 2, 3 ve 4. sınıflarına üniversitelerin ilgili bölümlerinden öğrenci alınabilecek. Harp okullarına geçişe ilişkin usul ve esaslar Milli Savunma Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu tarafından müştereken belirlenecek.
KANAL İSTANBUL
Teklife eklenen madde ile Kanal İstanbul'un yap-işlet-devret yöntemiyle ihaleye çıkarılmasına olanak tanınıyor.
SPOR TOTO ARTIYOR
Bir diğer düzenleme de şans oyunları ile ilgili. Düzenleme ile Spor Toto'nun dağıtacağı ikramiye oranı ciddi oranda artıyor. Gerekçede amacın yasa dışı bahis oyunlarının önüne geçmek olduğu belirtildi.
SAĞLIK PERSONELİNE YIPRANMA
Teklifte sağlık personeline de yıpranma hakkı verildi. Sağlık personeli bundan böyle ağır işte çalışan personel gibi 60 günlük yıpranma hakkı elde edecek.
BEDELLİ ASKERLİK 5.5 MİLYONU İLGİLENDİRİYOR
Son rakamlara göre halen askerlik yoklamasına tabi, askerlik çağı gelmiş olan 585 bin 210, yoklama kaçağı 570 bin 422, bakaya 56 bin 947, firari 5 bin 772 kişi bulunuyor. 2 milyon 930 bin 279 kişi askerliğini öğrencilik dışında ertelemiş olan kişi sayısı. 1 milyon 885 bin 438 kişi de öğrenci olduğu için askerliğini tecil ettirmiş durumda. Halen silah altında 360 bin 869 er bulunuyor. 2019 yılında ise toplam silah altına alınacak er sayısı 345 bin 933 olarak planlanıyor. Rakamlara bakıldığında askerlikle ilişkisi olan kişi sayısı toplamı 5 milyon 448 bin 858 kişi.
TORBA YASA NE DEMEK?
Kamuoyunun "torba yasa" olarak bildiği, bu düzenlemelerdeki sistem, tasarı ve tekliften farklı işliyor. Buna göre, milletvekillerine teklif olarak verdirilen ve ayrı ayrı konularda düzenleme içeren bu metinler, komisyon aşamasında tek bir yasa metnine dönüştürülüyor. Üzerine de, "Çeşitli kanunlarda değişiklik yapan yasa teklifi" ibaresi konuluyor. Düzenlemeler "temel yasa" ilan ediliyor ve maddeler yerine bölümler halinde görüşülüyor. Torba düzenlemelerin birçok maddesi de komisyonlarda değil, Genel Kurul'da önergelerle monte ediliyor.
