Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Hukuk Dairesi Direktörü Nicola Bonucci, rüşvetlerin yüzde 80'inin devletlerin sahip olduğu kuruluşlara verildiğini belirterek, bunların sadece yüzde 25'inin açığa çıktığını söyledi.
B20 Türkiye Konferansı'nın "Yolsuzlukla Mücadele Görev Gücü" başlıklı oturumunda konuşan Bonucci, yolsuzlukla mücadelede yönetici mesajının ve uygulamanın çok önemli olduğunu ancak bunun yanı sıra yolsuzluğun ve rüşvetin dinamiklerinin net bir şekilde araştırılarak bunların üzerine gidilmesi gerektiğini ifade etti.
Bonucci, geçen yıl aralıkta yayımladıkları bir rapordan örnekler vererek, inceledikleri yolsuzluk vakalarının genelde kamu ihalelerinde ortaya çıktığını kaydetti.
Yolsuzluğun, şirketlerin küçük birimlerinde daha çok görüldüğünün altını çizen Bonucci, eski çalışanların bu suça daha çok karıştığını tespit ettiklerini dile getirdi.
Çin ve Brezilya imzalamadı
Bonucci, son 15 yıl içerisinde şirketlerin tutumlarının değiştiğini, yolsuzlukla mücadelede daha dikkatli davranmaya başladıklarını ancak hükümetlerin bu konuya ilişkin tutumlarında endişelerinin arttığını ifade ederek, örneğin Çin ve Brezilya'nın Dünya Ticaret Örgütü'nün hükümet satın alma sözleşmesine dahil olmadığına dikkati çekti.
Devlete ait işletmelerin yolsuzluğa bulaşmasının boyutlarının da en çok şaşırdığı hususlardan biri olduğunu belirten Bonucci, "Rüşvetlerin yüzde 80'inin devletlerin sahip olduğu kuruluşlara verildiğini görüyoruz. Bunların sadece yüzde 25'i açığa çıkıyor" dedi. Bonucci, bu rakamların yüksek riskli işlerde, özellikle madencilikte daha çok olduğunu gördükleri anlattı.
Bonucci, paravan şirketlerin kullanımının geçmişte çok popüler olduğunu ancak günümüzde kanun ve uygulamalarla bu suçun işlenmesinin daha zor hale geldiğini bildirdi.
Şirketler yeni birimler kurulmalı
Şirketlerin yolsuzlukla mücadele için iş modellerini incelemeleri, çalışanlara teşvikler üzerinde durmaları gerektiğini ifade eden Bonucci, şirket içerisinde tedarik zinciri analizi yapan bir birimin olmasının önemine işaret etti.
Harvard İşletme Okulu Profesörü ve Araştırma Bölümü Dekanı Prof. Paul Healy de yolsuzluğa karşı pek çok şirketin sorumlu tavır sergilemediğini dile getirdi. Yaptıkları çalışmada Avusturya, Kanada, ABD gibi ülkelerin yolsuzlukla mücadelede iyi durumda olduğunu belirlediklerini anlatan Healy, Japonya, Çin gibi ülkelerin ise bu konuda puanlarının daha düşük kaydedildiğini ifade etti.
Rüşvet oranı büyüme ile ters işliyor
Çok uluslu şirketler değerlendirildiğinde, yolsuzlukla mücadelede düşük puanı olan şirketlerin diğerlerine göre yüzde 5 daha az büyüme gösterdiğini dile getiren Healy, yolsuzluğun, vergi mükellefleri, lider konumda olan şirketler ve çalışanlar açısından çok maliyetli olduğunu, suçun cezası, itibar kaybı ve mahkeme maliyetleri toplandığında daha fazla bedeller ödenmek zorunda kalındığını bildirdi.
Ankara/AA
