İslâm ahlakı, beden temizliği ile ruhu arındırma arasında sıkı bir ilişki kurmuş, her yönüyle temizlik konusuna İslam düşüncesinde ve kaynaklarda özel bir önem atfedilmiştir. “Temizlik imanın yarısıdır” sözüyle iman - arınma ilişkisine dikkat çekilmiştir.
[Karar]
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN GÜREL
Maddi ve manevi yönleriyle İslam ahlakının temel değerlerinden birisi arınmadır. İslam ahlak düşüncesinde arınma kavramı, maddi ve manevi temizlenmeyi içerecek şekilde bir anlam kurgusu içerisinde algılanmıştır. Kur’an-ı Kerîm’e göre Allah tövbe edenleri ve temizlenenleri sever (Bakara, 222); müminler de temizlenmeyi sever (Tevbe, 108). Allah, Hz. İbrahim ve Hz. İsmail’den Kâbe’yi temiz tutmalarını istemiş (Bakara 125); insanların temizlikte kullanmaları için gökten su indirmiştir (Enfâl, 11). Allah insanları günah kirlerinden arıtıp temizlemeyi murat eder (Ahzâb, 33); ibadetlerle onları günahlardan temizlemek ve üzerlerindeki nimeti tamamlamak ister (Mâide, 6). Hz. Peygamber de genel olarak sağlık ve temizliğe özel önem vermiştir. “Temizlik imanın yarısıdır” sözüyle de iman arınma değeri ilişkisine dikkat çekmiştir.
BEDEN VE KALP EĞİTİMİ
Nefsini arındıran kurtuluşa ermiş, onu kötülüklerle kirleten ise hüsrana uğramıştır (Şems, 9-10). İslâm ahlakı, beden temizliği ile ruhu arındırma arasında sıkı bir ilişki kurmuş, her yönüyle temizlik konusuna İslam düşüncesinde ve kaynaklarda özel bir önem atfedilmiştir.
Bu sayede özellikle maddi arınma anlamında bir temizlik kültürü oluşmuş, temizlik ile ilgili tesisler (çeşme, hamam, kuyu, sarnıç vb.) İslâm medeniyetinin en belirgin unsurlarından olmuştur. Bedenî arınma ibadetlerle ilgisi dolayısıyla öne çıkarılırken, ruhî ve ahlâkî arınma da insanın Allah ve diğer insanlarla ilişkileri bağlamında önemsenmiş ve ihmal edilmemiştir. Bu bakış açısı İslam’ın eğitim anlayışına da yansımış; bedensel arınmanın yanında organların günah sayılan davranışlardan korunması gibi manevi arınmayı içeren konulara dair İslam eğitiminde özel metotlar geliştirilmiştir.
Hem teoriye hem de pratiğe yönelik taraflarıyla arınma değeri, özel anlamda özellikle küçük yaşlardan itibaren çocuklara aşılanması gereken bir erdemdir. Gerek bedenini maddi kirlerden arındırmak gerekse manevi olgunluğu temin edecek bir kalp eğitiminden geçmesi bireyler için hayatını İslam ahlakına göre şekillendirme konusunda atılacak en önemli adımdır.
