ABD’nin, İsrail-İran gerilimiyle tırmanan çatışma ortamında İran’ın üç önemli nükleer tesisine düzenlediği hava saldırısı, uluslararası kamuoyunun dikkatini bir kez daha İran’ın nükleer altyapısına çevirdi. Hedef alınan Fordo, Natanz ve İsfahan’daki tesisler, Tahran yönetiminin nükleer programında kilit rol üstleniyor. Peki, bu tesisler neden önemli ve saldırının etkisi ne olabilir?
Son dakika! ABD’nin vurduğu nükleer tesislerde radyasyon sızıntısı var mı?
NATANZ: İRAN’IN NÜKLEER KALBİ
CNN International’ın haberine göre, İran’ın başkenti Tahran’ın yaklaşık 250 kilometre güneyinde yer alan Natanz nükleer kompleksi, ülkenin uranyum zenginleştirme kapasitesinin merkezini oluşturuyor. Yüzeyde altı yapıdan oluşan komplekste, yer altında üç büyük yapı daha bulunuyor. Nükleer Tehdit İnisiyatifi (NTI) tarafından paylaşılan bilgilere göre, bu yeraltı tesislerinde yaklaşık 50 bin santrifüj bulunuyor.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran’ın Natanz’da yüzde 60 oranına kadar uranyum zenginleştirdiğini açıklamıştı. Uranyumun yüzde 90’a kadar zenginleştirilmesi, nükleer silah üretimi için gerekli eşik olarak kabul ediliyor.
Trump: İran şimdi barış yapmak zorunda! Barış olmazsa diğer hedeflere yöneleceğiz
Uydu görüntülerine dayanan analizlere göre, İsrail’in geçtiğimiz haftalarda düzenlediği saldırılar sırasında bu tesisin bazı bölümleri hedef alınmıştı. Şimdi ise ABD’nin hava saldırısıyla bu alanın bir kez daha vurulduğu bildiriliyor.
FORDO: DAĞIN İÇİNE GİZLENMİŞ TEHDİT
Fordo, İran’ın Kum kenti yakınlarında, dağlık ve zor erişilebilir bir bölgede yer alıyor. Tesisin yerin 80 ila 90 metre altına inşa edilmiş olması, burayı özellikle hava saldırılarına karşı dirençli kılıyor. Fordo, aynı zamanda İran’ın “nükleer kalbi” olarak tanımlanıyor.
2007 yılında inşasına başlanan ve 2009’da UAEA’ya bildirilen tesisin, ABD'nin “sığınak delici” bombaları dışında konvansiyonel saldırılara karşı oldukça dayanıklı olduğu değerlendiriliyor. ABD ordusunun GBU-57A/B isimli mühimmatı, bu tür derin ve korunaklı tesisleri hedef almak üzere tasarlanmış durumda.
Uzmanlar, İran’ın burada yüzde 60 zenginleştirilmiş uranyumu kısa sürede nükleer silah üretimine uygun seviyeye çıkarabilecek kapasiteye sahip olduğunu belirtiyor. UAEA verilerine göre, Fordo’da yaklaşık 2 bin 700 santrifüj bulunuyor.
Netanyahu'dan ABD saldırısı sonrası Trump'a teşekkür
İSFAHAN: BİLİMSEL VE STRATEJİK MERKEZ
İran’ın iç kesimlerinde yer alan İsfahan kenti, ülkenin en büyük nükleer araştırma kompleksine ev sahipliği yapıyor. Çin’in katkısıyla 1984 yılında kurulan bu tesis, sadece zenginleştirme değil, aynı zamanda dönüştürme, yakıt üretimi ve araştırma faaliyetleri açısından da stratejik öneme sahip.
NTI’ye göre, İsfahan’daki kompleks 3 bin civarında bilim insanını barındırıyor ve burada çeşitli reaktörler ile laboratuvarlar bulunuyor. İsrail, geçtiğimiz günlerde bu komplekste yer alan bazı yapıların hedef alındığını açıklamış, UAEA ise radyasyon sızıntısına ilişkin herhangi bir bulguya rastlanmadığını duyurmuştu.
