Türkiye’ye yaklaşık 10.7 milyar dolar değerinde 20 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı satışı için İngiltere ile anlaşma imzaladı. Türkiye’nin havadaki savunmasına güç katacak anlaşmayı değerlendiren İngiltere Başbakanı Starmer, imzaları Rusya Lideri Putin’e NATO’nun uzun vadeli birliği hakkında güçlü bir mesaj olarak tanımladı. ‘Bu, Avrupa ve NATO’nun gücünü gösteren çok önemli bir sinyaldir’ dedi.
AVRUPA NATO’SU AMBARGOYU KALDIRDI
ABD Başkanı Trump’ın Rusya Ukrayna savaşında Avrupa'nın güvenliğini umursamayan tutumu kıta ülkelerini savunma alanında ABD’ye bağımlılığı azaltma yolunda harekete geçirdi. Avrupa NATO'su girişimi içinde yer alması istenen Türkiye'ye uzun süredir uygulanan silah ambargosu da fiilen kaldırıldı. Ankara'ya gelen İngiltere Başbakanı Starmer, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaklaşık 10,7 milyar dolar değerinde 20 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı satışı için anlaşma imzaladı.
SADECE UÇAK SATIŞI DEĞİL STRATEJİK ORTAKLIK
ngiltere Başbakanı, anlaşmayı 'Putin’e karşı güçlü mesaj' olarak nitelendirdi. “Bu, Avrupa ve NATO’nun gücünü gösteren çok önemli bir sinyaldir” diyen Starmer, “Türkiye NATO’nun güneydoğu kanadı açısından hayati bir öneme sahip. Bu anlaşma, Putin’e NATO’nun her zamankinden daha güçlü olduğu mesajını veriyor” ifadelerini kullandı. İngiltere Savunma Bakanı ise anlaşmanın sadece uçak satışı değil, iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın güçlenmesi anlamına geldiğini vurguladı.
TÜRKİYE İLE ANLAŞMA PUTİN’E GÜÇLÜ MESAJ
İngiltere, Türkiye’ye 8 milyar sterlin (yaklaşık 10.7 milyar dolar) değerinde 20 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı satışı için anlaşma imzaladı. Akara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte anlamaya imza atan İngiltere Başbakanı Keir Starmer, hamlenin Rusya’ya bir mesaj olduğunu vurguladı. Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Starmer arasında imzalanan mutabakat, 2017’den bu yana BAE Systems tarafından üretilen Typhoon’lar için verilen ilk yeni sipariş olma özelliğini taşıyor. Bu, İngiltere’nin 20 yıldır yaptığı en büyük savaş uçağı anlaşması olurken, Türkiye’nin ABD dışındaki ilk savaş uçağı tedariki anlamına da geliyor.
NATO GÜCÜNÜN GÖSTERGESİ
“Bu, Avrupa ve NATO’nun gücünü gösteren çok önemli bir sinyaldir” diyen Starmer, Bloomberg’e yaptığı açıklamada “Türkiye NATO’nun güneydoğu kanadı açısından hayati bir öneme sahip. Bu anlaşma, Putin’e NATO’nun her zamankinden daha güçlü olduğu mesajını veriyor” ifadelerini kullandı. Erdoğan ise imza töreninde yaptığı konuşmada “Eurofighter anlaşmasını iki yakın müttefik olarak stratejik ilişkilerimizde yeni bir dönüm noktası olarak görüyorum” dedi. Türkiye ayrıca Katar’dan 12, Umman’dan 12 olmak üzere ikinci el Eurofighter jetleri almayı da planlıyor. Türk Savunma Bakanı Yaşar Güler, anlaşma sırasında Bloomberg’e yaptığı açıklamada bu bilgiyi paylaştı.
İNGİLTERE İLE YAKINLAŞMA
Bloomberg’in analizine göre, İngiltere ve Türkiye arasındaki bu iş birliği, Donald Trump döneminde ABD’nin Avrupa güvenliğindeki geleneksel rolünden geri çekilme sinyalleri vermesinin ardından daha da önem kazandı. Türkiye, anlaşma ile hem hava gücünü artırmayı hem de ABD’ye olan bağımlılığını azaltmayı hedefliyor. Ankara, daha önce Rus yapımı hava savunma sistemi S-400 satın aldığı için F-35 savaş uçağı programından çıkarılmış, bu da Washington ile ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu. Starmer yönetimi açısından bakıldığında ise bu anlaşma, İngiltere’nin savunma ihracatını artırma stratejisinin bir parçası. Ağustos ayında Londra, Norveç donanmasına 10 milyar sterlinlik Type 26 fırkateyni tedarik sözleşmesi imzalamıştı.
ALMANYA’NIN VETOSU KALDIRILDI
İngiltere’nin Türkiye’ye satış yapabilmesi için, Eurofighter konsorsiyumunun ortaklarından biri olan Almanya’nın vetosunun kaldırılması gerekiyordu. Berlin’deki önceki koalisyon hükümeti, insan hakları gerekçesiyle satışa karşı çıkmıştı. Ancak bu yaz, İngiliz bakanlıklarının yoğun diplomatik girişimleri sonucunda Almanya vetosunu geri çekti. İngiltere Savunma Bakanı John Healey, anlaşmanın sadece uçak satışı değil, iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın güçlenmesi anlamına geldiğini vurguladı. “Bu sadece uçaklarla ilgili bir anlaşma değil, aynı zamanda ortaklıkla ilgilidir. Bu, İngiltere–Türkiye ilişkilerinin derinleştiğini gösteriyor” dedi.
TÜRKİYE’YE STRATEJİK AVANTAJ
İngiliz hükümeti, anlaşmanın önümüzdeki 10 yıl içinde ülkenin kuzeybatısında 20 bin yeni istihdam yaratacağını açıkladı. F-16 teslimatlarındaki gecikmelerin ve F-35 programından çıkarılmanın ardından, Türkiye’nin hava gücünü artırması açısından anlaşma büyük önem taşıyor. Bu süreçte Türkiye, yerli KAAN savaş uçağı projesini geliştiriyor ve İHA üretiminde dünya çapında ihracatçı konumunu güçlendiriyor. Bloomberg’e konuşan Starmer “Burada açık bir model görüyorsunuz” diyerek İngiltere’nin savunma sanayisindeki yeni atılımlarını hatırlattı. “Giderek daha fazla ülke, İngiltere ile sadece savunma kabiliyetleri açısından değil, stratejik iş birliği anlamında da ortaklık kurmak istiyor” ifadelerini kullandı.
DENGEleri DEĞİŞTİRECEK
Türkiye ile İngiltere arasında imzalanan Eurofighter Typhoon savaş uçakları alımı anlaşması Yunanistan ve İsrail basınında geniş yer buldu. İsrail gazetesi Maariv, Ankara’da imzalanan anlaşmaya ilişkin “Türkiye’nin, güç dengesini değiştirecek muazzam anlaşması” başlığını kullandı. Haberde, Türkiye’nin uzun süredir Batı ile en sıcak diplomatik ilişkilerini yaşadığı belirtildi ve Ankara’nın Eurofighter uçaklarının yanı sıra ABD yapımı F-35 savaş uçaklarını da envanterine katmak istediği vurgulandı. İsrail’de yayın yapan ‘The Renewal’ gazetesi de gelişmeyi “İsrail’i endişelendiren anlaşma” başlığıyla duyurdu. Yunanistan’ın önde gelen gazetelerinden Kathimerini, Türkiye’nin satın almak için İngiltere ile anlaşmaya vardığı Eurofighter savaş uçaklarına ve anlaşmaya ilişkin kapsamlı bir analiz yazısı yayımladı. Analizde, Eurofighter savaş uçaklarının Tranche 3A, Tranche 4 ve Tranche 5 modelleri bulunduğu belirtildi. Ankara’nın Tranche 4 ve Tranche 5 modellerine yöneleceği iddia edildi. Gazete, Tranche 4’ün gelişmiş radar, yeni sensörler ve güçlü elektronik savaş sistemleriyle ön plana çıktığını aktarırken Tranche 5 modelinin ise Eurofighter serisinin en modern sürümü olacağı vurgulandı.
