Kosova’da seçmenler, yaklaşık 10 aydır süren siyasi belirsizliği sona erdirmek amacıyla bugün erken genel seçimler için sandığa gidiyor. Şubat ayındaki seçimlerin ardından hükümet kurulamaması, meclisin kilitlenmesine ve ülkenin Batı ile ilişkilerinin gerilmesine yol açmıştı.
Son genel seçimlerde Başbakan Albin Kurti’nin liderliğini yaptığı Vetevendosje (VV) Partisi oyların yaklaşık yüzde 42’sini alarak birinci çıkmış, ancak tek başına iktidar için gerekli çoğunluğu elde edememişti. Takip eden aylarda parlamentoda 50’den fazla oturum yapılmasına rağmen meclis başkanı seçilemedi ve 120 sandalyeli mecliste koalisyon kurulamadı.
Bu kurumsal çıkmazın ardından Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, geçtiğimiz ay erken seçim kararı aldı. Bugünkü oylama, Kosova’nın 2008’de bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana yapılan yedinci parlamento seçimi olma özelliğini taşıyor.
KURTİ: “BU KEZ GÜÇLÜ YETKİ ALACAĞIZ”
2021’den bu yana ülkeyi yöneten Kurti, kampanyasını ekonomik istikrar ve büyüme vaadi üzerine kurdu. NTV'de yer alan habere göre, AFP’ye konuşan Kurti, partisinin bu seçimde oyların yüzde 50’sinden fazlasını alarak siyasi tıkanıklığı aşacağına inandığını söyledi. Görev süresi boyunca kaydedilen yüzde 4’lük ekonomik büyümeyi örnek gösteren Kurti, emeklilere ve küçük çocuklu ailelere yıl sonuna kadar 100 avroluk destek ödemesi yapılacağını da duyurdu.
Muhalefet ise bu adımları sert biçimde eleştiriyor. Kosova Demokratik Partisi (PDK) ve Kosova Demokratik Birliği (LDK), hükümeti yüksek enflasyon, yüzde 40’ı bulan fiyat artışları ve yükselen elektrik maliyetleri karşısında etkisiz kalmakla suçluyor.
PDK lideri ve eski maliye bakanı Bedri Hamza, liberal ekonomi politikalarına ağırlık vereceklerini ve özel sektörü güçlendireceklerini belirterek, mevcut yönetimin maaşları ve emekli aylıklarını sabit tutmasının halkın alım gücünü erittiğini savundu.
BATI İLE GERİLİM SEÇİM GÜNDEMİNDE
Kurti hükümeti, özellikle ülkenin kuzeyindeki Sırp azınlığa yönelik politikaları nedeniyle ABD ve Avrupa Birliği’nden eleştiriler alıyor. Muhalif isimler, bu yaklaşımın Kosova’nın NATO ve AB üyeliği hedeflerini zora soktuğunu dile getiriyor. LDK lideri Lumir Abdixhiku, mevcut yönetim altında ülkenin uluslararası alanda güven kaybettiğini öne sürüyor.
2023’te kuzeyde yaşanan gerilimlerin ardından AB, Kosova’ya yönelik bazı mali yaptırımlar uygulamıştı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, kısa süre önce bu yaptırımların kaldırılacağını ve 400 milyon avroyu aşan yardımın önünün açılacağını açıklamıştı. Ancak Politico’ya göre, Kosova’nın Batı Balkanlar için hazırlanan 6 milyar avroluk Büyüme Planı’ndan daha fazla yararlanabilmesi, demokratik reformların hayata geçirilmesine bağlı olacak.
DİASPORA OYLARI VE KRİTİK TAKVİM
Yaklaşık 2 milyonu aşkın seçmenin oy kullanma hakkına sahip olduğu seçimlerde, geniş diaspora kitlesinin katılımı nedeniyle lojistik zorluklar yaşanıyor. Seçmenler, genel partilerin yanı sıra azınlıklara ayrılan 20 sandalye için de oy verecek; bu sandalyelerin 10’u Sırp toplumuna ayrılmış durumda.
Yeni meclisin nisan ayına kadar cumhurbaşkanı seçmesi ve Dünya Bankası ile AB ile yapılan yaklaşık 1 milyar avroluk kredi anlaşmalarını onaylaması gerekiyor. Uzmanlar, uzlaşma sağlanamaması halinde bu fonların kullanım süresinin dolabileceği uyarısında bulunuyor.
Hukuki ve Siyasi Çalışmalar Grubu’ndan Besar Gërgi, “Kosova, siyasetin kilitlenmesi nedeniyle kaybedilecek bir yıla daha dayanamaz” değerlendirmesini yaptı.
Sandıklar açılırken temel soru, Kurti’nin tek başına güçlü bir yetki alıp alamayacağı ya da muhalefetin ortak bir koalisyonla yeni bir hükümet kurup kuramayacağı. Cumhurbaşkanı Osmani ise sürecin demokratik standartlara uygun biçimde tamamlanması ve kısa sürede yeni hükümetin kurulması temennisini paylaştı.
