Rusya-Ukrayna savaşı dolayısıyla Rusya'nın Ukrayna'da neden olduğu zararın kayıt altına alınması ve Rusya'ya savaş tazminatı ödetmek için Avrupa Konseyi’nin kurma kararı aldığı mekanizmaya Türkiye katılmadı. Türkiye ile birlikte Ermenistan, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Macaristan, Sırbistan ve Bulgaristan da Rusya'ya savaş tazminatı ödetmek üzere kurulan plana 'hayır' dedi.
İzlanda’nın başkenti Reykjavik’te, 16-17 Mayıs'ta düzenlenen Avrupa Konseyi liderler zirvesinde, ağırlıklı olarak 24 Şubat 2022’te başlayan savaş ve etkileri ele alındı. Liderlerin üzerinde anlaştığı belgelerden biri de “Rusya Federasyonu’nun Ukrayna’ya Saldırmasının Neden Olduğu Zararların Kayıt Altına Alınması Anlaşması" oldu. Zirve sonunda yayımlanan Reykjavik Deklarasyonu’nda, konseyin kurduğu bu mekanizmanın gelecekte kurulacak kapsamlı tazminat mekanizmasının ilk bileşeni olacağı kaydedildi.
Açıklamada ayrıca kurulan kayıt mekanizmasının uluslararası toplumun Rusya'ya savaş tazminatı ödetmek amacıyla kuracağı ve içinde hasar komisyonu ve tazminat fonu gibi birimlerin de olacağı ayrı mekanizmalarla işbirliği içinde olacağı ifade edildi.
Merkezi Hollanda’nın Lahey kentinde olacak olan mekanizma, Rusya'nın savaşı başlattığı 24 Şubat 2022’den bu yana gerçek ve tüzel kişiler ile Ukrayna Devleti’nin gördüğü hasarı, ölüm ve yaralanmaları kayıt altına alacak.
46 ÜYE ÜLKENİN 37'Sİ İMZA ATTI
Avrupa Konseyi’nden yapılan yazılı açıklamada, mekanizmaya 46 üye ülkeden 37’sinin imza attığı açıklandı. Türkiye ile birlikte Ermenistan, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Macaristan ve Sırbistan ile Bulgaristan da imza atmayan ülkeler arasında. Ancak Konsey, Bulgaristan’ın mekanizmaya katılmaya niyetini ifade ettiğini açıkladı.
Mekanizmaya Avrupa Konseyi’ne üye olmayan ABD, Kanada ve Japonya da katıldı. Avrupa Birliği (AB) de mekanizmaya katılımını açıkladı. BBC Türkçe'nin haberine göre böylece, Avrupa Konseyi mekanizmasına katılan ülke sayısı 41'e yükselmiş oldu.
ANKARA, KARARINA İLİŞKİN AÇIKLAMA YAPMADI
14 Mayıs seçimleri nedeniyle İzlanda’daki zirvede Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Başkanı Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay temsil etti. Türkiye, Avrupa Konseyi’nin kurduğu kayıt mekanizmasına katılmama kararına ilişkin herhangi bir açıklama yapmadı.
Türkiye, BM Güvenlik Konseyi dışında alınan yaptırım kararlarına ilkesel olarak katılmıyor. Bu tutumunu İran ve Rusya için uzun süredir devam ettiren Türkiye, Ukrayna savaşı sonrasında ABD ve Avrupa Birliği’nin yaptırımlarına katılmayacağını açıklamıştı.
TÜRKİYE, RUSYA YAPTIRIMLARINA DA KATILMAMIŞTI
Bunun yanı sıra Türkiye, Avrupa Konseyi gibi kendisinin de üye olduğu uluslararası kuruluşların Rusya’ya karşı attığı adımlara da katılmıyor. Rusya ile özel ilişkisi olduğunu, özellikle enerji alanındaki bağımlılığını anımsatan Türkiye, hem Ukrayna hem de Rusya ile diyalog kurabilen ender ülkeler arasında olduğunu kaydediyor.
Türkiye, yaptırımlara uymasa da ABD ve AB yaptırımlarının kendisi üzerinden delinmesine müsaade etmediğini belirterek Batı’dan gelen eleştirilere yanıt veriyor.
