Ekonomistlerden OVP için ilk değerlendirme: Tek haneli enflasyonda 'kayıp 10 yıl'

Üç yıllık makro hedefler, yapısal reform adımlarının paylaşılacağı Orta Vadeli Program'ın (OVP) sunumu bugün gerçekleşti.

Ekonomide üç yıllık yol haritası netleşti! Erdoğan: Enflasyon sorununu gündemimizden kaldıracağız

Programın sunumunda ilk olarak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz açıklamalarda bulunarak program hakkında ayrıntılı bilgiler verdi.

Yılmaz'ın ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuşma yaparken programın dört temel amacı bulunduğu açıklandı. OVP'nin dört temel amacı, 'afet yaralarının sarılması, makro istikrarın sağlanması ve enflasyonun tek haneye inmesi, büyüme ve istihdamın devamı, sosyal adalet' olarak sıralandı.

EKONOMİSTLERDEN İLK YORUMLAR GELDİ

Uzun bir süredir açıklanması beklenen OVP'nin duyurulması sonrasında ekonomistlerinde de ilk yorumlar geldi.

Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota, konu ile ilgili değerlendirmede bulunurken, aşılması gereken hedefleri sıraladı:

'KAYIP 10 YIL'

"Orta Vadeli Program hayırlı olsun. Umarım vaatler önceki OVP'lerde olduğu gibi kağıt üzerinde kalmaz. Son olarak 2016'da tek haneli enflasyonu görmüştük. Bugün tek haneli enflasyon ancak 2026'ya hedeflenmiş. Bu dönem enflasyonda "kayıp 10 yıl" olarak tarihe geçecek

OVP'deki hedefler tutar mı bilinmez.

Ancak kesinlikle tutacak hatta rahatça aşılacak hedefler aşağıda.????

2023 Vergi gelirleri 4.2 Trilyon TL,

2024 Vergi gelirleri 7.4 Trilyon TL, artış %74
(Yıl sonu enflasyon %33, deflatör %55)

2025 Vergi gelirleri 9.5 Trilyon TL, artış %29
(Yıl sonu enflasyon %15.2 deflatör %23)

2026 Vergi gelirleri 11.3 Trilyon TL artış %19
(Yıl sonu enflasyon %8.5 deflatör %13.4)"

Orta Vadeli Program hayırlı olsun.
Umarım vaatler önceki OVP'lerde olduğu gibi kağıt üzerinde kalmaz.

Son olarak 2016'da tek haneli enflasyonu görmüştük.

Bugün tek haneli enflasyon ancak 2026'ya hedeflenmiş.

Bu dönem enflasyonda
"kayıp 10 yıl" olarak tarihe geçecek.

— Kerim Rota (@kerimrota) September 6, 2023

Ekonomist Hakan Kara da ilk yorumunu yaparken, 2024 yıl sonu dolar kuru tahminine değindi:

"Döviz kurunun bugünden sonra doğrusal artarak OVP'deki 2023 yıl ortalamasının gerçekleşeceği varsayımı altında, raporda ima edilen yıl sonu dolar/TL kurunun 29,9 olduğunu söyleyebiliriz.

Aynı mantıkla gidersek 2024 yıl sonu için ima edilen dolar kuru da yaklaşık 43 oluyor.
Bu da $/TL'de yıllık %44 artışa tekabül ediyor.

O zaman gelsin soru:

Gelecek yıl kur %44 artıp büyüme ciddi yavaşlamazken enflasyon %33'e nasıl düşecek?"

Döviz kurunun bugünden sonra doğrusal artarak OVP'deki 2023 yıl ortalamasının gerçekleşeceği varsayımı altında,
Raporda ima edilen yıl sonu dolar/TL kurunun 29,9 olduğunu söyleyebiliriz.

— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) September 6, 2023

'YAPISAL REFORMDAN SÖZ EDİLEMEZ'

İktisatçı Mahfi Eğilmez de sosyal medya hesabından ilk değerlendirmeleri yaparken bu programın kendi açısından bir yazı konusu olamayacağını dile getirdi:

"Orta Vadeli Program konusunda yazı yazıp yazmayacağımı soran değerli izleyicilere yanıtımdır: Yazmayacağım. Çünkü bir ekonomik göstergenin gelecek yıl ve sonraki yıllarda ne olacağına ilişkin tahminler yazılınca onun nasıl olup da öyle olacağı da yazılmalı ki ortada bir program olsun. Bir örnek vereyim: Mesela OVP'ye göre TÜFE'nin 2023 sonunda % 65 olması, 2024 sonunda yüzde 33'e düşmesi bekleniyor. Mantıklı bir hedef. İyi hoş da bu ne olacak da 65'den 33'e düşecek? Bu düşerken büyüme ve işsizlik olumsuz etkilenince ne gibi önlemler alınacak? Sıkı para ve maliye politikası uygulayacağız da düşecek demekle program olmaz.

Faizi ne yapacaksınız ve ne zaman yapacaksınız? Bunu yazmadan ve taahhüt etmeden yazılanlar program olmaz, temenni olur. OVP'nin her tarafı bu tür temennilerle dolu. Öte yandan yapısal alan diye seçilen konuların hiçbiri ülkenin şu aşamada ihtiyacı olan yapısal reformları temsil etmiyor. Ülkenin en büyük ihtiyacı olan hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığı reformunun öngörülmediği programda yapısal reformdan söz edilemez. Dolayısıyla OVP benim açımdan bir yazı konusu yapılabilecek bir belge değil."

Orta Vadeli Program konusunda yazı yazıp yazmayacağımı soran değerli izleyicilere yanıtımdır: Yazmayacağım. Çünkü bir ekonomik göstergenin gelecek yıl ve sonraki yıllarda ne olacağına ilişkin tahminler yazılınca onun nasıl olup da öyle olacağı da yazılmalı ki ortada bir program…

— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) September 6, 2023

Ekonomist İris Cibre de sosyal medya hesabından OVP'yi değerlendirdi:

"2023 te 4.4% büyüme beklentisi ile sıkılaşma beklentisi tutarsız

Enflasyonun devamı bekleniyor ve sıkılaşma etkisinin geç görüleceği düşünülüyor

Zaten 2023 enflasyon beklentisini 58% den 65% e çekmişler (çok tutarlı)
Dış Tic açığını da 112 Milyar USD tahmin etmişler yani sene sonuna kadar 30 Milyar USD daha açık verilmesi bekleniyor (iyimser, kur seviyesini bu şekilde zorla tuttukları sürece zor, kış geliyor ve turizm bitiyor)

OVP 2023 Son 4 ayın enflasyon beklentisi 15.85% ile 65%'e ulaşılması... Özür dilerim hesap hatası; 2023 kur beklentisi 30,65 TL olarak düzelttim.

2023 USD kur ortalaması 23.88 alınmış. Yıl sonu kuru ~30,65 bekleniyor... 2024 USD kur ortalaması 36.8 TL..."

'2023 SONU YÜZDE 70-75 ARASI OLMALI'

Ekonomist Alaattin Aktaş da açıklamaları değerlendirirken, 2023 yılı sonundaki enflasyon oranının yüzde 70-75 arasında beklenmesi gerektiğini söyledi:

"Hükümetin 2023 yılı ortalama dolar kuru tahmini 23.88. İlk sekiz ayın ortalaması 21.63.

Buna göre son dört ay için ortalama dolar kuru 28.38 olarak öngörülüyor. Dolarda 2024'ün yıl ortalaması tahmini ise 36.78.

2023 enflasyon tahminini yüzde 58'e yükselten TCMB, örtülü biçimde bu tahmini yüzde 62'ye revize etmişti. Ama şimdi tahmin daha da yukarı çekildi. OVP'deki beklenti yüzde 65. Ancak bu oran bile iyimser. 2023 sonundaki oran yüzde 70-75 arasında beklenmeli."

Hükümetin 2023 yılı ortalama dolar kuru tahmini 23.88.

İlk sekiz ayın ortalaması 21.63.

Buna göre son dört ay için ortalama dolar kuru 28.38 olarak öngörülüyor.

Dolarda 2024'ün yıl ortalaması tahmini ise 36.78.

— Alaattin Aktaş (@Alaattin_Aktas) September 6, 2023