Hükümetin ‘dolara acil dizgin’ kaygısıyla getirdiği Dövize Endeksli Mevduat’a ilişkin uluslararası kuruluşlar ‘Fayda sağlamayacağı gibi ekonomiye yük olur’ dedi. Üç başlığa dikkat çekildi: 1-) Yeni sistem mali olarak sürdürülebilir değil. 2-) Dolardaki hareketlilik azalmadı, devletin kasasına yönelik risk arttı. 3-) TL’de kırılma yarattı. Lirada'ki oynaklık Bitcoin’i geçti.
YÜKSEK ENFLASYONLA BİRLEŞİYOR TÜRK LİRASI’NI KIRILGANLAŞTIRIYOR
Sonuçları yeteri kadar analiz edilmeden başlatılan Dövize Endeksli Mevduat için ‘Daha önce uygulandı, başarısız oldu’ eleştirileri yükseldi. Sisteme yönelik tartışmalar sürerken iki yabancı kuruluşun analizinde dikkat çeken değerlendirmelere yer verildi. İngiltere merkezli Standard Chartered, heterodoks para politikasının yüksek enflasyonla birleşip TL’de yapısal kırılma yarattığını kaydetti.
ENFLASYONA KARŞI KDV İNDİRİMİ FİYATLARI DÜŞÜRMEZ KÜLFET GETİRİR
Sistemin, kamu maliyesi üzerinde risk oluşturduğunu da savunan banka, yıl sonu dolar tahminini 20’ye çıkardı. Raporda ‘Liradaki oynaklık Bitcoin’i geçti. Turizm gelirleri durumu tersine çeviremeyebilir’ denildi. Bank of America da DEM’in mali olarak sürdürülebilir olmadığını belirtti. Enflasyona karşı alınacak KDV indirimlerinin fiyatları düşürmeyeceği gibi mali yük yaratacağı öngörüsünde bulunuldu.
TÜRK LİRASI’NDAKİ OYNAKLIK BİTCOİN’İ GEÇTİ
Ekonomi yönetiminin aldığı kararlar, Merkez Bankası’nın peş peşe yaptığı faiz indirimleri TL’deki değer kaybını rekor seviyeye çıkardı. Standard Chartered Bank, yayımladığı araştırma raporunda TL’deki oynaklığın Bitcoin’i geçtiğini vurguladı. Kurum 2022 yıl sonu dolar tahminini 12 seviyesinden 20’ye yükseltirken 2023 sonundaysa dolar kurunun 28 liraya ulaşmasını beklediğini açıkladı. Banka, turizmle yaşanacak toparlanmanın negatif net rezervlerden dolayı yapısal kırılmayı tersine çeviremeyebileceğini de ekledi.
Hükümet aldığı kararlarla alışılagelmiş ekonomi politikalarından uzaklaştığını açıklarken Türk Lirası’nda kan kaybı devam ediyor. Yönetimin ‘faiz sebep enflasyon sonuç’ tezi ve Merkez Bankası’nın bu doğrultuda peş peşe yaptığı faiz indirimleri TL’deki kayıpları hızlandırdı.
Uluslararası finans kuruluşları ve bankalar Türkiye’ye ilişkin 2022 raporlarında döviz kurlarının rekor kıracağını belirtirken enflasyonun da zirveye ulaşacağını belirtti. İngiltere merkezli banka ve finans şirketi Standard Chartered Bank, yayımladığı araştırma raporunda Türkiye ekonomisine ilişkin analizlere de yer verdi. Raporda, aralık ayındaki fiyat hareketlerinden sonra Türk lirasındaki oynaklığın Bitcoin’i geçtiğinin altı çizildi.
Standard Chartered Bank, yayımladığı bir araştırma raporunda heterodoks para politikasının yüzde 36’lık yüksek enflasyon ile birleşince Türk lirası için yapısal kırılma yarattığını ve 2022 yıl sonu dolar/TL tahminlerini 12 seviyesinden 20’ye çıkardıklarını söyledi. Yeni duyurulan kur korumalı Türk lirası mevduatının beklenenin aksine dolarizasyonu düşürmediğini belirten Standard Chartered, yeni enstrümanın kamu maliyesi üzerinde risk oluşturduğunu dile getirdi.
Kurum, 2023’teki seçimler öncesinde ortodoks politikalara dönüş olmayacağını ve para politikasının genişlemeci kalacağını aktarırken, sürpriz bir erken seçim ihtimalinin 2022’de Türk lirası için diğer negatif faktörlerden biri olacağını ifade etti.Öte yandan İngiliz bankası 2022 sonu için dolar/TL tahminini 12 seviyesinden 20’ye çıkarırken 2023 sonunda dolar kuru tahmini ise 28 olarak güncelledi.
‘DÖVİZ ENDEKSLİ MEVDUAT MALİ OLARAK SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL
Standard Chartered Bank’ın yanı sıra Bank of America (BofA), Türk Lirası’ndaki değer kaybının kredi genişlemesine bağlı olacağını belirtirken kur korumalı Türk Lirası mevduatın mali olarak sürdürülebilir olmadığını vurguladı. Merkez Bankası’nın doğrudan döviz müdahalesiyle toplamda 7.3 milyar dolarlık satış yaptığını belirten BofA, duyurulan kur korumalı Türk lirası mevduatının ihtiyaç olduğu takdirde daha fazla rezerv kullanılabileceğini işaretini verdiğini dile getirdi. BofA, kur korumalı Türk lirası mevduat uygulamasının negatif reel faizden kaynaklanan sorunlara çözüm üretemeyeceğini ve mali olarak sürdürülebilir olmadığını da vurguladı. Türk lirasındaki likidite sıkışıklığının kredi garanti fonu ve kamu bankalarına sermaye enjeksiyonlarıyla çözülebileceğini belirten BofA, fakat bunun Türk lirasındaki değer kaybını artırabileceğini ifade etti.
FED FAİZ ARTIŞ BEKLENTİLERİ YÜKSELİYOR
Singapur’daki PineBridge Investments’ta Portföy Yöneticisi Omar Slim Fed konusunda milyarder yatırımcı Bill Ackman ile benzer görüşte. Slim Fed’in enflasyonla mücadele konusunda getiri eğrisinin gerisinde kaldığını ve Mart ayında faizi 50 baz puan artırması gerekebileceğini belirtti. Slim “Fed’in uzun zamandır devam eden enflasyonun geçici olduğu söylemi kredibilitelerini azalttı, eğrinin gerisinde kaldıkları için Mart’ta 50 baz puanlık faiz artışı masada” değerlendirmesini yaptı.
Son dönemde yatırımcılar Fed’in yükselen enflasyona karşı ne kadar hızlı faiz artıracağını tartışıyor. Swap piyasasında bu yıl için 25 baz puanlık 4 faiz artışı fiyatlanıyor, ilk faiz artışı beklentisi Mart’ta. Fed sıkılaşmasının yaklaştığına dair spekülasyon ABD tahvil faizlerinde de yükselişe neden oluyor. 2 yıllık tahvilin faizi bugün 9 baz puan artışla yüzde 1.06’ya yükseldi ve böylece Ocak 2020’den beri ilk kez yüzde 1’i aştı. 10 yıllık tahvilin faizi de 7 baz puan artışla yüzde 1.85 oldu.
‘YAPACAK DAHA İYİ ŞEYLER VAR’
Son dönemlerde Türkiye’nin ekonomisi ile yakından ilgilenen ve yayınladığı raporlar ile Türkiye’nin de ilgisini çeken ekonomist Steve Hanke, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’de yer alan İngilizce ismi Turkey’i, Türkiye olarak değiştirmesi haberini paylaşarak şunları söyledi: “Turkey hükümeti, uluslararası olarak tanınan resmi adını İngilizce olarak önümüzdeki haftalarda BM’ye kaydettirip, Türkiye olarak değiştirmeyi planlıyor. Yüzde 96.64/yıl olarak ölçtüğüm SKY-HIGH inflation (enflasyon) sonrasında, Türk hükümetinin yapacak daha iyi şeyleri olduğunu düşünürdünüz.”
‘TURİZMDEKİ CANLANMA YAPISAL KIRILMAYI TERSİNE ÇEVİREMEYEBİLİR’
Standard Chartered Bank, yeni duyurulan dövize endeksli mevduatın beklenenin aksine dolarizasyonu düşürmediğini belirtirken, yeni enstrümanın kamu maliyesi üzerinde risk oluşturduğunu aktardı. Aralık ayındaki fiyat hareketlerinden sonra Türk lirasındaki oynaklığın Bitcoin’i geçtiğine dikkat çeken banka, yazın turizmin canlanmasıyla yaşanacak toparlanmanın negatif net rezervlerden dolayı yapısal kırılmayı tersine çeviremeyebileceğini vurguladı.
ORTALAMA ENFLASYON YÜZDE 52’Yİ GEÇECEK
Bank of America, yayımladığı bir araştırma raporunda Türkiye’de enflasyonun 2022 yılında ortalama yüzde 52,6 olacağını, yıl sonunda ise yüzde 40 seviyesinde gerçekleşeceğini belirtiyor. Enflasyonu düşürmek için girdi fiyatlarını düşürecek mali önlemlerin ve KDV indirimlerinin gelebileceğini belirten BofA, bu tarz önlemlerin kura bağlı olan fiyatlar üzerinde sınırlı bir etkisi olacağını ve mali bir yük yaratacağını vurguladı. Artan kur ve enflasyondan dolayı reel sektörün finansman ihtiyacının önemli derecede arttığına değinen banka, politika faizindeki düşüşe rağmen bankalardaki faiz oranlarının arttığına dikkat çekti.
