Türk sanayicisi, özellikle tekstil ve hazır giyim sektörleri, bir yandan artan yurt içi maliyetler, diğer yandan ise acımasız uluslararası rekabet kıskacında adeta can çekişiyor. CNBC-e'de yayınlanan "Sabah Notları" programında yapılan çarpıcı değerlendirmeler, Türkiye'nin üretim gücünün nasıl eridiğini ve özellikle Çin gibi devlerin karşısında ne denli zor durumda kalındığını gözler önüne serdi. Ekonomist Gökhan Uskuay'ın canlı yayındaki analizleri ve verdiği örnekler, durumun vehametini bir kez daha ortaya koydu.
RAKAMLARLA TÜRK SANAYİCİSİNİN "İMKANSIZ" REKABETİ
Program sunucusu, Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı'nın verilerine dayanarak Türk hazır giyim sektörünün içinde bulunduğu çıkmazı rakamlarla özetledi: 2022-2024 yılları arasında resmi enflasyon %138'e ulaşırken, asgari ücret %249, politika faizleri ise %258 oranında fırladı. Aynı dönemde, ihracatçının can damarı olan döviz kuru ise sadece %101 arttı. Bu devasa makas, Türk malı hazır giyim ürünlerini Doğu Asyalı rakiplerinden %60, Kuzey Afrikalı rakiplerinden ise %45 daha pahalı hale getirdi. TGSD Başkanı'nın "Kendi yaratmadığımız bir krizden tek başımıza çıkmamız mümkün değil" sözleri ise çaresizliği özetler nitelikteydi.
EKONOMİST USKUAY'DAN ÇİN TEHDİDİNE VURGU: "BU ŞARTLARDA REKABET MÜMKÜN DEĞİL!"
Programa konuk olan Ekonomist Gökhan Uskuay, bu zorlu tabloyu daha da derinleştirerek, Türk üreticilerin Çin gibi küresel bir güçle rekabet etmesinin neredeyse imkansızlaştığını belirtti. Uskuay, ABD'deki tekstil, giyim ve ayakkabı ürünlerinin %97'sinin ithal edildiğini ve bunun büyük bir kısmının Çin'den geldiğini hatırlatarak, Çin'in devasa üretim ölçeği ve devlet teşvikleriyle elde ettiği avantajın altını çizdi.
Çin'in rekabet gücünü çarpıcı bir örnekle açıklayan Uskuay, Çinli elektrikli araç (EV) devi BYD'nin kısa süre önce 20 modelinde %35'e varan indirimler açıkladığını belirtti. Uskuay, BYD'nin 300 km menzilli en uygun fiyatlı elektrikli aracının Çin'de yaklaşık 300.000 TL'ye satıldığını – ki bu rakamın Türkiye'de sadece iki adet üst segment cep telefonu fiyatına denk geldiğini vurguladı. Uskuay, "Ne kadar rekabet etmeye çalışırsanız çalışın, Çin'in teşvikleri ve ölçeğiyle rekabet etmek mümkün değil" diyerek durumun ciddiyetini ortaya koydu ve tek çarenin Trump yönetiminin uyguladığı gibi sert gümrük vergileri olabileceğini ima etti.
YENİ RAKİPLER DE SAHADA: MISIR TEHLİKESİ BÜYÜYOR
Tartışmada, rekabet ortamının değiştiğine ve Mısır gibi ülkelerin özellikle tekstil ve ayakkabı gibi sektörlerde güçlü rakipler olarak ortaya çıktığına da değinildi. Gökhan Uskuay, hammaddelerin genellikle Çin'den temin edilip, düşük işçilik maliyetleri nedeniyle Mısır'da işlendiğini ve ardından bu ürünlerin Türkiye gibi pazarlara girerek yerli üreticiler üzerindeki baskıyı daha da artırdığını belirtti. Uskuay, borsaya kote Türk şirketlerinin bile bu olumsuz etkileri hissettiğini ve pazar paylarını kaybetmeye başladığını ifade etti.
Programda dile getirilen genel kanı, artan girdi maliyetleri ve küresel rakiplerin agresif fiyatlandırma stratejileri karşısında rekabet gücünü korumakta zorlanan Türk imalat sektörü için büyük bir endişe olduğu yönündeydi. Sanayicilerin "kendi yaratmadıkları bu krizden" çıkış için acil ve kapsamlı çözümlere ihtiyaç duyduğu bir kez daha vurgulandı.
