BARAN BEKİ
22 Eylül 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 10436 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile İthalat Rejimi Kararında önemli bir değişikliğe gidildi. Yayımlanan karar, Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye'nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığı 24 ülke (Güney Kore, Birleşik Krallık, Katar vb.) dışındaki tüm ülkelerden yapılacak otomobil ithalatında ilave gümrük vergilerini standart hale getirdi. Bu düzenleme özellikle ABD, Çin ve Japonya'dan ithal edilen araçların fiyatlarını doğrudan etkileyecek.
YENİ GÜMRÜK VERGİSİ ORANLARI NE ANLAMA GELİYOR?
Yeni düzenleme ile birlikte, AB ve STA harici ülkelerden ithal edilecek tüm otomobiller için vergi oranları motor tipine göre yeniden belirlendi. Bu standartlaşma, bazı ülkeler için vergi indirimi, bazıları içinse ciddi bir vergi artışı anlamına geliyor.
Konvansiyonel (Benzin/Dizel) ve Hibrit Araçlar: Mevcut yüzde 10'luk gümrük vergisine ek olarak yüzde 25 ilave gümrük vergisi uygulanacak.
Plug-In Hybrid (PHEV) Araçlar: Yüzde 10'luk gümrük vergisine ek olarak yüzde 30 ilave gümrük vergisi uygulanacak.
Tam Elektrikli (BEV) Araçlar: Yüzde 10'luk gümrük vergisine ek olarak yüzde 30 ilave gümrük vergisi getirildi.
Bu kararla birlikte (10436 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, MADDE 2, 16, 17 ve 18 dipnotları), daha önce Çin Halk Cumhuriyeti menşeli içten yanmalı motorlu araçlara uygulanan yüzde 50 veya minimum 9.500 ABD Doları ek mali yükümlülük gibi ülkeye özgü uygulamalar kaldırılmış oldu. ABD içinse yüzde 10 gümrük vergisine ek olan 60 ila yüzde 70 arasında değişen ek vergi, yüzde 25 ile 30'a düşmüş oldu.
ZAM KAPIYA DAYANDI: HANGİ MODELLER ETKİLENECEK?
Güncellenen ilave gümrük vergilerinden en olumsuz etkilenenler şüphesiz Japon markaları oldu. Bugüne kadar daha düşük vergi dilimlerinden ithal edilen birçok popüler modelin fiyatında ciddi artışlar yaşanması bekleniyor.
Honda: Markanın Tayland'da üretilen popüler modeli Honda Civic başta olmak üzere, Jazz, HR-V ve CR-V modellerinin tamamı yeni vergi düzenlemesinden doğrudan etkilenecek.
Toyota: Markanın en çok satan yerli üretim Corolla ve C-HR modelleri etkilenmeyecek olsa da, ithal edilen Toyota Corolla Cross, Toyota RAV4 ve Toyota Land Cruiser Prado gibi SUV modellerinde fiyat artışları kaçınılmaz görünüyor. Ayrıca, Güney Afrika gibi ülkelerden gelen ve çok satan Hilux da doğrudan etkilenecek.
Lexus: Toyota'nın premium markası olan Lexus'un LBX, NX, RX ve LM gibi modelleri de zamlanacak araçlar listesinde yer alıyor.
Nissan: Qashqai ve Juke gibi modellerini İngiltere'deki Sunderland fabrikasında ürettiği için etkilenmeyecek olan Nissan, Japonya'da üretilen X-Trail modelinde ise fiyat artışı yaşayacak.
Subaru: Düzenlemeden en ağır darbeyi alması beklenen marka Subaru oldu. Türkiye pazarında satışta olan Yeni Crosstrek e-BOXER ve Yeni Forester e-BOXER modellerinin tamamı Japonya'daki Gunma fabrikasında üretildiği için, markanın rekabet gücü ciddi şekilde azalabilir.
KİMLER ETKİLENMEYECEK, KİMLER İÇİN FIRSAT DOĞDU?
Yeni vergi düzenlemesi her marka için kötü haber anlamına gelmiyor. Özellikle Çin ve ABD'den ithal edilen konvansiyonel motorlu araçlar için bir vergi indirimi söz konusu. Daha önce Çin'den ithal edilen benzinli otomobillere uygulanan yüzde 50 ilave gümrük vergisinin yüzde 25'e çekilmesi, bu pazardan gelecek yeni modeller için bir fiyat avantajı yaratabilir. Benzer şekilde, ABD'den ithal edilen araçlar da bu standartlaşmadan olumlu etkilenecek. Türkiye'de ve Avrupa'da üretilen araçların fiyatlarında ise bu karara bağlı bir değişiklik olmayacak.
Bunlarla birlikte ABD'de üretilen BMW X5 ve Mercedes GLE, GLS gibi modeller için büyük bir fırsat görünürken rakip Audi tarafında ise Q5 gibi modellere zam bekleniyor (Meksika üretimi). VW tarafında, gelecekte Golf'ün Meksika'ya taşınması beklenirken Polo Güney Afrika'da üretildiği için ona da zam bekleniyor.
ELEKTRİKLİ OTOMOBİL İTHALATINDA DURUM DEĞİŞTİ Mİ?
Karar, AB ve STA dışı ülkelerden gelen elektrikli araçlar için ilave gümrük vergisini yüzde 30 olarak belirlese de, bu durum fiili bir değişikliğe yol açmıyor. Ticaret Bakanlığı'nın daha önceki tebliği uyarınca, yatırım teşviki almayan üreticilerin bu ülkelerden elektrikli ve PHEV araç ithal etmesi zaten fiilen engellenmiş durumda. İthalat için markaların Türkiye'de en az 20 yetkili servis açma zorunluluğu gibi şartlar, vergi oranları düşse bile pazara girişin önündeki en büyük engel olarak kalmaya devam ediyor. Dolayısıyla, yeni vergi oranları bu segmentteki mevcut durumu değiştirmeyecek.
