Otomotiv dünyasında fiziksel düğmelerin yerini alan tablet benzeri multimedya ekranları, bilim dünyasının merceği altında. Washington Üniversitesi (UW) araştırmacıları, Güney Kore’de düzenlenen ACM Kullanıcı Arayüzleri Sempozyumu’nda sundukları raporla, "dijitalleşme" ile "güvenlik" arasındaki ince çizginin aleyhimize bozulduğunu ortaya koydu.
ŞERİT KAYBI YÜZDE 42 ARTIYOR
12 inçlik ekranlara sahip sürüş simülatörlerinde gerçekleştirilen testler, dokunmatik ekran kullanımının sürüş kalitesini nasıl baltaladığını çarpıcı rakamlarla ortaya koydu:
Sürücülerin ekrandaki menülerle etkileşime girdiği anlarda, şerit içinde savrulma oranı yüzde 42 arttı.
Dokunmatik ekran kullanımında hız ve doğruluk performansı yüzde 58 oranında düşüş gösterdi. Zihinsel yük arttığında ise bu gerileme daha da derinleşti.
"BÜYÜK BUTON" ÇÖZÜM DEĞİL: ASIL SORUN GÖRSEL ARAMA
NTV'nin haberine göre araştırmanın en dikkat çekici bulgusu, ekrandaki butonları büyütmenin güvenliği artırmadığı gerçeği oldu. Çalışmanın başyazarı Xiyuan Alan Shen, sorunun fiziksel erişimden ziyade "görsel arama" sürecinden kaynaklandığını vurgulayarak şunları söyledi:
"Zamanı asıl tüketen şey, sürücünün bakışlarıyla ekranda aradığı fonksiyonu bulmaya çalışmasıdır. Sürücülerin eli çoğu zaman gözünden önce harekete geçiyor. Bu 'göz-el koordinasyonu' karmaşası, ekran butonları büyüse dahi temel dikkat dağınıklığını ortadan kaldırmıyor."
ZİHİNSEL YÜK VE "KÖR" DOKUNUŞLAR
Araştırmaya göre zihinsel yükü artan sürücü, ekrana bakış süresini kısıtlamaya çalışsa da bu durum hata payını artırıyor. Ekrana bakmadan dokunma (taktil hafıza eksikliği) denemeleri yüzde 71'e yükselirken, bu durum yanlış komutlara ve sürücünün yola odaklanması gereken sürenin ekran başında harcanmasına yol açıyor.
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: AKILLI VE DUYARLI ARAYÜZLER
Bilim insanları, gösterge panellerinin dev birer tablete dönüşmesinin kaçınılmaz olduğu bu dönemde, sistemlerin daha "akıllı" hale getirilmesini öneriyor:
Zihinsel Yük Algılama: Göz takibi ve direksiyon sensörleri yardımıyla sürücünün yorgunluk ve dikkat seviyesini ölçen sistemler geliştirilmeli.
Dinamik Menü Yönetimi: Yoğun trafik veya yüksek hız gibi riskli anlarda sistem, karmaşık menüleri otomatik olarak sadeleştirmeli ve gereksiz bildirimleri ertelemeli.
Kritik Kontrollerin Önceliği: Hayati önem taşıyan kontrollerin, sürücü dikkati dağıldığında otomatik olarak ön plana çıkarılması sağlanmalı.
