Dolar kurundaki hareketlilik devam ederken IMF, ciddi yükseliş beklentisini işaret etti. IMF'nin 2024 tahmini OVP beklentisinin gerisinde kalırken ortalıkta fena kızışacak. İşte piyasalar hakkındaki o tahminler…
Para Piyasası Kurulu (PPK) Tatlısıyla birlikte Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, faizi 500 baz puan artırma kararı aldı. Faiz oranları ise %35 olarak belirlenirken yıl sonuna kadar politika faizinde %50 oranında bir artış olmaması durumunda ekonomide soğuma ve finansal istikrarın mümkün olmayacağı beklentisi ortaya çıktı. Faiz oranlarının reel sektörü yaralamadan nasıl ayakta kalacağı sorusunun yanıtı aranmaya başladı. İşte piyasalar hakkındaki o tahminler…
MAKRO TEDBİRLER ALINACAK
Mevduat faiz oranındaki düşüş tepki çekerken PPK metninde ‘TL mevduatının payını artırmak üzere bankalara yönelik dönüşüm hedefleri’ doğrultusunda mevduat faizlerinde bir artış beklenmeli görüşü ortaya çıktı. Kredilerdeki mevduat yükümlülüğünün kaldırılması ile birlikte kredi hacminin artması bekleniyor.
Piyasadaki nakit sıkışıklığının çözülmesi olarak görülen bu adımın olumsuz etkilerinin olabileceği belirtilirken devlet tahvillerinde talebin azalması gibi sonuçlar ortaya çıkabileceği ifade edildi. Bu gelişmenin hazinenin borçlanmasına işaret olduğunu belirten yetkililer bankaların sabit faizde devlet tahvili stokunun değerlendirilmesini de olumsuz etkileyeceği görüşünde.
YANILTICI YORUMLAR KAYIP YAŞATIYOR
Türkiye'de borsa faaliyetinde görülen tartışmalar devam ederken uzun vadeli pozisyon almanın yatırımcı için uzak bir hayal olduğu belirtildi. Hızlı ve yüksek kazanç ile hareket eden bireysel yatırımcının manipülasyonlar ve spekülasyonlara karşı korunmasız olduğu belirtiliyor. Tek bir demeç ile %7'nin üzerinde görülen düşüşün ne kadar sağlıklı bir durum olduğunun tartışılabilir bir süreç olduğunu ifade eden uzmanlar İsrail ve Filistin savaşını da işaret ediyor. Borsanın riskli bir durum olduğu ifade edilirken hazırlıksız yakalananların satmak yerine beklemeyi tercih etmesi gerektiği vurgulandı.
SAVAŞ KRİZİ DE BERABERİNDE GETİRDİ
Ons altında yaşanan artış savaş ile paralel olarak inişli bir çıkışlı seyrine devam ediyor. Gram altında ise Hamas'ın baskılarından bu yana ciddi bir artış görülürken Cuma günü itibariyle 1817 TL rakamları görüldü. Savaşın devam etmesi durumunda piyasadaki rakamların da sürekli değişiklik içerisinde olabileceği belirtiliyor. Peki bu seviyeden altına yatırım yapılmalı mı? Bu biraz da dış politikayı ve Ortadoğu’daki gelişmeleri yakından izleyerek verilecek bir karar…
HER KRİZ DEĞERLİ METALLERİ ETKİLİYOR
Şimdiye kadar görülen bütün krizlerde başta altın olmak üzere bütün değerli metallerde talep arttığı görülmektedir. Sen çarptı baktığımızda ise borsalarda ciddi bir kayıp yaşandığı gözler önüne seriliyor. Küresel ölçekli finansal ve ekonomik krizler ile birlikte salgınlar, deprem ve benzeri doğal afetlerin de yatırımcıyı içgüdüsel olarak “Güvenilir Liman” olarak gördüğü altına yönlendiriyor. İsrail ve Filistin savaşında da bu durum görülmektedir.
2028’DE DOLAR 119 TL Mİ OLUR?
Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye ekonomisine ve Dolar TL kurunun yer aldığı tahmin raporunu yayınladı. IMF tarafından yapılan paylaşımda 2024’te 29.92’ye, 2025’te 44.99’a, 2026’da 65.32’ye, 2027’de 89.02’ye ve 2028’de 119.85 TL’ye çıkacağı tahminleri yapıldı. Hükümet tarafından açıklanan Orta Vadeli Program’da (OVP) Dolar kuru tahminlerinde ise 2024 için 36.78, 2025 için 43.94, 2026 için ise 47.80 rakamları yer aldığı.
Ortaya çıkan tabloda en can sıkıcı nokta ise IMF'nin 2024 tahmini ne OVP beklentisinin gerisinde kalması oldu. Bu kapsamda yıllar içerisinde beklentinin daha yüksek gerçekleşmesi durumunda 2023’ün bile 2024 tahmininden yüksek bir rakamda kapatma ihtimalinin yüksek olduğu belirtiliyor.
REVİZYON GEREKİYOR
OVP beklentisi arasında kolerasyon kurmakta ciddi sıkıntılar olduğu belirtilirken enflasyon ve kur beklentisindeki dengesizlik dikkat çekiyor. 2024 enflasyon beklentisinin yüzde 33, buna karşın dolar/TL kuru beklentisinin ise 36.8 TL olması… 2025’te doların 43.9 TL olması beklenirken enflasyon beklentisi yüzde 15.2… olabileceği ifade ediliyor.
Kapsamda enflasyonu kur artışlarından hiç etkilenmediği görülürken 2026 yılında Enflasyonun %8,5 gerileyeceği aktarıldı. Bu kapsamda dolar ise 47,8 TL olarak görülecek. Bu hesaplamalarda ciddi bir hata oldu ve revizyon gerektirdiği ifade ediliyor. IMF'nin 2026 dolar beklentisinin ise 65,32 TL olması oldukça dikkat çekiyor.
EVDEN ÇIKANA ÜZÜCÜ FİYATLAR
Son yıllarda en çok dikkat çeken durum gıda enflasyonu olurken fiyatların düşmek yerine yükselmeye devam etmesi vatandaşında canını sıkıyor. Domates fiyatlarının 50 TL'ye patatesin en kötüsünün bile 20 TL'ye dayandığı görülürken Et ve süt ürünlerinde de artışın devam etmesi bekleniyor. ÜFE ve TÜİK rakamları göz önüne alındığında et ve süt ürünü Ağustos ayında rakamların %76,35 olması bekleniyor.
Orta sınıf kategorisinde yer alan tüketicilerin yaşadığı beslenme krizi ciddi bir Boyuta ulaşırken suçun aracılarda görülmemesi gerektiği vurgulanıyor. Yapısal bunalımın baş sorumlusunun iktidar olduğu belirtilirken geç de olsa tanımsal planlamaya geçişin hızlı bir şekilde yapılması gerektiği vurgulanıyor. Sektörün belli bir ölçüde toparlanabileceği aktarılırken hem üreticinin hem de tüketicinin bu süreçte acı çekeceği ifade ediliyor.
DEPREMİN FATURASI AĞIR OLDU
2024 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda Maraş depreminin maliyeti de açıklandı. Maliyetin en büyük kısmını 56,9 milyar dolarla konut hasarları oluşturmaktadır. Bu kapsamda acil yıkılacak, yıkık, ağır ve orta hasarlı konutlarda içerisinde yer alıyor. Kamu kesiminin hasarı ise 12.9 milyar dolar, özel kesimin hasarı 11,8 milyar dolar düzeyinde yer almaktadır.
Bunun yanı sıra acil harcama tutarları da 6,8 milyar dolar olarak açıklandı. Ev içi eşya 3.1 milyar dolar, hafriyat maliyeti 2.2 milyar dolar, motorlu araç hasarı ise 300 milyon dolar olmaktadır. Yapılan hesaplama doğrultusunda gelir 700 milyon dolar olduğu görülürken DASK ödemeleri 1.9 milyar dolar, motorlu taşıt sigorta ödemesi 100 milyon dolar, GSYH çıktı kaybı ise 6.9 milyar dolar olarak öngörülüyor.
BÜYÜME %1'DE KALACAK
Avrupa Merkez Bankası enflasyon anketi kapsamında Euro bölgesi Enflasyonun 2025 yılında yüzde 2 hedefine yaklaşacak aktarıldı. Ekonomik büyümenin zayıf kalacağı aktarılırken %1'in altında olması bekleniyor. Politika faizinin %4,5'te sabit tutulacağı beklentisi ortaya çıkarken 25 yıllık tarihinde en uzun faiz artırımı döngüsünün de sona erdiği aktarıldı. Yavaş yavaş düşüşe geçen verilerin 2 yıl boyunca devam etmesi beklenirken 2024 yılında %2,7'lik bir enflasyon beklentisi olduğu açıklandı.
KÜRESEL DÜŞÜŞ ZAMAN ALACAK
Tüm dünyaya etkisi altına alan enflasyonun düşüşü beklenirken bu sürecin biraz daha zaman alabileceği aktarıldı. Gelişmiş ekonomilerde birikimli enflasyon payının yüksek olması durumunda gelişen ekonomilere manşet enflasyonda birikim enflasyon payının daha düşük olduğu dikkat çekiyor. Bu kapsamda gelişen ekonomilerdeki Enflasyonun düşüş sürecinin zamanı yayılacağı aktarılırken diğer faktörlere göre durumun değişebileceği de vurgulandı.
