Türkiye otomobil pazarında son dönemde yaşanan arz ve tedarik sorunları tabloyu tam bir yatırım fırsatçılığına dönüştürdü. Yatırım amaçlı sıraya giren tüketiciler sırası gelince otomobilleri ikinci el ilan sitelerinde anında ‘sahibinden hemen teslim satılık sıfır otomobil’ ismiyle satışa sunuyor. Yılın ilk çeyreğinde toplamda 175 bin adet otomobil satılırken, bunun ilk etapta yüzde 5’i anında ikinci el ilan sitelerinde ‘hemen teslim’ sloganıyla pazarlanıyor.
ALİ YILDIRIM
Otomotiv pazarı son yılların en ilginç dönemlerinden birini yaşıyor. Sıfır araç satışları yokluktan dolayı rekor kırmaya devam ederken, ikinci elde de durum çok farklı değil. Özellikle filoların araç parkını yenilemesi ve yüksek enflasyon karşısında parasını korumak isteyenlerin yatırım amaçlı otomobil alması rekor satışlara neden oluyor. Bazı modeller hemen ikinci el satış sitelerinde ilana düşerken, bazı alımlar ise değerlenmesi için bekleniyor.
Bugün bakıldığında yılın ilk çeyreğinde toplamda 235 bin 971 adet otomobil ve hafif ticari araç satışı gerçekleşti. Otomobil satışları da aynı dönemde 175 bin 421 adet olarak kaydedildi. İkinci el sıfır otomobil satışlarına ve ilanlarına bakıldığında satışların hemen hemen 9 binden fazla sıfır otomobil ikinci el ilan sitelerine düştü. Yani sıfır araç satışlarının yaklaşık yüzde 5’i ikinci el ilan sitelerinde dolanmaya başladı. Aynı zamanda bu otomobiller sıfır fiyatının modeline göre 100-200-300 bin lira fazla fiyat etiketiyle satılıyor.
İkinci otomobil fiyatlarındaki bu artışta arz ve talep dengesizliğinin de önemi büyük. Özellikle bu süreçte tam temin edilemeyen sıfır otomobiller ve iç pazarda üretim yetersizliği yüksek arz karşısında fiyatları vurdu. Tablo böyle olunca ikinci el otomobillerin de fiyatı patladı. Hem Avrupa’da hem de Türkiye’de artan enflasyon ve maliyetler fiyatları sert vuruyor. Buna ülkedeki kur krizi de eklenince Türkiye’de fiyat katmerli oluyor. Bu yüzden ikinci el otomobillere de talep yüksek fakat burada da fahiş fiyatlar dikkat çekiyor. Sıfır araç fiyatlarının yüksek olması ve bankaların düşük faiz oranları ile kredi verememesi nedeniyle, tüketiciler daha düşük fiyatlı ikinci el araçlara yönelmektedirler. Bu da talebi artırmış ve fiyatların yükselmesine neden oldu.
Türkiye’de sıfırdan daha pahalı satılan ikinci el otomobillerin arz-talep dengesizliği, sıfır otomobillerin yüksek fiyatları, ithalat politikaları ve kullanıcıların ikinci el araçlara yönelmesiyle ortaya çıkıyor. Bu seyrin, gelecek yıllarda da devam etmesi bekleniyor.
Muhammed Ali Karakaş
VADELER DÜŞÜK FAİZLER YÜKSEK
Alım gücünün gittikçe düştüğünü anlatan Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, artık tüketicilerin ikinci elde 300 ile 500 bin lira arasındaki modellere baktığını söyledi. Karakaş “Sıfır kilometreye eşdeğer, düşük kilometreli, 1-2 yaşındaki otomobiller de tüketicilerin tercih sebebi oluyor. Ancak tüketicinin önünde kredi konusunda engeller var, vadeler düşük, faizler yüksek, kasko değer listesiyle aracın piyasa değeri örtüşmeyebiliyor.
Kredi imkanları esnetildiği ve genişletildiği takdirde ikinci el araç satışları bu yıl 8 milyona kadar çıkar. Talep var ve pazar gelişime açık. Fiyatlardaki artış seçim belirsizliği, yaz aylarının yaklaşması, bayram gibi etkenlerle devam ediyor; ilk 3 ayda artış yüzde 15 seviyesinde. İkinci el araç satışlarında grafiklere bakıldığında 2015 yılında satılan her sıfır kilometre araç başına 5,6 araç düşerken, 2022 yılında 11’e ulaştığını görüyoruz. Bu yılın sonuna kadar 7,5 milyonluk ikinci el araç, 900 binlik sıfır kilometre araç satışı öngörüsünü paylaşabiliriz” dedi.
Melih Mutlu
SATIŞLARIN YÜZDE 60’I 10 YAŞ VE ÜSTÜ
Ocak-Şubat döneminde ikinci elde toplamda 1 milyon 433 bin 29 adet araç satışı gerçekleşti. 2022 yılının aynı döneminde 881 bin 264 araç satışı gerçekleşen pazar, yüzde 64 artış göstermiş oldu. Bu dönem 10 yaş üstü araçlarda toplam satışların yüzde 59.80’ini oluşturdu.
Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu “Seçim sonrasını net olarak yorumlayamayan bir kesim, talebini öne çekerek araç alımlarını hızlandırdı. Yılın kalan yarısında ise kurun pozisyonu, buna bağlı sıfır araç fiyatları ile kredi oranları ve kredi bulunurluğu önemli parametreler. Pandemi döneminde araç üretimini etkileyen sorunların ortaya çıkmasıyla başlayan bu süreçte hammadde yetersizliği, parça tedariki ve lojistik sorunları devam etmektedir. Krediye ulaşmadaki sorun sürüyor” diye konuştu.
