Esed rejiminin devrilmesi ile beraber Suriyeli vatandaşların ülkelerine dönmeleri bekleniyor. Bu kapsamda Suriyelilerin ülkelerine döndüğü zaman ekonominin nasıl etkileneceği merak ediliyor. İşte merak edilen soruların yanıtı…
ZEYNEP ORHAN
Ünlü ekonomist ve eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, kişisel blogunda Suriyelilerin ülkelerine dönüşüyle Türkiye ekonomisine olası etkileri üzerine dikkat çekici bir yazı kaleme aldı. Eğilmez, Suriye’de rejim değişikliğiyle birlikte sığınmacıların önemli bir kısmının ülkelerine dönebileceğini belirtirken, bu durumun ekonomik, sosyal ve siyasal sonuçlar doğuracağını vurguladı.
SURİYELİLERİN İKİ GRUBA AYRILMASI
Mahfi Eğilmez, Türkiye’ye gelen Suriyelileri iki gruba ayırarak değerlendirdi:
- Parası ve serveti olanlar: Bu grup Türkiye’de konut satın alarak vatandaşlık kazandı, iş kurdu ve ekonomiye katkıda bulundu.
- Parası olmayanlar: Çeşitli işlerde emeğe dayalı çalışarak gelir elde ettiler.
Eğilmez, her iki grubun da ülkelerine dönüşünün farklı ekonomik etkiler yaratacağını ifade etti.
EKONOMİK ETKİLERİN ANALİZİ
Eğilmez, Suriyelilerin dönüşünün ekonomi üzerindeki üç temel etkisini şu şekilde sıraladı:
- Ucuz iş gücünün kaybı:
Emeğe dayalı işlerde çalışan ikinci gruptaki Suriyelilerin dönmesiyle yerli üreticiler ucuz iş gücünü kaybedecek. Bu durum, işletmelerin daha pahalı emek istihdam etmesine ve maliyetlerin artmasına yol açacak. Maliyet artışları, talep daralması nedeniyle fiyatlara tam olarak yansıtılamayabilir, bu da kârlarda düşüşe ve maliyet enflasyonunda artışa neden olabilir.
- GSYH üzerindeki etkiler:
İşlerini tasfiye ederek Suriye’ye dönecek olan ilk gruptaki girişimcilerin GSYH’ye katkısı ortadan kalkabilir. Ancak Eğilmez, buradaki işleri iyi olanların, ülkelerine dönseler bile Türkiye’deki faaliyetlerini sürdürmeye devam edeceğini tahmin ediyor.
- Konut fiyatları ve kira piyasası:
Vatandaşlık almak için konut satın alan Suriyelilerin dönüşüyle birlikte, konutlarını satmaları fiyatlarda ve kiralarda düşüşe yol açabilir. Ancak bu etkinin sınırlı olacağı öngörülüyor.
- Kişi başına gelirdeki etki:
Suriyelilerin dönmesiyle GSYH düşebilir. Ancak vatandaşlık almayan Suriyelilerin nüfus hesaplamasına dahil edilmemesi nedeniyle kişi başına gelirdeki düşüşün daha sınırlı olacağı belirtiliyor.
SOSYAL VE SİYASAL ETKİLER DAHA ÖNEMLİ
Mahfi Eğilmez, ekonomik etkilerin yanı sıra meselenin sosyal ve siyasal yansımalarının daha önemli olduğunu vurguladı. Sığınmacıların ülkelerine dönüşünün teşvik edilmesi gerektiğini belirten Eğilmez, “Bu kadar çok sayıda sığınmacı, ülkenin sosyal ve siyasal düzenini olumsuz etkiliyor. Bunu yaşayarak gördük,” ifadelerini kullandı.
SONUÇ: SIĞINMACILARIN DÖNÜŞÜ TEŞVİK EDİLMELİ
Eğilmez’in değerlendirmesi, Suriyelilerin dönüşünün ekonomik açıdan karmaşık etkiler yaratabileceğini, ancak uzun vadede Türkiye’nin sosyal ve siyasal dengeleri için bu dönüşün teşvik edilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Ekonomist, Türkiye’nin, Suriyelilerin dönüşü sonrası Suriye’de başlayacak yeniden yapılanma süreçlerinden ekonomik olarak da yararlanabileceğini ifade etti.
Suriyelilerin ülkelerine dönüşünün yaratacağı etkiler, önümüzdeki dönemde ekonomi ve siyaset dünyasında tartışılmaya devam edecek gibi görünüyor.
