Çanakkale Savaşı'nın 100. Yıl Dönümü anma törenlerine, 90 ülke temsilcisi katıldı. Erdoğan, Çanakkale türküsünü okudu, dünyaya "Bu topraklara kazınan barışa sahip çıkalım" mesajı verdi.
[Karar]
Çanakkale Savaşları'nın 100'ncü yılı anma törenlerinde 17'si devlet başkanı 90 ülke temsilcisi bir araya geldi. Gelibolu'daki tören Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın saat 15.00'te alana gelmesiyle başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şehitler Abidesi'ne çelenk bıraktı. Erdoğan'dan sonra Galler Prensi Charles, abideye çelenk koydu.
Törene katılan liderler Diyanet İşleri Başkanı Görmez'in duasına birlikte el açtı.
Prens de bayrağa selam verdi
İkilinin çelenk bırakmasının ardından savaşta yaşamını yitiren tüm askerler için saygı duruşuna geçildi. Saygı duruşu sırasında saygı atışı yapıldı. Saygı duruşunun ardından askeri bando İstiklal Marşı'nı çaldı. Marş sırasında denizci üniforması giyen Prens Charles da göndere çekilen Türk Bayrağı'na selam durdu.
İstiklal Marşı'nın ardından savaşta şehit düşen ve gazi olan askerlerin ruhları için Kuran-ı Kerim tilaveti okundu.
Tilavetin bitmesiyle beraber Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez kürsüye çıkarak dua okudu. Duaya Erdoğan ve tören alanındakiler de ellerini açarak eşlik etti.
Görmez'den sonra itilaf devletlerinin hayatını kaybeden askerleri anısına dua okundu.
Charles: Çanakkale milli kimlikleri öne çıkardı
Duaların ardından Prens Charles tören alanındakilere seslendi. Modern silahların üretilmesiyle savaşlarda ölümlerin arttığını belirten Charles, iki dünya savaşı geçiren yeryüzünde halen savaşların sürmesini üzüntüyle karşıladığını söyledi. Prens Charles'ın konuşması özetle şöyle:
"Modern silahlar ölümleri artırdı. Her iki taraf da burada yaşanan savaşı takdir edmeliyiz. Buradaki insanlar ailelerini geride bırakıp buraya geldi ve burada can verdi. 1915 yılında 1 günlük ateşkes ilan edildi. Avustralya'lı askerlerden biri şöyle demişti: Ateşkes sayesinde yürümeye başladım. Bir Türk gördüm. Bana güldü. O da ateşkesten memnundu. Bu asker daha sonra anılarını anlatmaya devam etti. Türklere çok büyük saygım var. Çok temiz savaşıyorlar.
Charles, anıta çelenk koyduktan sonra selam durdu.
Gelibolu'da çok büyük bir savaş verildi. Çok uluslu askerler burada savaştı. Sadece başka başka uluslardan savaşa gelenler askerler olduğu için buradaki savaş dünyada yankılandı. İmparatorluklar dağıldı. Milli kimlikler öne çıktı. Anzaklar ortaya çıktı.
Hala savaşın yaşandığı bölgeler var dünyada. Üzüntüyle görüyoruz ki iki dünya savaşı yaşanmış olmasına rağmen bugün dünyamızda halen çatışmalar yaşanıyor. Hepimiz ortak bir sorumluluk paylaşıyoruz. Ama liderler olarak da bu hoşgörüsüzlüğün üstünden gelmek, savaşları aşmak için Çanakkale ve benzeri savaşları anmak lazım."
"Çanakkale içinde vurdular beni..."
Charles'tan sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan kürsüye çıktı. Konuşmasında dünya barışı üzerine mesajlar veren Erdoğan, 'Çanakkale içinde vurdular beni' türküsünün bir kaç mısrasını okudu. Cumhurbaşkanı, bu ağıtların yalnızca Türkler için değil Çanakkale'de savaşmış bütün milletlerin ortak paydası olduğunu belirtti. Erdoğan şunları dedi:
"Bulunduğumuz Gelibolu 1. Dünya savaşının en önemli cephesiydi. Bütün mukattebasitiyle savaşmak üzere gelen askerlerimiz burada şehit oldu. Aynı zamanda karşı taraftaki askerler de geldi. Burada yüz binlercesi yaşamını yitirdi. Burada bu savaştan etkilenen ülkelerin temsilcileri var. Savaşlar yüzyılının ardından bu yüzyılda barış yüzyılının başlaması için buradan sizler aracılığınızla mesaj iletmek istiyorum. Bu bakımdan tüm dünyaya Çanakkale ve Gelibolu'nun barış mesajı vermek için çok güçlü bir yer olduğunu düşünüyorum. Hepiniz burada bu mesajı paylaşmamız için bize yardım ettiğiniz için teşekkürler. Sizlere şahsım ve milletim adına şükranlarımı sunuyorum.
Erdoğan, şehitler anıtına askerlerle birlikte çelenk yerleştirdi. (FOTOĞRAFLAR: AA-DHA)
Mehmetçiğin hikayesini anlattı
Buradaki çatışmalar tüm milletlerin ortak hafızasında da yer aldı. Bizim için Çanakkale bir zaferdir ama bir hüzün ifade eder. Çanakkale içinde vurdular beni, Ölmeden mezara koydular beni. Bu topraklarda her milletten binlerce gencin istikbali gömüldü. Hepsinin aynı ümitleri aynı sevdaları vardı. Hepsi birer askerdi ama daha önemlisi insandı. Nitekim onlar savaş anında sile karşılarındakileri insan olaak gördüler. Onların da anneleri ve eşleri olduğunu unutmadılar. Elinde annesinin resmiyle yatan yaralı askere yardım eden askerimize 'neden yardım ediyorsun' diye sormuşlar. O da 'benim annem yok belli ki onun bekleyeni var' demiştir.
Atatürk'ün sözlerini hatırlattı
Bizlere düşen görev hayatlarının baharındaki gençlerin toprağa düşmemesi için yeni savaşlar yaşanmasına mani olmaktır.
Cumhuriyetimizin kurucusu ve Çanakkale'de de savaşan Gazi Mustafa Kemal Atatürk şunu demiştir:
Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızda huzur içindedir. Onlar bu topraklarda canlarını verdikten sonra bizim evladımız olmuştur.
Evet onlar hayatını kaybettikten sonra bizim de evladımız olmuştur. Anıtlarımız burada hayatını kaybeden bütün gençleri temsil eder. Ağıtlarımız da öyle.
Anzakların ailelerinden 10 bin insan şafak ayinine katılacak. Bizim gençlerimizden de 35 bin kişi katılacak. Çanakkale'yi savaşı barışa çevirmede tüm dünyaya örnek olmasını temenni ediyorum.
Sözlerime son verirken hayatını bu savaşta kaybetmiş herkesi saygıyla selamlıyorum. Bizimle birlikte Çanakkale'de olduğunuz için sizlere de teşekkür ediyoruz. Bizi yalnız bırakmadınız.
Erdoğan'ın konuşmasının ardından tören çocuk korosunun şarkılarıyla sürdü. Koroyu mehteran ekibi izledi. Etkinlik toplu fotoğraf çekilmesiyle sona erdi.
