Hepimizin hayatını belli bir noktada etkileyen stres, özellikle gelişme çağındaki çocukları daha fazla etkileme kapasitesine sahip olabilir. Çocuklarda okul stresi sık görülen sorunlardan biridir. Örneğin, çocuğunuz okula başlayacaksa ve normalde olduğundan çok daha olumsuz ve farklı tepkiler sergiliyorsa okul stresi yaşıyor olabilir. Ya da eğitim süresi devam ederken elinden geleni yaptığı halde sınavda kaygı nedeniyle bildiklerini ifade edemiyorsa yine okul stresinden şüphelenebilirsiniz.
Okul stresi her şeyden önce çocuğun bedensel, ruhsal ve zihinsel sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Bununla birlikte gösterdiği çeşitli belirtiler çocuğunuz için okul stresinin başarısızlığa dönüşmesi riskini barındırır. Örneğin konsantrasyonda güçlük yaşayabilir, agresif tutum sergileyebilir ve bulunduğu ortama uyum sağlamakta zorluk çekebilir. Okul stresi önüne geçilebilir ve tedavi yolları mümkün olan bir durumdur. Bu nedenle en önemli şey süreci doğru yönetebilmek ve çocuğuna yardımcı olabilmektir. Bu konu ile ilgili yardım alabilir ve bir psikolog önerisiyle hareket edebilirsiniz.
ÇOCUKLARDA OKUL STRESINI NELER TETIKLER?
Çocuğunuzda okul stresine dair belirtiler görüyor ve bu süreci yenmesi için yardımcı olmak istiyorsanız öncelikle tam olarak hangi tetikleyici nedenle stres yaşadığını anlamanız önemlidir. Okul stresinin çok sayıda farklı belirti ve nedeninden söz edilebilir.
Genel olarak karşılaşılan okul stresini tetikleyici durumlar şunlardır:
- Okula yeni başlama süreci
- Tüm sınav türleri ve sınav odaklı yetişme
- Önceden yaşanan başarısızlıkların tedirginliği
- Kendini başkalarıyla kıyaslama
- Okula uyum sağlama konusunda zorluk yaşama
- Eğitim hayatı konusunda çevre baskısı
- Kazanamama düşüncesi
- Düşük notlar
Yukarıdaki etkenlere ek olarak çocuğunuzun okul stresi yaşamasına sebep olan farklı koşullar olabilir. Bu durumun anlaşılması ve çözümü noktasında çocuğunuzun hem arkadaş çevresi hem de okul ortamı hakkında fikir edinmek yardımcı olacaktır. Örneğin çocuğunuzun, okul ortamında arkadaşları tarafından dışlanması ya da akran zorbalığına maruz kalması gibi sebepler okul stresine yol açabilen diğer unsurlardır. Bununla birlikte dersler konusunda belli sorunlar yaşaması ve kendini ifade etmekte güçlük çekmesi gibi farklı etkenler okul stresine yol açabilir.
Çocuğunuza yardım edebilmek için onunla evde iyi bir iletişim kurabilir ve ev dışında uygun bir şekilde çevresi hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Ayrıca öğretmeniyle iletişim kurmak ve süreci onunla paylaşmak da faydalı olabilir.
ÇOCUKLARDA OKUL STRESININ BELIRTILERI NELERDIR?
Çocuğunuz için okul stresi ile başa çıkma yollarını değerlendirmeden önce bu durumun mevcut belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak fayda sağlar. Bu sayede bazen çocuğunuz anlamsız gelen ve zorlayıcı davranışlarının altında yatan nedenleri anlamak mümkün olur. Belirtilerin sebebinin anlaşılmasıyla çocuğa daha doğru bir yaklaşım sergilenebilir ve sorunların çözümü kolaylaşır.
Şimdi, çocuklarda görülen okul stresinin bazı temel belirtilerine yakından bakalım:
- Çocuğun okula gitmemek için bahaneler üretmesi
- Özellikle okul saati yaklaştığında huysuz davranışlar sergilemesi
- Baş ve karın ağrısı gibi çeşitli fiziksel rahatsızlıklar ileri sürmesi ya da duyduğu kaygı nedeniyle gerçekten yaşaması
- Okula gitmeyi reddetmesi ve gitmesi istendiğinde öfkeli tavır sergilemesi
- Uyku sorunları yaşaması
- Okulda sorun çıkarması
Yukarıdaki belirtilere ek olarak çocuğun yatağını ıslatması ve tırnak yeme gibi stres etkenli davranışlara yönelmesi ve agresif tavırlar göstermesi okul stresinin belirtileri arasında sayılabilir. Oldukça önemli ve bireysel bir süreç olan okul stresinin temel nedenlerini anlamak için bir psikolog desteğiyle de hareket edebilirsiniz. Mevcut belirtilerin ortaya çıktığı zamanlara dikkat ederek sorunun temel sebebi hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Örneğin çocuğunuz sınavlardan önce mi yoksa farklı özgün bir zamanda mı okul stresini daha net belli ediyor? Ya da başka bir deyişle belirtileri hangi durumlarda gösteriyor? Bu sorunlar onun yaşadığı zorluğun çözümü noktasında önemli ipuçları olabilir.
Okula uyum sorunu, otoriter öğretmen ve akran zorbalığı gibi farklı etkenler okul stresinin gelişmesine yol açıyor olabilir. Bu nedenle süreci anlamak için çok yönlü davranmak ve çocuğu hem ev ortamında hem de sosyalleştiği diğer ortamlarda gözlemlemek önemlidir.
ÇOCUKLARIN OKUL STRESI İLE NASIL BAŞA ÇIKILIR?
Çocuğunuzun okul stresine sahip olduğunu düşünüyorsanız öncelikle durumun doğru tespiti ve çözüm aşamaları için bir uzman desteğine başvurmanızı öneririz. Bununla birlikte çeşitli önerilerle okul stresi ile başa çıkma yöntemleri geliştirmek de mümkündür.
Öncelikle çocuğunuzu ve davranışlarını yakından takip edebilirsiniz. Bu sayede okula uyum sürecinde hangi aşamada olduğunu daha net bir biçimde anlamanız mümkün olur. Ayrıca ev dışındaki ortamda, yani okulda, yaşadığı stresi ve uyum sürecini doğru anlamak için çocuğunun öğretmeniyle iletişim kurabilirsiniz. Bu aşamalarla okula uyum davranışını en kısa sürede sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmeyi hedefleyebilirsiniz.
Öğretmenle iş birliği halinde ilerlemenin yanı sıra çocuğunun en büyük destekçisi olduğunu ona göstermek için birlikte iyi bir iletişim dili geliştirmeniz önemlidir. Çocuklarla devamlı irtibat halinde olmak ve ona nasıl hissettiğini sormak, yaşadığı sorunlarda destek alabileceği birisinin olduğunu bilmesi açısından değerlidir.
Gevşeme egzersizleri bu konuda oldukça önemli yardımcılardır. Hatta gevşeme tekniklerini birlikte uygulayabilir ve bu süreçte ortak yaptığınız etkinlikleri artırarak onun yanında olduğunu gösterebilirsiniz. Bu sayede çocuk da ileriye dönük çok önemli bir kazanım edinmiş ve stresle başa çıkma konusunda iyi bir teknik öğrenmiş olacaktır.
