Anayasa Mahkemesi (AYM), belediyelere kayyum atanmasına imkân tanıyan düzenlemeye yönelik yapılan iptal başvurusunu ilk incelemesinde eksiklik gerekçesiyle kısmen reddetti. Mahkeme, İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nin, Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in görevden uzaklaştırılması ve yerine kayyum atanması işlemleriyle ilgili başvurusunda yer alan bazı bölümlerin esasen görüşülmesine gerek olmadığına karar verirken, düzenlemenin bir kısmının ise uygulanabilir nitelikte olduğunu belirleyerek esastan incelenmesine hükmetti.
Kayyum uygulaması Anayasa Mahkemesi'ne taşındı: İlk inceleme 10 Temmuz'da
İTİRAZ, ESENYURT DAVASINDAN GELDİ
Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvuru, İstanbul 9. İdare Mahkemesi tarafından gerçekleştirildi. Mahkeme, Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in görevden uzaklaştırılması ve belediyeye kayyum atanması işlemlerine karşı açılan davada, bu işlemlerin dayanağı olan Belediye Kanunu’nun 45. maddesinin ikinci fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğu değerlendirmesinde bulundu. Bu doğrultuda, Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yoluyla başvurarak ilgili hükmün iptalini talep etti.
KAYYUM ATAMA YETKİSİ 2016’DA GENİŞLETİLMİŞTİ
İtiraza konu olan düzenleme, Belediye Kanunu’na 2016 yılında 6758 sayılı Kanunun 34. maddesiyle eklenen ikinci fıkrada yer alıyor. Söz konusu düzenleme, belediye başkanı, başkan vekili ya da meclis üyelerinin terör suçları nedeniyle görevden uzaklaştırılması, tutuklanması ya da kamu hizmetinden yasaklanması gibi durumlarda, İçişleri Bakanlığı tarafından geçici olarak görevlendirme yapılmasını öngörüyor. Uygulamada bu görevlendirmeler, halk tarafından seçilmiş belediye başkanlarının yerine merkezi idareden bir kişinin kayyum olarak atanmasıyla gerçekleşiyor.
AYM İLK İNCELEMEYİ YAPTI: KISMİ RED, KISMİ KABUL
Yüksek Mahkeme, başvuruyu ilk inceleme kapsamında ele aldı. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, başvuruda eksiklikler bulunduğunu tespit etti. Başvurunun ilk cümlesinde yer alan “belediye başkanı veya başkan vekili ya da meclis üyesi” ibarelerinden başkan vekili ve meclis üyesi ifadelerinin, İdare Mahkemesi’nin önündeki dava ile doğrudan ilgili olmadığı gerekçesiyle bu kısımdaki iptal istemini yetki yönünden reddetti.
Genel Kurul ayrıca düzenlemenin ikinci cümlesi için yapılan başvuruda, Anayasa’ya hangi maddeler yönünden neden aykırı olduğuna dair açık, gerekçeli bir değerlendirme yapılmadığını belirledi. Bu nedenle ikinci cümleye ilişkin başvuruyu da şekil yönünden reddederek esas incelemeye geçmedi.
ESASTAN İNCELEME YAPILACAK KISIM
Ancak AYM, düzenlemenin birinci cümlesinde yer alan ve belediye başkanının terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçlamaları nedeniyle görevden uzaklaştırılması halinde, İçişleri Bakanlığı tarafından görevlendirme yapılmasını öngören kısmın, İdare Mahkemesi’nin önündeki dava ile doğrudan ilgili ve “uygulanacak kural” niteliğinde olduğunu belirledi.
Bu nedenle, iptali istenen düzenlemenin bu bölümü hakkında esastan inceleme yapılmasına karar verildi. Eksikliklerin giderilmesinin ardından Anayasa Mahkemesi raportörlüğü tarafından esasa ilişkin rapor hazırlanacak ve düzenlemenin anayasaya uygunluğu Genel Kurul tarafından karara bağlanacak.
