CHP İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçesi görüşülürken yaptığı konuşmada, iktidarın yapay zekâ politikalarını sert sözlerle eleştirdi.
Rızvanoğlu, Türkiye’nin küresel yapay zekâ yarışında geri kaldığını belirterek, “Türkiye yapay zekâ yarışını tribünden izleyemez. Bu teknoloji artık sadece bir mühendislik alanı değil, yeni bir kalkınma paradigmasıdır.” dedi.
“71 HEDEFİN KAÇI HAYATA GEÇTİ?”
CHP’li Rızvanoğlu, hükümetin 2024–2025 Yapay Zekâ Ulusal Strateji Belgesi’ni hatırlatarak, “Belgede 71 somut hedef bulunuyor. Ancak 2025 bitmek üzere, bu hedeflerin kaçı gerçekleşti? Yeni strateji belgesi ne zaman yayımlanacak?” sorularını yöneltti.
Yapay zekânın hem yeşil dönüşüm hem de dijital dönüşüm açısından Türkiye’nin geleceğini şekillendirecek stratejik bir alan olduğunu belirten Rızvanoğlu, “Hazırlanan strateji kâğıt üzerinde kaldı, sahada somut bir karşılık bulamadı.” ifadesini kullandı.
“KURUMSAL YAPI DAĞINIK, YETKİLER KARIŞIK”
Rızvanoğlu, yapay zekâ alanındaki kurumsal yapılanmayı “dağınık” olarak nitelendirerek şu değerlendirmede bulundu:
“Eskiden Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi bu alandaki önemli kurumlardan biriydi. Ancak bu ofis kapatıldı, yetkiler Siber Güvenlik Başkanlığı’na devredildi. Oraya da kurumun gerektirdiği uzmanlığa sahip olmayan kişiler atandı. Dünya bu alanda atılım üzerine atılım yaparken, biz kurumlar arası yetki tartışmasıyla vakit kaybediyoruz.”
“DÜNYA MİLYARLAR YATIRIYOR, TÜRKİYE’NİN BÜTÇESİ BELİRSİZ”
Rızvanoğlu, Avrupa Birliği’nin 200 milyar avroluk yapay zekâ yatırım planına, Fransa’nın 109 milyar avroluk, Suudi Arabistan’ın 40 milyar dolarlık, ABD’nin ise 500 milyar dolarlık yatırımlarına dikkat çekti. “Türkiye’nin bu alana ne kadar kaynak ayırdığını, bunun ne kadarının Ar-Ge’ye, insan kaynağına ve üretim dönüşümüne yönlendirildiğini bilmiyoruz. Biz şeffaflık istiyoruz.” dedi.
“YAPAY ZEKÂ SIRALAMAMIZ POTANSİYELİMİZE YAKIŞMIYOR”
Rızvanoğlu, Türkiye’nin uluslararası yapay zekâ hazırlık endekslerinde alt sıralarda yer aldığını belirterek, “Oxford Insights’ın 2024 raporuna göre Türkiye, 188 ülke içinde 53. sırada. Bizim hemen altımızda savaşın ortasındaki Ukrayna var. Bu tablo, ülkemizin potansiyeline yakışmıyor.” ifadelerini kullandı.
“TÜM ÜRETİM ZİNCİRİ İNSANSIZLAŞIYOR”
CHP’li vekil, üretim sektöründeki dönüşüme de dikkat çekerek, “Dünya artık 5G + yapay zekâ + robotik üçlüsüyle insansız fabrikalar kuruyor. Biz hâlâ 5G’nin hızını tartışıyoruz.” dedi.
Amazon, Foxconn ve Tesla gibi şirketlerin on binlerce çalışanı robotlarla değiştirdiğini hatırlatan Rızvanoğlu, “Bu dönüşüm sadece mavi yakalılar için değil, beyaz yakalılar için de büyük bir tehdit. Türkiye bu değişime hazırlıksız yakalanmamalı.” diye konuştu.
“İŞSİZLER ÜLKESİNE DÖNÜŞMEMİZ UZAK İHTİMAL DEĞİL”
Yapay zekânın istihdam üzerindeki etkilerine değinen Rızvanoğlu, “Bu ülkede halihazırda 12 milyon işsiz var. Buna yapay zekâ nedeniyle işini kaybedecek milyonları eklerseniz, işsizler ülkesine dönüşmemiz hiç uzak bir ihtimal değil.” ifadelerini kullandı.
“MERKEZİ, GÜÇLÜ BİR YAPI KURULMALI”
Konuşmasının sonunda hükümete çağrıda bulunan Rızvanoğlu, “Teknoloji ilerleyebilir ama insanı unutan bir gelecek, ilerleme değil, yeni bir eşitsizlik çağı olur. Türkiye’nin yapay zekâda ilerleyebilmesi için kamu, özel sektör ve akademiyi birleştiren merkezi ve güçlü bir yapı kurulmalı. Aksi takdirde bu devrim toplumun değil, bir avuç şirketin devrimi olur.” dedi.
