Çanakkale'nin Gökçeada ilçesindeki Uğurlu-Zeytinlik Höyüğü'nde 2009 yılından bu yana devam eden arkeolojik kazılar, Ege ve dünya tarihi için heyecan verici sonuçlar vermeye devam ediyor. Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Burçin Erdoğu başkanlığındaki kazı ekibi, bu yılki çalışmalarda adadaki insan varlığını günümüzden 8.800 yıl öncesine dayandıran ve Ege'de bir ilk olma özelliği taşıyan 5 konut yapısı keşfetti.
EGE ADALARI'NIN EN ERKEN YERLEŞMESİ
Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Burçin Erdoğu, Uğurlu-Zeytinlik Höyüğü'nün Ege Adaları için bir "ilkler" merkezi olduğunu vurguladı. Erdoğu, bölgenin önemini şu sözlerle açıkladı: "Burası Ege Adaları'nın en erken yerleşmesi, yani milattan önce 6800'lere kadar giden bir yerleşim söz konusu. Bölgede, Ege Adaları içinde besin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı ilk köy yerleşiminin olduğunu, en erken çanak çömlek yapımını, metalürji ve anıtsal mimarinin ortaya çıktığını görüyoruz. İlk defa şehircilik anlayışının burada başladığını görüyoruz. Gökçeada'daki bu kazı bir ilkleri temsil ediyor. O yüzden bura, Ege Adaları içinde çok önemli bir ada."
8.800 YILLIK MİMARİ EGE'DE BİR İLK
Bu seneki kazı çalışmalarında özellikle erken dönem tabakalarına odaklandıklarını belirten Prof. Dr. Erdoğu, ortaya çıkarılan konutların mimari özelliklerinin Ege'de daha önce rastlanmamış bir yapıda olduğunu kaydetti: "Mimari anlamda önemli bulgular elde ettik. Bu dönem yaptığımız çalışmalarda, günümüzden 8 bin 800 yıl öncesine tarihlendirilen erken dönemler için diğer bir deyişle Gökçeada'ya ilk gelen tarımcı topluluklarına ait 5 konut yapısına ulaştık. Böyle bir mimari Ege Adaları'nda ilk defa rastlandığı için bizim için çok değerli. Yuvarlak planlı, çukur tabanlı, saz örgü tekniği dediğimiz bir teknikle yapılmış bir mimari anlayış söz konusu. Uğurlu yerleşmesi, Girit Adası'ndaki Knossos yerleşmesi ile tüm Ege Adaları'nın en erken tarımcı topluluklarına ait tek yerleşim. Bu bağlamda, Ege Adaları'nda en erken tarımcı topluluklara ait mimariyi ilk defa ortaya çıkarttık diyebilirim."
YERLEŞİM ZAMANLA DEĞİŞİM GÖSTERMİŞ
Kazı heyetinde görevli Adıyaman Üniversitesi'nden Dr. Öğr. Üyesi Erkan Gürçal ise höyükteki yerleşimin binlerce yıl boyunca gösterdiği değişime dikkat çekti. Gürçal, mimari ve sosyal organizasyonun zamanla evrildiğini belirterek şunları söyledi: "Özellikle burada yaklaşık olarak milattan önce 5800'lere doğru yerleşimde büyüme gerçekleşiyor. Daha önce küçük bir alanda yaklaşık 9-10 civarında konutun bulunduğu bir yerleşim varken, birden yerleşim büyüyor, adanın farklı yerlerine doğru yayılım göstermeye başlıyor... Mimari anlamda ve yerleşim organizasyonunda özellikle milattan önce 5300'lere gelindiğinde bir değişim süreci var. Bu değişimi tüm materyal kültüründe gözlemleyebiliyoruz."
