Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü mezunu ve yüksek lisans öğrencisi Yılmaz Orak, çocukluğundan beri ilgi duyduğu kelebekler ve güveler üzerine tez çalışması yürüttü. Danışmanı Prof. Dr. Kesran Akın ile birlikte Diyarbakır'ın Eğil ilçesinde 3-4 yıl süren kapsamlı arazi çalışmaları yaptı.
Anadolu’da bir ilk: İznik’te erken hristiyanlık dönemine ait ‘Çoban İsa’ figürü bulundu
Tarihi yeniden yazacak keşif! Binlerce yıllık hazine bulundu: Dağda yürürken birden keşfetti
Çalışma sırasında ışık tuzağı yardımıyla 97 farklı Pyraloidea (uzun burunlu güve) türünü toplayan Orak ve Akın, laboratuvarda morfolojik ve genetik analizler gerçekleştirdi. Bu örnekler arasında, literatürdeki hiçbir örnekle uyuşmayan, "Tephris" cinsine ait yeni bir tür tespit edildi.
BİLİMSEL KEŞİF, DUYGUSAL BİR TEŞEKKÜRLE TAÇLANDI
Yeni güve türünü bilim dünyasına kazandırmanın sevincini yaşayan Yılmaz Orak, bu başarıyı eşine atfetti. Orak, keşfettiği bu yeni türe, yoğun araştırma sürecinde kendisine en büyük manevi desteği veren eşi Yıldız Orak'ın adını verdi. Böylece yeni güve türünün bilimsel adı "Tephris yildizae" olarak belirlendi.
Yılmaz Orak, keşfin hem bilimsel hem de duygusal bir sembol olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
"İki çocuğumun annesi bu yoğun araştırma sürecinde en büyük destekçimdi. Arazide, laboratuvarda hep yanımdaydı. Bu nedenle dünyaya kazandırdığımız bu yeni türe onun adını vererek teşekkür etmek istedim. 'Tephris yildizae' ismini böylece belirledik. Benim için hem bilimsel hem de duygusal bir semboldü."
Yılmaz Orak'ın hocasıyla hazırladığı makale, akademik camiada önemli bir yere sahip olan Zootaxa adlı bilimsel dergide 2025 yılında yayımlandı ve yeni tür resmi olarak literatüre kazandırıldı.
TÜRKİYE BİYOÇEŞİTLİLİĞİ İÇİN ÖNEMLİ VERİLER
Danışman hoca Prof. Dr. Kesran Akın, Türkiye'nin coğrafi konumu itibarıyla muazzam bir biyoçeşitliliğe sahip olduğunu belirterek, yürüttükleri çalışmanın Diyarbakır faunası için önemli veriler sağladığını ifade etti. Eğil ilçesinden topladıkları 100 taksondan 79'unun Diyarbakır için yeni kayıt olduğunu belirten Akın, bunun bölgenin zenginliğini ortaya koyduğunu söyledi.
Yıldız Orak ise eşinin yüksek lisans sürecinde verdiği emeğin karşılığını almasından duyduğu mutluluğu dile getirerek, şunları söyledi:
"Onun çocukluk hayaliydi. Bu hayalini beraber gerçekleştirmek benim için çok büyük bir mutluluktu. Bulduğu türe adımı vermesi beni manevi olarak çok mutlu etti. Bundan sonra da seve seve desteğimi devam ettireceğim."
Yılmaz Orak, yeni tür keşfetmenin akademik ve ekolojik açıdan geleceğe dair önemli veriler sağladığını belirterek, bölgedeki keşfedilmemiş türler üzerine çalışmalarını sürdüreceğini kaydetti.
