Kayseri’de rastlantı sonucu ortaya çıkarılan kaya resimleri, Türkiye’nin arkeolojik gündemini hareketlendirdi. Dağlık bir bölgede gezen bir vatandaşın ihbarı sonrası yapılan incelemelerde, kayaların üzerinde yer alan insan figürlü resimlerin Neolitik Çağ’a tarihlenebileceği değerlendirildi. Uzmanlara göre bu keşif, Kayseri’nin bilinen tarihini kökten değiştirebilecek önemde.
VATANDAŞIN DİKKATİ TARİHİ HAREKETE GEÇİRDİ
Kentte dağlık bir alanda yürüyüş yapan vatandaş, kayaların üzerinde fark ettiği figürlerin sıradan olmadığını düşünerek durumu yetkililere bildirdi. Bölgeye sevk edilen ekiplerin yaptığı ilk incelemelerde, söz konusu çizimlerin tarih öncesi döneme ait olabileceği tespit edildi.
Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) Kayseri Temsilcisi Prof. Dr. Osman Özsoy, AA’ya yaptığı açıklamada, 11 yıldır sürdürülen yeraltı envanteri çalışmalarında bu tarz bir bulguyla ilk kez karşılaştıklarını ifade ederek keşfin önemine dikkat çekti.
KAYSERİ’NİN TARİHİ GERİYE GİDEBİLİR
Prof. Dr. Özsoy, keşfin Kayseri açısından kritik olduğunu belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kayseri’nin tarihini belki çok daha gerilere taşıyacak bir buluşla karşı karşıyayız. Anadolu’da Hakkari, Van, Mersin, Antalya ve Çatalhöyük gibi merkezlerde bu tür kaya resimlerinin örnekleri var. En batıda ise Bafa Gölü kıyısındaki Latmos bölgesi dikkat çekiyor. Buradaki resimlere baktığımızda Kayseri’de bulunan figürlerle renk ve biçim açısından ciddi benzerlikler görüyoruz. Özellikle kahverengi tonların hâkim olması ve kadın-erkek figürlerinin belirginliği Latmos’takileri andırıyor.”
Özsoy, resimlerde yer alan ve “T” harfine benzeyen figürlerin de literatürde bilinen örneklerle benzerlik taşıdığına işaret ederek bu keşfin derinlemesine inceleme gerektirdiğini vurguladı.
BOYA MI, OYMA MI? UZMANLAR İNCELEYECEK
Resimlerin hangi yöntemle işlendiğinin henüz netleşmediğini belirten Özsoy, detaylı çalışmaların sürdüğünü ifade etti:
“Bu çizimlerin boyayla mı yapıldığı, yoksa oyma tekniğiyle mi işlendiği henüz bilinmiyor. Anadolu’da mağara resimlerinde genellikle hematit minerali ile kil karışımından elde edilen boyaların kullanıldığını biliyoruz. Kayseri’deki örneklerde de benzer bir teknik söz konusu olabilir. Ancak bunların hepsi yapılacak bilimsel araştırmalarla kesinlik kazanacak.”
Bölgede başka figürlerin bulunup bulunmadığını tespit etmek için de kapsamlı bir tarama çalışması yürütülecek.
“ULUSLARARASI ARENADA DA YANKI UYANDIRACAK”
Keşfin yalnızca Türkiye’de değil, dünya arkeoloji çevrelerinde de ilgi görebileceğini belirten Prof. Dr. Özsoy, figürlerin biçimi, boya tarzı ve form özelliklerine göre tarihleme yapılabileceğini söyledi:
“Tarihlendirme raporları ortaya çıktığında bu keşfin uluslararası alanda da ses getirmesini bekliyoruz. Latmos, Hakkari ya da belki de Göbeklitepe ile çağdaş olabileceğini söyleyebiliriz. Neolitik Çağ’ın yaklaşık M.Ö. 10 binlerde başladığını düşünürsek, kabaca 6 bin yıl öncesine tarihlenmesi mümkün.”
Özsoy, kaya resimlerinin bir sanatçı tarafından ya da bölgede yaşayan bir aile bireyleri tarafından yapılmış olabileceğini de ekledi.
“KAYSERİ’NİN TARİHİNİ DEĞİŞTİREBİLİR”
Bu tür keşiflerde vatandaş duyarlılığının büyük rol oynadığını anlatan Özsoy, ihbarı yapan kişinin kültür varlıklarının korunmasına katkı sağladığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Bu tip değerlerin gün yüzüne çıkmasında vatandaşların dikkati çok önemli. Bu keşif de duyarlı bir insan sayesinde ortaya çıktı. Kayseri için büyük bir kazanım. Kentte daha önce kaya resmi örneği bulunmamıştı; bu nedenle bu keşif bölgede yeni bir kapı açacak.”
Özsoy ayrıca, Selçuklu, Osmanlı ve Roma dönemlerinde önemli bir simge olan Erciyes Dağı’nın bu resimlerde betimlenip betimlenmediğini de merak ettiklerini dile getirdi.
