Türkiye, temmuz ayının son günlerinde adeta cehennemi yaşıyor! Gündüzleri aşırı ısı stresi, geceleri ise bunaltıcı "tropikal geceler" ülkeyi esir aldı. İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şermin Tağıl, son günlerde etkili olan Basra Alçak Basıncı'nın taşıdığı sıcak ve kuru "fön" rüzgarları nedeniyle birçok bölgede sıcaklıkların mevsim normallerinin 6 ila 12 derece üzerinde seyrettiğini belirtti. Peki bu bunaltıcı sıcaklar, sağlığımızı ve yaşam kalitemizi nasıl etkiliyor?
TERMOMETRELER COŞTU: GÜNDÜZ 40, GECE 30 DERECE ÜSTÜ!
Ülkeyi etkisi altına alan bunaltıcı "Afrika sıcakları" nedeniyle yurdun birçok noktasında termometreler gündüz 40 derecenin üzerini gösterirken, akşamları bile 30 derecenin altına düşmüyor. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, dünya genelinde sıcaklıkların hızla yükseldiğini, Akdeniz Havzası'nın ise küresel ortalamanın neredeyse iki katı hızla ısındığını ifade etti. Bu durum, sıcak hava dalgalarının daha yoğun ve uzun süreli yaşanmasına neden oluyor. Prof. Dr. Tağıl, bu sıcak hava dalgasının bir yandan yangın riskini artırırken, diğer yandan insan yaşamı ve ekosistem üzerinde su yoksunluğu gibi olumsuz etkilere yol açtığını vurguladı.
"ISI STRESİ" ALARMI: VÜCUT FAZLA ISIYI ATAMIYOR!
Prof. Dr. Şermin Tağıl, sıcaklık artışının sadece gündüz değil, gece saatlerinde de etkili olduğuna dikkat çekerek şunları kaydetti: "Temmuz ayının son günlerine gündüz aşırı ısı stresinin, gece ise tropikal gecelerin damgasını vurduğunu söyleyebiliriz. Isı stresi, vücudun fazla ısıyı dışarı atamaması sonucu ortaya çıkan bir durum ve insan sağlığını olumsuz etkiliyor."
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi verilerine göre, temmuz ayının son haftasında Türkiye'nin yüzde 80'inden fazlasında hissedilen sıcaklık 32 derece ve üzerinde seyrediyor. Bu da şiddetli ısı stresi yaşadığımız anlamına geliyor. Özellikle Batı, Güney ve Doğu Anadolu'nun büyük kesiminde hissedilen sıcaklık 38 derece ve üzerine çıkarak çok şiddetli ısı stresi oluşturuyor. Güneydoğu Anadolu'da ise hissedilen sıcaklıklar 46 derece ve üzerine çıkarak aşırı ısı stresi etkisini gösteriyor.
"TROPİKAL GECE" SAYISI ARTIYOR: UYKULARIMIZ KAÇIYOR!
Gece saatlerinde sıcaklığın 20 derecenin altına düşmemesi anlamına gelen "tropikal gece" etkisinin yaşandığını belirten Tağıl, "Ülkemizde tropikal gece sayısı her geçen yıl artıyor. Tropikal geceler daha önce sadece Güneydoğu'da görülürken, şimdi Güney, Batı ve İç Anadolu'da da sıkça karşılaşıyoruz. 2024'te Batı Anadolu'da yaklaşık 40 tropikal gece yaşanmıştı. Bu yaz da özellikle içinde bulunduğumuz haftalarda tropikal geceleri yaşıyoruz. İçinde bulunduğumuz günlerde gece sıcaklıkları yer yer 25 derecenin üzerinde seyrediyor" dedi.
Bu tür tropikal gece sayısındaki artışların iklim değişikliğinin açık bir göstergesi olduğunu vurgulayan Tağıl, bazı bölgelerin ikliminin tropik özelliklere doğru kaydığının da işareti olduğunu ekledi. Gece sıcaklıklarının 20 derecenin altına düşmemesi, uyku kalitesini düşürmenin yanı sıra tarım ve enerji talebi gibi birçok alanda yaygın etkilere yol açıyor. "Isı stresi ve tropikal gecelerin artması iklim değişikliğinin günlük yaşamımıza ne kadar yayıldığını açıkça ortaya koyuyor" ifadeleriyle durumun ciddiyetini vurguladı.
İZMİR'DE VATANDAŞLAR İSYANDA: "GÜNDÜZ AYRI GECE AYRI SICAK!"
Rekora yakın sıcaklıkların yaşandığı İzmir'de, akşam saatlerinde serinlemek için Kordonboyu'nda zaman geçiren vatandaşlar da aşırı sıcaklıklardan yakındı. Emir Aksel, "Gündüz ayrı gece ayrı sıcak. Klimasız çok zor. Bunaltıcı bir sıcak var ve huzursuz ediyor, ister istemez stres oluyoruz. 'Gece olsun da rahat uyku çekelim' artık bunu diyemiyoruz. Kliması olmayanlar için daha zorlu bir süreç. Gece hava sıcaklığı 20 derecenin üstünde" şeklinde konuştu. Hasan Gülmez de, "Sıcaktan korunamayınca stres yaşıyoruz. Dolayısıyla evlerden fazla çıkmamaya çalışıyoruz. Akşam saatlerinde balkona çıkıyoruz. Balkonda bile durulacak durumda değil. Gece saatlerinde tropikal dediğimiz havalar 35 derecelerde seyrediyor" diyerek yaşadıkları zorluğu dile getirdi.
