Mimarlar Odası'nın afet bölgesi hakkında yayınladığı rapor büyük ihmali ortaya çıkardı: Asrın felaketi değil asrın ihmali

FURKAN UZUN | KARAR

6 Şubat'ta Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan'da meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem Türkiye'yi yasa boğdu. On bir ili yerle bir ederek bölgeyi adeta savaş alanına çeviren depremlerde 43 bin 556 vatandaşımız hayatını kaybetti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan'ın "Dünyanın en büyük felaketlerinden biri" olarak tanımladığı deprem felaketi Türkiye'nin en büyük afetlerinden biri olarak tarihe geçerken bölgede incelemelerde bulunan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası'nın yayınladığı 'TMMOB Mimarlar Odası 6 Şubat 2023 Depremleri Tespit ve Değerlendirme Raporu' başlıklı rapor, Kahramanmaraş depreminin göz göre göre geldiğini ancak iktidarın söz konusu afete karşı herhangi bir önlem almayarak büyük bir ihmale imza attığını gözler önüne serdi.

Uzmanlar tarafından yıllardır yapılan uyarılara kulak asmayan iktidar 43 bin 556 vatandaşımızın hayatını kaybetmesine neden olan depremleri 'asrın felaketi' olarak adlandırırken söz konusu raporda yer alan detaylar depremin 'asrın felaketi' değil, 'asrın ihmali' olduğunu ispatladı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: YIKILAN BİNALAR 1999 ÖNCESİNE AİT

Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremin yerle bir ettiği binalar hakkında "Yıkılan binaların yüzde 98'i 1999 öncesi yapılmış" açıklamasında bulunurken söz konusu raporda depremde yıkılan çoğu binanın son yıllarda inşa edildiği belirtildi.

Depremin vurduğu iller hakkında detaylı notlar yayınlanan raporda Hatay'ın Payas ilçesinde ekip yetersizliği nedeniyle AFAD'ın arama-kurtarma çalışması yapmadığı, Gaziantep’teki 100.Yıl Atatürk Parkı ve çevresinde dere boyunca yeşil alan, Afet ve Acil Durum Toplanma Alanı olması gereken alanda kaçak site ve kolej inşa edildiği, aynı ilin İslahiye ilçesinde yıkılan yapıların Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamasının aksine 3-4 yıllık binalar olduğu vurgulandı.

Raporda ayrıca Diyarbakır'da yıkılan 7 binadan 3'ünün kaçak yapı olduğu, Hatay'daki TOKİ evlerinde kaymalar ve yapısal hasarlar yaşandığı, ancak güvenlik güçlerinin bölgede inceleme yapılmasına izin vermediği, Malatya'daki Bostanbaşı Mahallesinin geçmişte kayısı bahçeleri için kullanılmasına ve bölgenin zemininin yüksek katlı yapılaşmaya uygun olmamasına rağmen bölgenin son 10 yıl içerisinde yapılaşmaya açıldığı ve depremde yerle bir olduğu kaydedildi.

"YIKILAN BİNALARIN YARISI 2001 SONRASINDA İNŞA EDİLDİ"

Raporda şu ifadelere yer verildi:

"Depremlerden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde TOKİ tarafından inşa edilmiş toplam 133.759 konut bulunmaktadır. Deprem sonrası süreçte bu illerde TOKİ tarafından 199.739 kalıcı konut üretileceği açıklanmıştır. Bölgede yapılan gözlemlerde TOKİ konutlarının kent merkezlerinden uzakta, genellikle yüksek kesimlerde, daha yüksek taşıma kapasitesine sahip zeminlerde inşa edildiği bu nedenle yapısal hasarların az olduğu görülmüştür. Depremden en çok etkilenen illerden olan Hatay’da TOKİ konutlarında yapısal hasarlar olduğu görülmüş ancak bölgede inceleme yapılması güvenlik güçlerince engellenmiştir.

Yaklaşık 200 bin konutun 1 yıl içerisinde yapılacağı duyurulmasına karşın Bakanlık verilerine göre; 2020 Elazığ depreminden sonra, Elazığ’da yapımı planlanan 24 bin 963 konuttan, 3 yıl içerisinde ancak 21 bin 140'ı tamamlanabilmiştir. Benzer şekilde, 2020 İzmir depreminde evleri yıkılan ve ağır hasar gören vatandaşlar için TOKİ tarafından yapımı planlanan 5 bin 61 konuttan, 2022 yılı sonuna dek ancak 2 bin 245'i tamamlanabilmiştir. 2003-2022 arasını kapsayan 20 yıllık süreçte TOKİ tarafından 1 milyon 170 bin konut inşa edilmiştir. Buna göre TOKİ yıllık 58 bin 500 konut üretebilmektedir.

10 MİLYONDAN FAZLA YAPI AFETLERE KARŞI DAYANIKSIZ

Ülkemizdeki mevcut yapı stokunun yüzde 60’ının mimarlık ve mühendislik hizmeti almamış olmasına 10 milyonun üzerinde yapının sağlıksız ve afetlere karşı dayanıksız olmasına karşın; 2012 yılından bugüne kadar yalnızca 213 bin yapı 896 bin 350 bağımsız birim için riskli yapı tespiti yapılmıştır.

Afet riski altındaki alanlarda olup olmadıklarına, kıyı alanları, tarım arazileri, orman alanları, içme suyu havzaları ve tarihî , doğal, arkeolojik sit alanları üzerine inşa edilip edilmediklerine bakılmaksızın; 3 milyon 119 bin 947 kaçak ve imara aykırı yapı için 26 milyar 151 milyon 389 bin 63 TL yapı kayıt belge bedeli alınarak yurttaşlara riskli yapıları kullanma izni verilmiştir. Yapı güvenliği olmayan, planlama, mimarlık ve mühendislik süreçlerinden geçmemiş, teknik olarak sağlık ve güvenlik koşulları belirsiz toplam 7 milyon 393 bin 413 bağımsız bölüme belge düzenlenmiştir.

Resmî veriler incelendiğinde depremden etkilenen illerdeki yapı stokunun büyük bir kısmının iddia edildiği üzere 1999 öncesi inşa edilmediği; yıkılan veya hasar gören yapılarda 2001 ve sonrasında inşa edilen yeni yapı oranının yaklaşık yüzde elli olduğu anlaşılmaktadır.

ADANA

Kentte yaşanan yıkım ve hasarın ölçeğinin diğer illere oranlar küçük olması nedeniyle ilgili Belediyeler ve kurumlarca yürütülen arama kurtarma, barınma ve beslenme, enkaz kaldırma çalışmalarının yeterli düzeyde ve yerinde organize edildiği görülmüştür.

11 Şubat 2023 tarihi itibariyle, 11 bina yıkılmış, 408 kişi hayatını kaybetmiş yaklaşık 7 bin kişi yaralanmıştır. Hasar gören yapıların 9’u ilk depremde yıkılmış 2’si ikinci depremde yıkılmıştır. Bu yapıların 16-17 katlı betonarme yapılardan oluştuğu, yapıların yer aldığı bölgelerin yakın dönemde yapılaştığı bilgisi alınmıştır.

Adana – Kent merkezi yıkılan yapılar

Depremden etkilenen ve hasar gören yapılar 2000 yılı sonrası inşa edilirken, yıkılan yapılar 1990 sonrası inşa edilmiştir. Yapıldıkları dönemde Adana 3.derece deprem bölgesi iken daha sonra 2.derece deprem bölgesi olarak tanımlanmıştır. Kentin kuzeyinde yer alan Güzelyalı, Huzurevleri ve Yurt Mahalleleri depremden en çok etkilenmiştir.

Çukurova İlçesinde yıkım ve hasar oluşurken, Seyhan İlçesinde yıkım yaşanmamıştır. Etkilenen alanlarda yapılaşma öncesi üzüm bağları ve bağ evleri bulunurken, bölge kentin en yüksek kesimidir. Göle yakın olan bu alanda zemin kayması bulunmaktadır. Kireç ocaklarının bulunduğu alanda zemin killi toprak özellikleri göstermektedir.

OSMANİYE

Kentte 11 Şubat 2023 itibariyle enkaz kaldırma çalışmaları yürütülmektedir. Hasar tespit çalışmalarının henüz yeterli düzeyde yapılmadığı ve tamamlanmadığı gözlemlenmiştir.

Osmaniye’de, 11 Şubat 2023 tarihi itibariyle, 326 yapı yıkılmış, 877 kişi hayatını kaybetmiş, 2220 kişi yaralanmıştır. Doğu-batı aksı üzerinde gelişen kentte deprem nedeniyle oluşan hasar bu aksın kuzeyinde gözlemlenmiştir. Tren Garının da yer aldığı İstasyon Caddesi olarak bilinen Hasan Çenet Caddesi üzerindeki çok sayıda yapı yıkılmıştır. Bu caddeye bağlanan Musa Şahin Bulvarında çok sayıda hasarlı yapı bulunmakta, bölgede zemin sıvılaşmasının yüksek olduğu bilinmektedir. Kentte 1990’lı yıllarda inşa edilen 12 bloktan oluşan Metin Tamer Sitesi ağır hasar görmüş kimi bloklar yıkılmıştır.

HATAY

Kentte yürütülen arama kurtarma çalışmalarında merkezi idarenin ve AFAD’ın depremin dördüncü gününde aktif rol aldığı aktarılmıştır. 12 Şubat 2023 itibariyle, kentin bazı bölgelerinde henüz çalışma yapılmadığı, çoğu noktaya iş makinelerinin veya kurtarma ekiplerinin ulaşabilmesi için çalışma yapılmasının gerektiği gözlemlenmiştir. Kırsal alanda arama kurtarma ve müdahale ekiplerinin geç ulaştığı bilgisi aktarılmıştır. Bölgeye gönderilen yardımların, kurtarma çalışmalarının ve yapısal hasarın boyutlarına ilişkin sağlıklı bilgi alınamamaktadır. Depremden etkilenen yurttaşların barınma ve beslenme gibi yaşamsal ihtiyaçlarını bölgede bulunan yakınları ve akrabaları aracılığıyla sağladıkları görülmüştür.

Hatay’da çadırların ve AFAD koordinasyon noktalarının düzenli ve planlı biçimde oluşturulmadığı, dağınık şekilde pazaryerlerinde, parklarda veya kent meydanlarında oluşturulduğu gözlemlenmiştir. Bu alanlarda da beslenme ve temizlik gibi yaşamsal ihtiyaçların yeterince karşılanamadığı görülmüştür.

Hatay’ın Belen ve Defne ilçelerinde yıkılan bina sayısı az olmasına karşın tüm yapıların en az orta veya ağır hasarlı olduğu gözlemlenmiştir. Defne ilçesinde ve Antakya’da nitelikli mimarlık mühendislik hizmeti almamış olan az katlı yapıların ve küçük sanayi sitelerinin ağır hasar aldığı veya yıkıldığı görülmüştür. Ancak yakın tarihte, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nin 2007 ve 2018 yıllarındaki güncellemelerinden sonra inşa edilmiş yapılarda da yoğun hasar gözlemlenmiştir. Çoğu binada konut ve ticari fonksiyonların birlikte kullanıldığı, ticari faaliyetlerin sürdürüldüğü katlarda yumuşak kat etkisinin yoğun olduğu görülmüştür.

AFAD PAYAS İLÇESİNDE ARAMA KURTARMA ÇALIŞMASI YAPMADI

Payas ilçesinde ekip yetersizliği ve bölgedeki yıkımın büyüklüğü nedeniyle AFAD, arama kurtarma faaliyetlerini yürütmemiştir. 16 Şubat 2023 itibariyle İlçedeki arama kurtarma, kayıpların çıkarılması ve enkaz kaldırma çalışmaları Belediye ve Kaymakamlık tarafından yürütülmektedir.

İlçe merkezinde giriş-zemin katları ticari faaliyetler için kullanılan yapılarda bu kısımlardaki çökmeler nedeniyle ağır hasar ve yıkım yaşanmıştır. Ticari fonksiyonlar için yapılan müdahalelerde kolonların kesildiği ve yapısal değişiklikler yapıldığı aktarılmıştır. İlçede 16 Şubat 2023 itibariyle 85 kişi hayatını kaybetmiştir.

İskenderun Cengiz Topel Caddesi

İskenderun ilçesinde 16 Şubat 2023 itibariyle arama kurtarma ve kayıpların çıkarılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Antakya kent merkezinde olduğu üzere İskenderun’da da arama kurtarma çalışmalarının depremin ilk üç gününde aktif olarak yürütülemediği aktarılmıştır.

Kentte sahilde ve merkezde çok sayıda yapı yıkılmış ve ağır hasar görmüş, çok sayıda can kaybı yaşanmıştır. Ancak 16 Şubat 2023 tarihi itibariyle kaç adat yapının yıkıldığı ve can kaybı hakkında sayılar belirsizdir. İskenderun kent merkezinde, sahil şeridinde Cengiz Topel Caddesi ve Atatürk Bulvarı üzerinde zeminde sıvılaşma, çökme ve kabarmalar gözlemlenmiştir. Bulvar üzerinde yapıların 1 metre kadar zemine çöktüğü görülmüştür. Depremin ikinci gününde deniz seviyesi yükselmiş ve sahilde yapılar ve yollar su altında kalmıştır.

İskenderun – Eda Apartmanı

İZİN VERİLEN 4 KATIN ÜZERİNE 4 KAÇAK KAT ÇIKILDI

Cengiz Topel Caddesi üzerinde geçmişte 2 kat ile sınırlanan yapılaşmaya daha sonra 4 kata kadar izin verilmiştir. Sahil bandında bu düzenlemelere uygun yapılan yapılar depremde yıkılmazken, imar kurallarına aykırı biçimde kaçak kat çıkılan yapılar yıkılmıştır. Sahilde yer alan 8 katlı Eda Apartmanı, imar kurallarında izin verilen 4 katın üstüne 4 kat daha inşa edilmesi sonucu yıkılmıştır. Sahilde yer alan ve yıkılan diğer iki yapıda da 4 kat üzerine kaçak kat çıkıldığı bilgisi alınmıştır.

AFET VE ACİL DURUM TOPLANMA ALANI YAPILAŞMAYA AÇILMAK İSTENDİ

Kentte Adana Yolu olarak bilinen bölgede ise 1980 ve sonrasında inşa edilen çok katlı yapılar yıkılmıştır. Pac Meydanı olarak bilinen kavşakta yer alan pek çok yapı yıkılmış veya ağır hasar görmüştür. Kentte eski Karayolları Şantiyesi alanı şu anda Afet ve Acil Durum Toplanma Alanı olarak kullanılmaktadır ancak geçmiş dönemde bu alanın imar planları değiştirilerek yapılaşmaya açılması Mimarlar Odası Hatay Şubesi’nin mücadelesi sonucu engellenmiştir.

TOKİ EVLERİNİN ÇATISINDA KAYMA OLUŞTU İNCELEMEYE İZİN VERİLMEDİ

Kentte kamu yapılarının da ağır hasar gördüğü, Hatay Valiliği’nin tescilli yapısının yanı sıra Hükümet Konağı betonarme binasının da ağır hasarlı olduğu gözlemlenmiştir. Betonarme yapının risk taşıdığına dair 2012 yılında bir inceleme yapıldığı bilgisi alınmıştır. Hatay Altınçay Mahallesinde yer alan TOKİ konutlarının çatılarında kaymalar olduğu ve binalarda yapısal hasarlar olduğu görülmüş ancak bölgede inceleme yapılması güvenlik güçlerince engellenmiştir

GAZİANTEP

İslahiye ilçesinde otobüs terminali önünde çadır yerleşkesi kurulduğu görülmüştür. Ancak çadırların düzensiz ve yakın mesafede kurulumu nedeniyle yangın, salgın hastalık ve güvenlik sorunlarının yaşanabileceği görülmüştür.

Nurdağı İlçesinde koordinatör vali olarak Amasya, Mardin ve Diyarbakır Valileri görevlendirilmiştir ancak bu durum idari yetki karmaşasına ve koordinasyon eksikliğine neden olmaktadır. İlçeye ulaşan yardımların ihtiyaç sahiplerine dağıtımında aksaklıklar yaşandığı gözlemlenmiştir. Çadır yerleşkelerinin kurulmadığı, depremzedelere dağıtılan çadırların dağınık biçimde farklı noktalara kurulduğu gözlemlenmiştir.

İslahiye kent merkezi

Gaziantep kent merkezinde 13 Şubat 2023 itibariyle toplam 28 bina yıkılmıştır. Bunlardan 27si ilk depremde, 1i ikinci depremde yıkılmıştır. Gaziantep kent genelinde bir mahalle veya bölgede yoğunlaşan hasar tespit edilmemiştir. Yıkılan veya hasar gören yapıların yapım yılları da farklılık göstermektedir. Kent merkezinde hayatını kaybedenlerin sayısı 13 Şubat 2023 itibariyle 400ün üzerindedir. Yıkılan yapılardan 3ü yüksek katlı yapılardır. Kent merkezindeki yapılarda kaplama malzemesi yaygın olarak kullanıldığı için binalardaki hasar durumu tam olarak görülememektedir. Ancak hemen her yapıda hafif veya orta derecede hasar olduğu öngörülmektedir. Naci Topçuoğlu Bulvarı üzerinde bulunan 6 bloklu Ayşe-Mehmet Polat Sitesi’nde 4 blok tamamen çökmüştür. Bitişik yapı düzenine sahip yapıların giriş-zemin katlarında farklı kat yüksekliği olduğu, donatı ve beton kalitesinin düşük olduğu gözlemlenmiştir.

AFET VE ACİL DURUM TOPLANMA ALANI OLMASI GEREKEN YERE KAÇAK SİTE İNŞA EDİLDİ

Gaziantep’te 100.Yıl Atatürk Parkı ve çevresinde dere boyunca yeşil alan, Afet ve Acil Durum Toplanma Alanı olması gereken alanda kaçak site ve kolej inşa edildiği görülmüştür. Mimarlar Odası Gaziantep Şubesi 100.Yıl Atatürk Parkı ve çevresi ile ilgili; 100. Yıl Atatürk Parkı Projesi kapsamında getirilen nazım imar planı değişikliklerine, ticari merkez yapılması girişimlerine, iki adet akaryakıt istasyonu ve kültür merkezi adı altında, otel çarşı, restoran tanımıyla yapılan imar planı değişikliğine, LPG istasyonu tanımıyla yapılan imar planı değişikliğine, 100.yıl Atatürk Kültür Parkının yapılaşmaya açılması imar planı değişikliği kararlarına karşı Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne ve ilgili idarelere dava açmıştır

YIKILAN BİNALARIN ÇOĞU 3-4 YILLIK

İslahiye ilçesinde en büyük yıkımın yaşandığı alanın geçmişte dere yatağı olduğu sonradan imara açıldığı bilgisi alınmıştır. Yıkılan yapıların çoğunun 3-4 yıllık olduğu, bir kısmında henüz yaşamın başlamadığı öğrenilmiştir. İlçede geleneksel konutlarda genellikle yalnızca bahçe duvarlarında çökmeler tespit edilmiştir.

Nurdağı ilçesinde Alparslan Türkeş Bulvarı üzerinde yer alan tüm yapılar ağır hasarlı veya çökmüş durumda. Yıkımın yoğun olduğu bu bulvarda, zemin taşıma kapasitesi uygun olmadığı için yapılaşma 2-3 kat ile sınırlandırılırken daha sonra 6-7 katlı yapılaşmaya izin verilmiştir. Hayatını kaybedenlerin sayısı bilinmiyor. Gaziantep’te İslahiye ve Nurdağı ilçeleri yıkımın en yoğun olduğu bölgeler. Kent merkezi 3.derece deprem bölgesi iken bu ilçeler 1.derece deprem bölgesi olarak tanımlanmaktadır.

ADIYAMAN

Kentte depremden sonraki iki gün boyunca arama kurtarma çalışması yapılmadığı öğrenilmiştir. 14 Şubat 2023 itibariyle bazı noktalarda arama kurtarma ve kayıpların çıkarılmasına yönelik çalışmalar yapılırken, bazı noktalarda enkaz kaldırma çalışmaları yapıldığı görülmüştür. Planlı bir çadır yerleşkesi kurulmayan kentte, depremzedelerin ulaşabildikleri çadırları yıkılan veya ağır hasar gören binaların yakınlarına kurdukları gözlemlenmiştir.

YAKIN DÖNEMDE YAPILAN YAPILAR YERLE BİR OLDU

Kentte 2 binden fazla yapı yıkılmıştır. Kentte yakın dönemde inşa edilen yapıların yanı sıra 1990 sonrasında yapılan yapılarda da yıkım ve ağır hasar bulunmaktadır.

MALATYA

Kentte AFAD depremin ilk gününden itibaren sahada olmasına karşın, koordinasyon ve organizasyon sağlanamadığı için yeterli çalışma yürütememiştir, ekipleri yetersiz kalmıştır. Meslek odaları ve gönüllülerin girişimleriyle kente getirilen iş makineleri ve operatörler; gerekli görevlendirmeler yapılamadığı için dört gün boyunca çalışamamış ardından ortaya çıkan beslenme ve barınma sorunları nedeniyle bölgeyi terk etmişlerdir. Malatya kent merkezinde 14 Şubat 2023 itibariyle yüzlerce yıkıntı ve enkazda henüz hiç çalışma yapılmadığı bilgisi alınmıştır. Ancak iklim şartları ve deprem koşulları nedeniyle enkaz altında yakınları bulunan depremzedeler de bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştır.

14 Şubat 2023 itibariyle 1154 bina yıkılmış, 1300 kişi hayatını kaybetmiştir. Ancak kentte toplam yıkılan yapı sayısının ve hayatını kaybedenlerin sayısının daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. Kentte yıkılan yapıların çoğunun 2000 öncesi inşa edildiği bilinmektedir. Malatya’da yaşanan yıkım ve ağır hasarın büyük bir kısmı ikinci depremin ardından oluşmuştur. Kent çeperinde yer alan Yakınca ve Bostanbaşı Mahallelerinin büyük bir kısmının ağır hasarlı olduğu veya yıkıldığı gözlemlenmiştir. Ağır hasar gören veya yıkılan yapıların 3-5 yıl önce tamamlandığı bilinmektedir; henüz 6 ay önce tamamlanmış yapılar arasında yıkılanlar bulunmaktadır.

KAYISI BAHÇESİ YAPILAŞMAYA AÇILDI

Bostanbaşı Mahallesinin geçmişte kayısı bahçeleri için tarımsal amaçla kullanılırken, son 10 yıllık süreçte imar planları değiştirilerek yapılaşmaya açıldığı, 5 kat sınırlamasının kaldırılarak bina yükseklikleri serbest bırakılmış yani h=serbest düzenlemesi getirilmiştir. Bölgenin zemini yüksek katlı yapılaşmaya uygun değildir.

Malatya Bostanbaşı Mahallesi

Kentte hasar gören veya yıkılan yüksek katlı yapıların çoğunda giriş katlardaki ticari faaliyetleri için kat yüksekliğinin daha fazla verildiği (5,5m) bu durumun yapılarda kısa kolon ve yumuşak kat etkisine neden olduğu gözlemlenmiştir. Hasar gören yapılardan donatıların sabitlenmediği, çatıların büyük bir kısmının kaydığı görülmüştür.

AFET VE ACİL DURUM TOPLANMA ALANI CAMİ YAPILMAK İSTENDİ

Kentte Malatya Büyükşehir Belediyesi yanındaki afet ve acil durum toplanma alanı olarak kullanılan alana ilişkin 2013 yılında, 10 bin kişilik cami yapılmak üzere plan değişikliğinin gündeme geldiği Mimarlar Odası Malatya Şubesi’nin girişimleri sonucunda projenin uygulanmadığı aktarılmıştır.

2020 yılında yaşanan Elazığ-Sivrice depreminin ardından Mimarlar Odası Malatya Şubesi’nin riskli olması nedeniyle uyarıda bulunduğu alanlarda yıkım yaşandığı bilinmektedir.

Malatya kent merkezinde birçok okul yapısı hasar görmüştür. Ayrıca Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Yeşilyurt Hasan Çalık Devlet Hastanesi hasar görmüştür. Malatya ülkemizde su ihtiyacını barajlar yerine doğal kaynaktan karşılayan tek şehirdir. Ancak Malatya’nın içme suyunu ve şebeke suyunu sağlayan KAPTAJ-Yeşilyurt Kaynağı deprem nedeniyle 14 Şubat 2023 itibariyle bulanık akmaktadır.

Malatya Su ve Kanalizasyon İdaresi yetkilileri bulanıklığın 1 aya akdar geçmesinin beklendiğini ancak şu an normal debide akan kaynağın deprem nedeniyle yatağının değişerek kurumasından endişe edildiğini aktarmaktadır. Kentin tamamında deprem nedeniyle kanalizasyon ve su sorunu yaşanmaktadır. Elektrik ve doğalgaz verilememektedir. Bağlı ilçe ve köylerde de su sorunu yaşandığı aktarılmıştır.

MALATYA-ADANA HATTINDA EN AZ 1 YIL SEFER YAPILAMAYACAK

Bölgede Narlı-Pazarcık-Doğanşehir-Fevzipaşa tren istasyonları çökmüştür, enkaz alında hayatını kaybeden demiryolu çalışanları bulunmaktadır. Malatya-Adana hattında tünel çökmesi nedeniyle en az bir yıl sefer yapılamayacağı öngörülmektedir.

MALATYA'DA 450 BİN VATANDAŞ BÖLGEYİ TERK ETTİ

Malatya’da kent merkezinde yer alan Yeni Camii, büyük ölçüde yıkılmıştır. Kentin Cumhuriyet dönemi mimarlık mirasının bir parçası olan Hükümet Konağı (Valilik) ve Gar Binası’nda ise kılcal çatlaklar ve sıva dökülmeleri gözlenmiştir. Mimarlar Odası tarafından tescilli yapı Yeni Camii’nin çevre düzenlemesine ilişkin ilişkin Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararına dava açılmıştır. Ayrıca Yeni Camii ile ilgili Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurul kararlarında, yapının daha önceki depremlerde, son olarak 2020 Elazığ-Sivrice depreminde, hasar gördüğü belirtildiği halde gerekli önlemlerin alınmadığı anlaşılmaktadır.

Malatya’da 812bin kişilik toplam nüfustan yaklaşık 450bin kişinin depremin ardından göç ederek bölgeyi terk ettiği aktarılmıştır.

KAHRAMANMARAŞ

Elbistan'dan alınan bilgiler ışığında, depremin ardından arama kurtarma çalışmalarının yetersiz olduğu öğrenilmiştir. İlçede depremden etkilenen yurttaşlarca depremin hemen ardından kendi çabalarıyla kurtarma yapılmaya çalışılırken, 14 Şubat 2023 itibariyle hala eğitimli arama kurtarma ekiplerince çalışma yapılmadığı, pek çok yıkıntıda çalışma yürütülmediği bilgisi aktarılmıştır.

Barınma, beslenme ve ısınma sorunu yaşanmaktadır. 14 Şubat itibariyle İlçeye ulaştırılan yardım malzemelerinin TMMOB ve bağlı meslek odalarınca dağıtımı sağlanmaktadır. Çadır yerleşkelerinin kurulumu kent merkezine uzakta ve yetersiz sayıdadır.

Kahramanmaraş kentinin ilk yerleşim alanı olan yüksek kesimlerde, dağlık alanda hasar ve yıkım yaşanmamıştır. Kentin genişleyerek yayıldığı Hayrullah ve Yenişehir Mahallelerinde yani ovada gelişen yerleşme alanlarında hasar ve yıkım yaşanmıştır. Sandalzade, Azerbaycan ve Trabzon Bulvarları üstünde yer alan çok katlı yapıların büyük çoğunluğunun ağır hasar aldığı ve yıkıldığı gözlemlenmiştir.

DİYARBAKIR'DA YIKILAN 7 BİNANIN 3'Ü KAÇAK YAPI

Kentte Adıyaman Yolu olarak bilinen ana cadde üzerinde bitişik yapı düzeninde inşa edilmiş 6-8 katlı yapılarda, deprem sonrası yapı salınımları nedeniyle çekiçleme etkisinin oluştuğu gözlemlenmiştir. Bu yapıların giriş-zemin katlarındaki ticari faaliyetler nedeniyle kat yüksekliklerinin daha fazla olduğu bunun yapılarda kısa kolon ve yumuşak kat etkisi yarattığı görülmüştür.

DİYARBAKIR

Diyarbakır kent merkezinde toplam 7 yapı yıkılmıştır, bu yapılardan 3 tanesinin kaçak yapı olduğu bilgisi alınmıştır. Kentte 409 kişi hayatını kaybetmiştir."