Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) 2024 yılına ilişkin Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu, Türkiye’de işkence ve kötü muamele iddialarının boyutlarını gözler önüne serdi. Vakfın yayımladığı verilere göre, geçen yıl 722 kişi doğrudan ya da dolaylı olarak işkenceye uğradığı gerekçesiyle TİHV’e başvurdu. Başvurular arasında 5 yaşında bir çocuğun da yer alması dikkat çekti.
T24'ün haberine göre, TİHV’e yapılan başvuruların 700’ü doğrudan işkence ve kötü muamele mağduru olurken, 22’si işkence görenlerin yakınlarından oluştu. 2024 yılı içerisinde işkenceye uğradığını belirten başvuru sayısı ise 481 olarak kaydedildi. Bu sayı, başvuranların yaklaşık yüzde 69’unun söz konusu uygulamalara aynı yıl içerisinde maruz kaldığını ortaya koydu.
EMNİYET BİRİMLERİ VE ADLİYELER İŞKENCENİN MERKEZİ
Rapor, işkencenin en çok emniyet müdürlüklerinde, gözaltı araçlarında ve sokaklarda yaşandığını ortaya koydu. İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü, işkencenin en fazla bildirildiği kurum olurken; onu Van ve Diyarbakır il emniyet müdürlükleri takip etti. Raporda dikkat çeken bir diğer nokta da İstanbul Çağlayan ve İzmir Adliyesi'nde işkenceye maruz kalındığına dair artan başvurular oldu.
FİZİKSEL ŞİDDET ARTIŞTA, ÇOCUKLAR DA ETKİLENİYOR
TİHV’e başvuran mağdurların büyük çoğunluğu hem fiziksel hem de psikolojik işkenceye maruz kaldıklarını bildirdi. Fiziksel şiddet yöntemleri arasında kaba dayak, ters kelepçe ve copla vurma en çok bildirilenler arasında yer aldı. Ayrıca çocuk mağdurların maruz kaldıkları işkence biçimlerinin yetişkinlerden farklı olmadığı da raporda özellikle vurgulandı.
HAPİSHANELERDE SİSTEMATİK KÖTÜ MUAMELE
Rapora göre başvuranların 465’i cezaevi geçmişine sahipti. Bu sayı, 2023 yılına göre yüzde 12’lik bir artışa işaret ederken, cezaevinde geçirilen sürenin de uzadığı tespit edildi. Hapis süresi uzadıkça hak ihlallerinin arttığına dikkat çekilen raporda, çıplak arama, hakaret, kaba dayak ve cinsel taciz gibi yöntemlerin sıkça kullanıldığı kaydedildi.
"İŞKENCE SIRADANLAŞIYOR"
TİHV’in değerlendirmelerine göre, işkence ve kötü muamele sadece gözaltı ve tutukluluk süreçleriyle sınırlı kalmıyor, aynı zamanda devletin çeşitli kurumlarında ve kamusal alanlarda da sistematik biçimde devam ediyor. Raporda yer alan bulgular, Türkiye’de işkencenin hem yaygınlaştığını hem de normalleştirildiğini ortaya koyuyor.
