1999, 2000 ve 2008 sonrası doğanlar için kademeli emeklilik sistemi getirileceği açıklandı. Emeklilikte Yaşa Takılanlar Derneği'nin uzun süren mücadelesi sonucunda bazı bireyler emekli olurken, diğerleri için taleplerin sonucu 2023'te açıklanmıştı. Beklenen haber geldi! İşte detaylar...
Türkiye'de emeklilik sistemi, son yıllarda birçok tartışmayı beraberinde getirmiş ve mağdur olan birçok kişi bulunmaktadır. Özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Derneği çatısı altında bir araya gelen milyonlarca kişi, yaş şartını doldurmadan emekli olamamanın sıkıntısını yaşamaktadır. Ancak, son zamanlarda hükümet tarafından yapılan açıklamalar, EYT mağduru olan kişiler için umut verici nitelik taşımaktadır.
İlk işe giriş tarihi 9 Eylül 1999 sonrası olanlar için hazırlanan kademeli emeklilik sistemi, bu kişilerin emeklilik hakkını kazanmalarına imkan sağlayacak. Söz konusu düzenleme ile birlikte, çalışanlar kademeli olarak emekli olabilecek ve emekli oldukları zaman, emekli maaşları da daha yüksek olacak.
Ayrıca, özellikle ev kadınlarını ilgilendiren yeni bir yıpranma sistemi de gündemde. Bu sistemde, annelere çocuk sayısına göre prim ilavesi yapılacak ve emeklilik yaş şartında indirim sağlanacak. Bu sayede, ev kadınları da emekli olabilmek için daha kolay şartlar sağlanmış olacak.
Böylece, Türkiye'de emeklilik sistemi ve şartları yeniden gözden geçirilecek ve mağduriyetlerin giderilmesi hedeflenecek. Ancak, söz konusu düzenlemelerin ne zaman hayata geçeceği ve nasıl uygulanacağı konusunda henüz net bir açıklama yapılmamıştır. Bu nedenle, emeklilik hakkını kaybeden ve bekleyen kişiler, bu süreci yakından takip etmeye devam etmelidirler.
NİSAN AYINDA BAŞVURANLAR BAYRAM İKRAMİYESİ ALACAKLAR
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamında başvurular ve emeklilik işlemleri devam ediyor. Mart ve Nisan aylarında yaklaşık 1.6 milyon EYT'li emeklilik için başvuruda bulundu ve Mart ayında başvurup işlemleri tamamlananlar, nisan ayında maaş farkları ve ikramiyeleriyle birlikte erken ödemelerini aldılar. Ancak, Mart ayında başvuran tüm EYT'lilerin maaş hesaplamaları 1 Nisan'dan itibaren yapıldı. Bu nedenle, işlemler ne zaman tamamlanırsa tamamlansın, hesaplamalar 1 Nisan'dan itibaren yapılıp toplu ödemeler gerçekleştirilecektir. Mart ayında başvuranlar ayrıca bayram ikramiyesi olarak 2 bin lira alacaklar.
Nisan ayında başvuranlar için ise maaş hesaplamaları 1 Mayıs itibarıyla başlayacak. Nisan ayında başvuranlar Ramazan Bayramı ikramiyesini alacaklar, ancak Kurban Bayramı ikramiyesi kendilerine ödenecek. EYT yasası ile birlikte yaş şartı olmadan emekli olan milyonlarca vatandaş olduğu gibi, bu yasayı küçük bir zaman dilimiyle kaçıranlar da bulunuyor. Bu durumda, emeklilik yaşının kademeli olarak düşürülmesi gibi bir reform çalışması yapılabilir. Bu sayede, mevcut şartlarda da değişiklikler olabilir.
Yeni şartlar incelendiğinde, yaş belirlemesinde prim ve yıl kriterlerinin önemli olacağı görülmektedir. EYT kapsamında yer alan ve primlerini tamamlayamayan kişiler için kısmi emeklilik imkanı bulunmaktadır. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için kısmi emeklilik şartları 15 yıl ve 3600 gün olarak belirlenmiştir. Bu şartları tamamlayan kişilerin yaş şartı ise erkeklerde 60, kadınlarda ise 58'e kadar çıkmaktadır.
8 Eylül 1999 sonrasında ise kısmi emeklilik şartları farklılık göstermektedir. Bu durumda, yıl şartı 25'e çıkarken prim şartı da 4500'e yükselmektedir. Bağ-Kur kapsamında ise kısmi emeklilik için 15 yıl yani 5400 gün şartı uygulanmaktadır. Ancak, bu kısmi emeklilik şartlarındaki farklılıklar, yapılacak bir eşitleme çalışması sonrasında değişebilir.
EYT kapsamında yer alan vatandaşlar, emeklilik şartlarının belirlenmesinde yaş faktöründen muaf tutuldukları için, prim ve yıl kriterlerine göre emekli olabiliyorlar. Ancak, bu durumda yaş faktörüne bağlı olarak yaş sınırını geçenler için bir mağduriyet söz konusu oluyor. Bu nedenle, yaş faktörüne bağlı olarak emekli olanların sayısı arttıkça, emeklilikte yaşa takılanlar için bir düzenleme yapılması ihtiyacı doğuyor.
Bu düzenleme kapsamında, emeklilik şartlarının belirlenmesinde yaş faktörüne dayalı bir kademeli indirim uygulanabilir. Bu sayede, 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olanlar için de bir adalet sağlanabilir ve emeklilik şartlarında yaş faktörünün önemi azaltılabilir.
Ayrıca, emeklilik şartlarının belirlenmesinde prim ve yıl kriterlerinin önemi artırılabilir. Bu sayede, emeklilik sistemine daha fazla katkı sağlayanların daha erken emekli olabilmesi sağlanabilir. Bu çalışmaların sonucunda, emeklilik sistemi daha adil ve sürdürülebilir hale gelebilir.
Sonuç olarak, EYT kapsamında yer alan vatandaşların haklı talepleri dikkate alınarak, emeklilik sistemi yeniden ele alınmalı ve mevcut şartlar daha adil ve sürdürülebilir hale getirilmelidir. Bu sayede, emeklilikte yaşa takılanlar için de bir çözüm bulunabilir ve mağduriyetler giderilebilir.
