Belli bir amaç için yapılmamış grafik tasarımının harekete dökülmüş versiyonu olan 'video art', kamera kullanarak ya da hiç kamera kullanmayarak, öykü anlatma kaygısı taşımadan, tamamen görüntüleri merkeze alan ve müzikten sıkça yararlanan sanat dalıdır. İşte, video art örnekleri ve video art sanatçıları...
2000'li yıllarla beraber başlayan 'dijital çağ' ile beraber video teknolojisinde de devrimsel gelişmeler yaşandı. Teknolojik gelişmeler açısından ise video kameraların geçirdiği fiziksel evrimle birlikte profesyonel yayıncılardan halka ulaşım süreci değerlendirildi. Ayrıca videonun sanatsal bir malzeme olarak değerlendirilmesi için gerekli niteliğe sahip olup olmaması, fotoğraf ve film sanatı ile benzerlik kurularak tartışıldı.
Video art ürünleri galeri ve müzelerde gösterilen enstalasyon veya kayıtlar, internet üzerinde yapılan yayınlar, DVD, televizyon, video monitör veya projeksiyon makinesi ile gösterilen canlı veya önceden kaydedilmiş görüntüler ve ses şeklinde izlenceye sokulabilir. Video art geleneksel sinemadan farklıdır ve onun uyduğu bir çok kurala uymayabilir; oyuncu, diyalog, hikaye vs. kullanmayabilir.
VİDEO ART (VİDEO SANATI) NE DEMEK?
Televizyon veya sinemanın aksine, hareketli imgelere dayalı sanatsal işlerin bir alt türüne 'video art' (video sanatı) adı veriliyor.
Görüntü veya ses verilerinden oluşan video art eserler, analog veya dijital ortamlarda saklanabiliyor. Film ile arasında birçok paralellik ve ilişki olmasına rağmen video sanatı, film değildir.
Video sanatı ile sinema arasındaki farklardan biri de; videonun, sinemanın dayandığı birçok temele dayanmaması; oyuncu, diyalog, konu, senaryo gibi öğelere sahip olmak zorunda olmaması ve eğlence amaçlı sinemada bulunan özelliklere bağımlı olmamasıdır.
Bu ayrım videoyu sadece sinemadan değil, tanımların bulanıklaştığı bağımsız filmler, kısa filmler, avant-garde sinema gibi sinemanın alt kategorilerinden de ayırmak için önemlidir.
Temel olarak, sinemanın ana amacı eğlendirmek iken, videonun ise mecranın sınırlarını keşfetmek veya izleyicinin alışılageldik sinema nedeniyle oluşmuş beklentilerine saldırıda bulunmak gibi çeşitli amaçlar güdebildiğini söylemek mümkün.
VİDEO ART TARİHÇESİ
'Video art' ismi; video kayıt teknolojisinin ilk dönemlerinde kullanılan orijinal analog 'video bant'tan geliyor. Dijital teknolojinin ortaya çıkması ile daha gelişmiş ve sanatçılarına daha geniş olanaklar sunulabilen bir sanat dalı haline dönüştü.
Nam June Paik'ın 1965 yılında satın alıp denemelerine başladığı Sony Portapak ile video art'ın başladığı kabul edilir. İlk olarak Papa VI. Paul'un New York'taki geçişini kaydetmiş, daha sonra aynı gün bunu Greenwich Village Cafe'de oynatmıştır.
Sony Portapak çıkmadan önce hareketli resim teknolojisi yüksek fiyatlar ve anında oynatılamama gibi nedenlerden dolayı tüketiciler arasında yaygın değildi. Bunun sonucunda birçok sanatçı videoya filmden daha çok ilgi duydu. Bu teknolojiler birbiri içine geçtiğinde de bu ilgi daha da arttı.
Video sanatı en etkili zamanlarını 1960 ve 1970'lerde yaşadı. Hâlâ da uygulanmaya devam edilen video sanatı, günümüzde daha çok başka ortam ve araçlarla birleştirilmekte, örneğin büyük bir enstalasyonun veya performansın bir parçası olarak kullanılabilmektedir.
Yurt dışında Joseph Beuys'un temsilcisi olduğu video art'ın Türkiye'deki temsilcilerine Refik Anadol ve Kutluğ Ataman gösterilebilir.
