Harvard Üniversitesi’nde yayımlanan Journal of Turkish Studies / Türklük Bilgisi Araştırmaları dergisinin son iki sayısı Türk şiirinin güçlü kalemleri Hilmi Yavuz ve Enis Batur’a armağan edildi. KARAR’a konuşan dergi editörü Orçun Üçer, “Son çıkan Enis Batur ve Hilmi Yavuz armağanlarıyla birlikte 62. sayıya ulaşan derginin neredeyse tümü özel sayıdır. Ülkemizde de basılmasını çok isterim. Armağanlarını hazırladığım kişiler de istiyor. Türk yayıncılar basmaya yanaşırsa çok memnun oluruz” diyor.
SALİHA SULTAN
Harvard Üniversitesi’ne bağlı olarak yayımlanan Journal of Turkish Studies / Türklük Bilgisi Araştırmaları (JTS / TUBA) dergisinin 61 ve 62’nci sayıları Türk şiirinin güçlü kalemleri Hilmi Yavuz ve Enis Batur’a armağan edildi. Kapağında Fatih Sultan Mehmet’in tuğrasının yer aldığı 2024 Aralık tarihli iki sayıyı yayına Cemal Kafadar ve Gönül A. Tekin hazırladı, editörlüğünü ise Türk okurun ‘Denemeden Bilemezsin’ deneme kitabı ile de tanıdığı yazar Orçun Üçer yürüttü. Her iki dergide de Karar gazetesi okurlarımızın kültür sanat sayfamızdaki kitap yazıları ile tanıdığı Şaban Özdemir, Ömer Faruk ve Necati Tonga’nın da dahil olduğu onlarca edebiyatçının Yavuz ve Batur’la ilgili gelecek çalışmalara ışık tutacak onlarca makalesi yer alıyor. İlk sayısı 1977’de yayımlanan, Kuzey Amerika’nın ilk Türkoloji dergisi olan derginin editörü Üçer ile son iki sayıyı ve gelecek planlarını KARAR okurları için konuştum.
351 SAYFADA HİLMİ YAVUZ
351 sayfadan oluşan Hilmi Yavuz Armağanı kapaklı 62’nci sayının sayfaları da yine editör Üçer’in sunuş yazısının ardından, Ercan Yılmaz’ın şairle yaptığı söyleşi ve Karar kitap yazarı Ömer Faruk’un kaleme aldığı ‘Hilmi Yavuz Kaynakçası’ ile açılıyor. Şair Yavuz ile ilgili 18 yazar tarafından kaleme alınan makalelerde Şaban Özdemir ‘Kaplan’dan Çınarlı’ya Mektuplar’, W. B. Bayrıl ‘Bir Şair Olarak Hilmi Yavuz’dan Ne Öğrenilir?’, Bahriye Çeri ‘Cehlin Ol Mertebesi Sehl Olmaz: İrfan Külyutmaz Yazıları’ gibi yazılara imza atıyor. Yavuz’a armağan edilen sayıda ayrıca 88 yaşındaki şairin Haldun Taner, Tahsin Yücel, Akşit Göktürk, Oktay Akbal, Sabahattin Kudret Aksal, Rauf Mutluay gibi isimlerle göründüğü özel fotoğraflarına da yer veriliyor.
390 SAYFADA ENİS BATUR
Derginin Enis Batur Armağanı isimli 390 sayfalık 61’inci sayısı editörün sunuş metninin ardından, Çağlayan Çevik’in Batur ile yaptığı söyleşi, Mesut Varlık’ın kaleme aldığı Enis Batur Kaynakçası, Selçuk Altun, Ekrem Işın, Sevin Okyay ve Selahattin Özpalabıyıklar’ın Batur’la anılarını kaleme aldıkları yazıları ile başlıyor. Batur ile ilgili kaleme alınan 28 makalede ise Haydar Ergülen, Alberto Manguel, Necati Tonga, Doğan Hızlan, Pascal Gibourg, Abdullah Ezik, Mehmet Aycı gibi onlarca ismin şairin şiirini, denemelerini, kütüphanesini, yaşamına dair bilinmeyenleri titizlikle kaleme aldıkları, gelecek araştırmalara ışık tutan metinleri yer alıyor.
İlk sayısı eski Türk dilleri profesörü Şinasi Tekin’in öncülüğünde 1977’den bugüne yayın hayatına devam eden Türklük Bilgisi Araştırmaları dergisinin amacı nedir?
Türk kültürünü, Türkçenin geçmişi ile bugününü saptayıp, yol alınacaksa, bu bilgiyle almak. ‘Malzemeyi’ görmek, ona hâkim olabilmek. Dünyanın en eski dillerinden Türkçenin salt gündelik, estetik kullanımda kalmamasına, bilim dili olarak da dolaşıma girmesine çalışmak. Türkçeyi gerek bilimsel gerek sanatsal çalışmalarıyla yaşatıp geliştiren bilimcilerle sanatçıları hatıra ve armağan sayılarıyla anmak, bu vesileyle onların yapıtlarına yeniden, yeni gözle, Yunus Emre’nin demesiyle “her dem yeni” doğarak dönmek.
Hilmi Yavuz ve Enis Batur sayılarının hazırlığı ne kadar sürdü? Kendileri de sürece dahil oldular mı? Editöryal süreçte yazıları yer alacak isimler nasıl belirlendiler? Kriterler nelerdi?
Bir yılı aştı. Aslında başka bir yayının iptal olmasıyla öne çekildi bu iki armağan; yani bir yanıyla aceleye geldiği de söylenebilir. Ben editör olarak hazırlık sürecinde çok ilişkiye girmem. Hatta bunun için Enis Batur’dan fırça da yedim (Enis sever kayda geçmesini, o nedenle yazıyorum). Ama elbette katkıları oldu. Var olsunlar.
Bir de bu sene ayrıca gene Harvard’ın SOLL / DDEK (The Sources of Oriental Languages and Literatures / Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları) dizisine ‘Festschrift in Honor of the 100th Anniversary of the Republic of Turkey’ (Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılına Armağan) hazırladığım için epey yoğundum. Bu üç ciltlik armağanın ‘Edebiyat-Sanat’ başlıklı iki cildini de ben hazırladım, ‘Birey-Toplum’ başlıklı bir cildini de sevgili dostum Berkin Aktan hazırladı. Yazarları, yazdıklarına göre belirlemeye çalışıyorum.
Dergilerde Türk akademisyenlerin makalelerin Türkçe kaleme alınması zorunluluğu var bildiğim kadarıyla, neden?
Uluslararası bilimsel bir dergi olan TUBA, Türkoloji ve Türk tarihi hakkında Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça, İtalyanca, Arapça, Modern Uygurca, Azerice; özetle her dilde makaleye yer vermektedir. Sadece ana dili Türkçe olan araştırmacıların Türkçe yazmaları bekleniyor. Gene de isterlerse yabancı dilde yazabilirler. Yukarıda da dediğim gibi, derginin amacı Türkçenin bilim dili olarak da gelişip tanınmasıdır.
Bu proje kapsamında başka çalışmalarınız olacak mı?
Aklımda var ama daha tasarı haline gelmedi.
Daha önce hangi isimler üzerine özel sayı yapıldı?
Dergi neredeyse başından beri, ölenlere hatıra, yaşayanlara armağan sayısı çıkarıyor. Son çıkan Enis Batur ve Hilmi Yavuz armağanlarıyla birlikte 62. sayıya ulaşan derginin neredeyse tümü bu açıdan özel sayıdır. Tümünü anmam güç, birkaçını sıralayayım: Ali Nihat Tarlan, Orhan Şaik Gökyay, Halil İnalcık, Fahir İz, Abdülbaki Gölpınarlı, İoanna Kuçuradi, Günay Kut, Eleazar Birnbaum, Orhan Okay, Şinasi Tekin, Doğan Hızlan, Jale Parla.
Bu yayınlar Türkiye’de de basılacak mı?
Yayım yılı üzerinden bir yıl geçtikten sonra bu izin çıkıyor. Ben ülkemizde de basılmasını çok isterim. Armağanlarını hazırladığım kişiler de Türkiye’de basılmasını istiyor. Bu yayınlar bir kere yapılır. Türk yayıncılar basmaya yanaşırsa çok memnun oluruz.
