Dünyada salgın hastalıklar ve mikroplar artarken, bundan 15 yıl kadar önce keşfedilen, ilaçlara dayanıklı Candida auris mantarı dünyanın korkulu rüyası olma yolunda hızla yayılıyor. Maya türü bu mantar bir kez vücuda girdikten sonra kan dolaşımını, sinir sistemini ve birçok iç organı etkileyebiliyor.Dünya Sağlık Örgütü Candida auris mantarından etkilenen hastalarda ölüm oranının yüzde 30 ile 53 arasında değiştiğini tahmin ediyor.
Son yıllarda dünyada salgın hastalıklar, mikroplar hızla artmaya devam ederken, çok sayıda insanın da yaşamını yitirmesine neden oluyor. Bundan 15 yıl kadar önce keşfedilen, ilaçlara dayanıklı Candida auris mantarı dünyanın korkulu rüyası olma yolunda hızla yayılıyor. Maya türü bu mantar bir kez vücuda girdikten sonra kan dolaşımını, sinir sistemini ve birçok iç organı etkiliyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bu mantardan etkilenen hastalarda ölüm oranının yüzde 30 ile 53 arasında değiştiğini tahmin ediyor.
Candida auris’in, yaygın olarak kullanılan mantar ilaçlarının çoğuna dayanıklı olması endişeyi artırırken, ABD Salgın Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin verilerine göre (CDC) mantarın şimdiye kadar 30’u aşkın ülkede ortaya çıkıp yayıldığı tespit edildi. BBC Türkçe’de yar alan habere göre 2020’de bu ülkelerden gelen verilerle hazırlanan bir rapora göre, 2009 ile 2019 arasında dünya çapında 4750 vaka tespit edildi. Amerikan sağlık yetkilileri, mantarın 2020 ve 2021 boyunca ABD sağlık kuruluşlarında kaygı verici bir hızla yayıldığını belirtiyor. ABD’de belirlenen vaka sayısı 2019 yılında 476 iken 2021’de 1471 oldu yani üçe üç yılda üçe katlandı. İlginç bir başka nokta da 2019’da uluslararası bir araştırma ekibi tarafından gündeme getirildi. Araştırmacılar Candida auris vakalarındaki artışın iklim değişikliği ile ilişkili olabileceği sonucuna ulaşırken bu mantarın yayılım yerlerinin hastaneler olduğu saptandı. Bu mantar esasen hastanelerde mikroplu zeminlerden bulaşıyor. Damar yolu gereçleri, serum hortumları ya da tansiyon cihazlarına yapışabiliyor. Londra Üniversitesi’ne bağlı Tropik Hastalıklar Hastanesi’nden mantar konusunda önde gelen uzmanlardan doktor Neil Stone, bir kez bulaştığında bu mantarın temizlenmesinin de çok zor olduğuna dikkat çekiyor. Onun için genellikle bütün bir hastane koğuşunun bir süre kapatılması gerekiyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ TETİKLİYOR
2019’da yapılan ve Amerikan Mikrobiyoloji Derneği tarafından çıkarılan mBio dergisinde yayımlanan bir araştırmada, Candida auris enfeksiyonlarındaki artışın sebebinin, bu türün iklim değişikliği nedeniyle daha yüksek sıcaklıklarda yaşamaya mecbur kalması olabileceğine dikkat çekiliyor. Mantarların çoğu toprakta bulabilecekleri daha düşük sıcaklıkları tercih ediyor. Fakat küresel sıcaklıklar yükseldikçe Candida auris de daha yüksek ısılara uyum sağlamak zorunda kaldı. Bu da mantarın 37 santigrad derece olan insan vücudunda yaşaması ve gelişmesini kolaylaştırıyor olabilir.
BULAŞMA RİSKİ YOK
ABD Salgın Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin verdiği bilgilere göre günlük hayat içerisinde Candida auris bulaşma riski pek yok. Fakat uzun bir süre hastanede ya da bakım evinde kalıyorsanız, ya da yoğun bakım hastası iseniz o zaman Candida auris enfeksiyonu yaşamanız ihtimali çok daha yüksek. Eğer sık sık antibiyotik kullanmış biri iseniz bu da Candida auris enfeksiyonuna yakalanma riskinizi artıyor çünkü antibiyotikler vücudunuzda bu mantara karşı mücadele eden faydalı bakterileri de öldürüyor.
