Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) denildiğinde çoğu insanın aklına aşırı temizlik, kilit kontrol etme veya simetri takıntısı gelse de çok daha gizli ve yaygın bir yönü var! Sosyal ilişkilerde ortaya çıkıyor, yanlış yorumlanan o hareket aslında OKB'nin en sinsi kompulsiyonlarından biri olabilir.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 1
1/8

Gündelik hayatta bu belirti, kendini "Az önce söylediğim şey seni kırdı mı?", "Bunu doğru yaptığımdan emin misin?", "Bana kızmadın değil mi?" gibi tekrarlayıcı sorularla gösterir. Çoğu zaman bu sorular, kişinin karşısındaki insanı önemsediği veya sadece endişeli bir yapıya sahip olduğu şeklinde yorumlanır. Ancak bilimsel açıdan bakıldığında, bu davranışın altında yatan mekanizma çok daha farklı olabilir.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 2
2/8

SORU SORMAK BİR KOMPULSİYONDUR

OKB, temelde iki bileşenden oluşur: Obsesyonlar (takıntılı, istenmeyen düşünceler) ve kompulsiyonlar (bu düşüncelerin yarattığı kaygıyı gidermek için yapılan ritüeller). Bilinenin aksine kompulsiyonlar her zaman fiziksel olmak (el yıkamak, kontrol etmek gibi) zorunda değildir.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 3
3/8

Uzmanlara göre "onay arama" (reassurance seeking), zihinsel bir kompulsiyondur. İşte o sinsi döngü:

  1. Obsesyon (Takıntılı Düşünce): Kişinin aklına "Ya yanlış bir şey söylediysem ve arkadaşımı kırdıysam?", "Ya yaptığım işte fark etmediğim korkunç bir hata varsa?" gibi yoğun kaygı yaratan bir düşünce düşer.

  2. Anksiyete (Kaygı): OKB, "şüphe hastalığı" olarak da bilinir. Bu düşünce, kişide yoğun bir şüphe ve sıkıntı yaratır.

  3. Kompulsiyon (Onay Arama): Kişi, bu dayanılmaz kaygıdan ve şüpheden kurtulmak için dışarıdan bir telkine ihtiyaç duyar. Arkadaşına "Seni kırdım mı?" veya patronuna "Bu rapor olmuş mu?" diye sormak, aslında bir el yıkama ritüelinden farksızdır. Bu, kaygıyı geçici olarak nötralize etme eylemidir.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 4
4/8

EN SİNSİ BELİRTİLERDEN BİRİ

Bu belirtinin gizli veya sinsi olarak adlandırılmasının nedeni, dışarıdan kolayca fark edilememesidir. El yıkamak bariz bir eylemken, soru sormak normal bir sosyal etkileşim gibi görünür. Ancak bu durum, hem OKB'si olan kişi hem de çevresindekiler için yıpratıcıdır.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 5
5/8

Kişi, aldığı "Hayır, kırmadın" cevabıyla anlık bir rahatlama yaşar, ancak beyni "rahatlamak için onay alman gerekiyor" mesajını öğrenir. Bu da döngüyü güçlendirir ve kişi bir sonraki şüphe anında tekrar tekrar onay aramak zorunda kalır. Onay veren kişi (aile üyesi, partner, arkadaş) ise giderek artan bu sorular karşısında yorulur ve bir süre sonra "Daha önce söyledim ya!" diyerek tepki gösterebilir, bu da OKB'si olan kişinin kaygısını daha da artırabilir.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 6
6/8

TEDAVİSİ SANILDIĞINDAN DAHA KOLAY

Uzmanlar, bu durumun basit bir kişilik özelliği olmadığının altını çiziyor. Eğer bir kişi, kendisini rahatlatmak için sürekli aynı soruları soruyor ve cevap almasına rağmen tatmin olamıyorsa, bir uzmana danışması kritik önem taşır.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 7
7/8

Bu tür zihinsel kompulsiyonların tedavisinde altın standart, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve özellikle "Maruz Bırakma ve Tepki Önleme" (ERP) yöntemidir. Bu terapide amaç, kişinin onay arama davranışını (kompulsiyonu) engellemesi ve o sırada ortaya çıkan "belirsizlik" ve "kaygı" duygusuna tahammül etmeyi öğrenmesidir. Kişi, kaygısının onay almadan da zamanla söndüğünü deneyimleyerek bu döngüyü kırabilir.

Sadece titizlik değil! OKB'nin sosyal ilişkilerde gizlenen en sinsi belirtisi 8
8/8
YORUMLAR
YORUM YAZ
İÇERİK VE ONAY KURALLARI: KARAR Gazetesi yorum sütunları ifade hürriyetinin kullanımı için vardır. Sayfalarımız, temel insan haklarına, hukuka, inanca ve farklı fikirlere saygı temelinde ve demokratik değerler çerçevesinde yazılan yorumlara açıktır. Yorumların içerik ve imla kalitesi gazete kadar okurların da sorumluluğundadır. Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır. Özensizce belirlenmiş kullanıcı adlarıyla gönderilen veya haber ve yazının bağlamının dışında yazılan yorumlar da içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
Görüntüsü sizi aldatmasın! Ne işkembe ne kelle paça çorbası: Kış aylarının en faydalı ve hafif şifacısı
Görüntüsü sizi aldatmasın!
Yumurtayı haşladıktan sonra herkes aynı hatayı yapıyor! Kabuğu kolay soysa da dokusunu ve lezzetini bozuyor
Yumurtayı haşladıktan sonra herkes aynı hatayı yapıyor!
En sağlıklı et hangisi? Dana, kuzu, koyun… Hepsini solladı: En sağlıklı et hiç beklenmedik bir tür oldu!
En sağlıklı et hangisi?
Sık sık ‘Tüketin’ uyarısı yapılıyor ama fazlası zarar! Kalbi korusa da akciğeri bitiriyor: Bu kuruyemişe dikkat!
Sık sık ‘Tüketin’ uyarısı yapılıyor ama fazlası zarar!
Anne sütünden sonra en yüksek protein onda! Nasıl tükettiğinizin önemi yok: Uzman isim ‘Yeter ki yiyin’ diyerek önerdi
Anne sütünden sonra en yüksek protein onda!
Kansızlık için pekmezden bile iyisi var desek? Kansızlık tarihe karışıyor, demir deposu dolup taşıyor: 1 kaşık bile yetiyor
Kansızlık için pekmezden bile iyisi var desek?
Artık salatalık yemek de riskli! Tarım krizi büyüyor: ‘Fluopyram’ kimyasalı resmen tehlike saçıyor
Artık salatalık yemek de riskli!