Sohbetlerin, kahvaltıların ve molaların başrolü olan çay, Türk kültürünün ayrılmaz bir parçasıdır. Ancak yapılan araştırmalar, günde üç-dört fincanın üzerinde tüketilen çayın sağlık açısından zararlı olmasa da tüketmemesi gereken kişiler olduğunun da altını çiziyor. Özellikle aç karnına ya da yemekle birlikte içilen çayın etkileri düşündüğünüzden daha ciddi olabilir.
FAZLA TÜKETİM DEMİR EKSİKLİĞİNİ TETİKLİYOR
Çayın içerdiği tanen maddesi, vücutta demirin emilimini azaltabiliyor. Bu durum, özellikle bitkisel ağırlıklı beslenen kişilerde demir eksikliğine zemin hazırlıyor. Uzmanlar, bu etkiden korunmak için çayın ana öğünlerle birlikte değil, yemekten en az bir saat sonra içilmesini tavsiye ediyor. Kardiyoloji uzmanı Doç. Dr. Muhammed Keskin, günde 6-8 bardaktan fazla çay tüketmenin, çayın içerisindeki tanenler nedeniyle demir emilimini azalttığını ve bu durumun kansızlığa (anemi) yol açabileceğini belirtti. Özellikle yemeklerden hemen sonra içilen çayın bu etkiyi artırdığına dikkat çeken uzman isim, demir eksikliği anemisi olan kişilerin yemek sonrası çay tüketiminden kaçınması gerektiğini vurguladı.
KAFEİN YÜKÜ FAZLA OLANLARI RİSKE ATABİLİYOR
Siyah ve yeşil çaylar yüksek oranda kafein içerdiği için, aşırı tüketildiklerinde çarpıntı, sinirlilik, uykusuzluk ve baş ağrısı gibi belirtiler oluşturabiliyor. Günlük kafein alımının 400 mg’ı geçmesi, vücutta titreme ve huzursuzluk gibi olumsuz etkilere neden olabiliyor.
HAMİLELER VE KRONİK RAHATSIZLIĞI OLANLAR DİKKATLİ OLMALI
Hamilelikte fazla çay tüketimi düşük riskini ve doğum ağırlığında azalmayı beraberinde getirebilir. Kalp hastalarında ise çay, kan basıncını yükselterek ritim bozukluklarına yol açabilir. Bu nedenle uzmanlar, özellikle hassas grupların kafein alımını sınırlandırması gerektiğini vurguluyor.
MİDE RAHATSIZLIĞI OLANLAR İÇİN RİSKLİ
Yüksek tanen içeriği, mide asidini artırarak reflü ve mide yanması gibi şikayetlere neden olabilir. Özellikle aç karnına içilen çay bu etkileri şiddetlendirebilir. Bu durumu dengelemek için sütle seyreltilmiş çay veya daha hafif türlerin tercih edilmesi öneriliyor.
KAFEİN BAĞIMLILIĞI VE YOKSUNLUK BELİRTİLERİ
Sürekli çay tüketen kişilerde kafein bağımlılığı gelişebiliyor. Çaya ara verildiğinde baş ağrısı, yorgunluk ve sinirlilik gibi yoksunluk belirtileri gözlemlenebiliyor. Bu nedenle alışkanlık haline gelen çay tüketimi, kontrollü ve bilinçli bir şekilde yapılmalı.
ÇOK FAZLA ÇAY KEMİKLERİ ZAYIFLATABİLİR
Aşırı çay tüketimi, idrarla kalsiyum atımını artırarak kemik erimesine zemin hazırlayabilir. Ayrıca çay bitkisinin yetiştiği topraklardan emilen florür ve alüminyum gibi elementlerin vücutta birikme riski de bulunuyor.
NE KADAR TÜKETMEK GEREKİR?
Beslenme uzmanları, sağlıklı bireyler için günlük 3-4 fincan çayın ideal olduğunu söylüyor. Ancak her bireyin toleransı farklı olduğundan, vücudun verdiği tepkiler göz önünde bulundurulmalı. Düşük kafeinli bitki çayları, beyaz çay ve rooibos gibi alternatifler, özellikle hamileler ve çocuklar için daha uygun olabilir.
