Esmagül Koçak

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor

Bu ziller hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzatılıyor. Gümüşhane’nin Kürtün ilçesinde dede mesleği olan mesleği, zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor…

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor 1
1/7

Gümüşhane Kürtün’de hurda musluklardan üretimi yapılan ziller, hem Türkiye’nin farklı bölgelerine hem de Avrupa ülkelerine gönderiliyor. İlçeye bağlı Cami Yanı Mahallesinde yıllardır devam eden zanaat, geri dönüşümle sanatı buluşturuyor.

Hurdacılardan toplanan eski musluklar, bataryalar ve pirinç içeren diğer atık metaller yüksek ateşte eritilerek sıvılaştırılıyor. Ustalar vadiye ismini veren Harşit Çayı’nın yatağından topladıkları özel kumu kullanarak, zillerin kalıplarını büyük titizlikle hazırlıyor. Eritilen sıcak metal, ustaların ayaklarıyla çiğneyerek sıkıştırdıkları kum kalıplara dökülerek zilin ilk hali oluşturuluyor.

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor 2
2/7

USTALAR ÖZEL TEKNİKLERLE AYARLIYOR

Zanaatın en özel kısmı “akort” denilen ses ayarlaması. Her zil, istenen net ve yankılı sesi vermesi için ustalarca özel tekniklerle ayarlanıyor. Geleneksel olarak büyükbaş ve küçükbaş hayvanların boynunda kullanılan ziller, son yıllarda otantik bir dekorasyon objesi olarak da tercih ediliyor.

Bölgede kuşaklar arası aktarılan zanaat, mahallelinin en önemli geçim kaynaklarından biri.

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor 3
3/7

HEM TÜRKİYE’DEN HEM YURT DIŞINDAN ALICI VAR

35 yıldır üretim geleneğini sürdüren 53 yaşındaki Salim Düzgün, "Bu sanat baba mesleği. 35 senedir yapıyorum. Eski hurda muslukları eritip çana, zile döndürüyoruz. Ben bu sanatı babamı seyrederek öğrendim. Alıştığım için bana zor gelmiyor artık. Önce kalıp yapıyoruz, sonra metalleri eritip kalıba döküyoruz. Bu sürecin tamamı ince işçilik gerektiriyor. Bu yaptığımı zilleri Türkiye’nin her yerine gönderiyoruz. Yurt dışına da gönderiyoruz" ifadelerini kullandı.

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor 4
4/7

GENÇ USTA İŞİNE SIKICA SARILIYOR

Ailesiyle beraber zil ustalığı yapan 23 yaşındaki Emre Düzgün de lise eğitiminden sonra amcası ve babasıyla bu işe başladığını söyleyerek, "Burada bir iki yıl kurs gördüm. Babam ve amcamdan öğrendim. Bir iki senenin sonunda sosyal medya hesabına geçiş yaptık. Araçla gezmek zorunda kalıyorduk, satılmıyordu. Şimdi teknoloji geliştikçe, internetten satımı daha kolay oldu. Şu an müşteri durumumuz gayet iyi. Abim ve amcamla birlikte aynı aileden 4 kişi çalışıyoruz. Ben bu mesleği devam ettireceğim. Önceden beri böyle işlere, ticarete hevesim vardı” dedi.

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor 5
5/7

MÜŞTERİ İSTEĞİNE GÖRE SES AYARI YAPILIYOR

Eski musluklardan zil yapım sürecini anlatan Düzgün, şunları aktardı:

"Biz bu muslukları Trabzon’dan alıyoruz. Parça halinde ısıtıp kırıyoruz. Ardından toprak demir potanın içine koyuyoruz. Bin derecelik ocakta fan sistemiyle, körük sistemiyle çalışan ocakta kaynatıyoruz. Sonra kumdan yaptığımız kalıplarımıza modellerimizi diziyoruz. 40 modelimiz var. Hepsinin ayrı ayrı kalıpları, hepsinin ayrı ayrı üstleri var. Sarının ayarını yapıyoruz. Bakır gerekiyorsa bakır katıyoruz çinko gerekiyorsa çinko katıyoruz. Sonra aktarma işlemi yapıyoruz. Bu işlemden sonra model bu şekilde dönüşüyor. Sonra da tornada parlatıyoruz. Ötmesini sağlayan bir toka takıyoruz. Sesinin ince ayarını müşteri isteğine göre yapıyoruz."

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor 6
6/7

Ürettikleri zilleri genellikle Türkiye ve yurt dışına sattıklarını ifade eden Düzgün, "Biz genelde büyük esnafa veriyoruz. Kimi zaman perakende veriyoruz çobanlara, hayvancılık yapanlara. Müşterinin isteğine göre ince ses ya da kalın ses yapıyoruz. Bulgaristan ve bazı Avrupa ülkelerine gönderiyoruz. Ben ilk başta bu işi yaparken Türkiye’de satıyordum. 20-23 santimlik zil dökmeye başlayınca Bulgaristan’dan duyulmuş. Oraya gidenler 3-4 kiloluk ziller oluyor. Onları genelde deveye takıyorlar ya da dekorasyonda kullanıyorlar. Bunlar boy boydur. Hepsinin kullanım alanları farklıdır. Tamamen bir zevk meselesi. Oltada kullanılıyor. Kimisi hayvanda kullanıyor, kimisi evinde kullanıyor, kimisi kapı zili ile yapıyor. İsteyen istediği gibi kullanabiliyor" ifadelerini kullandı.

Hurdadan üretiliyor, yurt dışına kadar uzanıyor! Asırlık üretim geçim kaynağı oluyor: Zorluğuna rağmen yeni nesil devralıyor 7
7/7

“HERKESİN YAPABİLECEĞİ BİR MESLEK DEĞİL”

Genç usta Emre Düzgün, dede mesleğini sürdürmeye kararlı olduğunu belirterek, "Babamlar dedemden öğrenmiş. Ben de babamla amcamdan öğrendim. Ben bu işi sürdürmeyi planlıyorum. Devam ediyorum. Allah’a şükür işimizden memnunuz. Zor bir meslek. Herkesin yapabilecek olduğu bir meslek değil" dedi.

YORUMLAR
YORUM YAZ
İÇERİK VE ONAY KURALLARI: KARAR Gazetesi yorum sütunları ifade hürriyetinin kullanımı için vardır. Sayfalarımız, temel insan haklarına, hukuka, inanca ve farklı fikirlere saygı temelinde ve demokratik değerler çerçevesinde yazılan yorumlara açıktır. Yorumların içerik ve imla kalitesi gazete kadar okurların da sorumluluğundadır. Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır. Özensizce belirlenmiş kullanıcı adlarıyla gönderilen veya haber ve yazının bağlamının dışında yazılan yorumlar da içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır.
Bunlar da İlginizi Çekebilir
Geleneği modernle buluşturuyor çok talep görüyor! ‘Herkes yapsın’ diye öneriyor: Tanesini 1.700 TL’den satıyor
Geleneği modernle buluşturuyor çok talep görüyor!
Baklavası tescillenen Çorum, gastronomide atağa geçti! 4 lezzet için hummalı çalışma başladı: Tescilli ürün sayısı 28’e çıktı
Baklavası tescillenen Çorum, gastronomide atağa geçti!
Elleriyle üretiyor gören hayran kalıyor! 75 TL’ye de var 350 TL’ye de: Güzelliğini gören ‘Nasıl yakacağız, kıyamayız’ diyor
Elleriyle üretiyor gören hayran kalıyor!
Urartular’dan gelen meslek çürüyor! ‘Tek’ usta olarak kültürel mirası yaşatıyor: Gelecek nesiller de öğrensin istiyor
Urartular’dan gelen meslek çürüyor!
Sadece Türkiye’de değil dünya mutfağında da söz sahibi! Geleneksel lezzet: Peynir deyip geçmek büyük hata
Sadece Türkiye’de değil dünya mutfağında da söz sahibi!
Kadınlar imece usulü yöntemi sürdürüyor! Tandırı olmayana da unu olmayana da yer var: El birliğiyle tüm hanelere giriyor
Kadınlar imece usulü yöntemi sürdürüyor!
Yağmurun bereketi resmen fışkırdı! Ormanlar doldu, tezgahlar süslendi: 400’den 100 TL’ye düşen fiyat güldürdü
Yağmurun bereketi resmen fışkırdı!