Avrupa Komisyonu, iki yıldır yürüttüğü soruşturmanın bir bölümünü tamamlayarak, X’in Dijital Hizmetler Yasası’na (DSA) uyum sağlamadığına hükmetti ve şirkete toplam 120 milyon euro para cezası kesti. Bu karar, yasaların yürürlüğe girmesinden bu yana X’e uygulanan ilk yüksek profilli yaptırım olarak kayda geçti.
Komisyon, platformun kullanıcı güvenliği ve şeffaflık mekanizmalarıyla ilgili yasal yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirledi.
CEZANIN DAYANDIĞI ÜÇ TEMEL İHLAL
AB’nin değerlendirmesine göre X’in yükümlülüklerini yerine getirmediği üç kilit alan bulunuyor.
Bunların ilki, kullanıcıların para karşılığı satın alabildiği fakat hesap doğruluğuna dair yanıltıcı bir güven izlenimi yaratan mavi tik uygulaması. Bu nedenle şirkete 45 milyon euro ceza kesildi.
İkinci ihlal ise reklam şeffaflığına ilişkin. DSA, çevrim içi platformların reklamverenlerin kimliğini ve kampanya bilgilerini kamuya açık bir veri bankasında yayımlamasını zorunlu kılıyor. X’in bu yükümlülüğü yerine getirmemesi nedeniyle 35 milyon euro ek ceza uygulandı.
Üçüncü ihlal kapsamında ise platformun, araştırmacıların siyasi içerik ve dezenformasyon gibi hassas konuları inceleyebilmesi için erişilebilir veri sağlamadığı değerlendirildi. Bu sebeple X’e 40 milyon euro daha ceza verildi.
AB: KULLANICILARI YANILTMANIN AVRUPA’DA YERİ YOK
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Henna Virkkunen, kararla ilgili yaptığı açıklamada platformun kullanıcı haklarını ihlal ettiğini vurguladı:
“DSA’nın ilk uyumsuzluk kararıyla, kullanıcı haklarını zedelediği ve hesap vermekten kaçındığı için X'i sorumlu tutuyoruz. Kullanıcıları mavi tiklerle aldatmanın, reklam bilgilerini gizlemenin ve araştırmacıları dışlamanın AB’de yeri yoktur.”
Virkkunen, kararın yalnızca X’e değil tüm platformlara dijital uyum konusunda “net bir mesaj” olduğunu söyledi.
Söz konusu yaptırımın, Washington ile Brüksel arasında teknoloji düzenlemeleri konusunda mevcut gerilimi artırabileceği yorumları yapılıyor. ABD Ticaret Bakanı’nın geçtiğimiz hafta “AB’nin çelik tarifeleri için teknoloji düzenlemelerini gözden geçirmesi gerektiği” açıklaması, kararın ticari pazarlıklarda kullanılabileceği yorumlarına yol açmıştı.
Ancak AB yetkilileri, X hakkında alınan kararın herhangi bir siyasi baskıdan bağımsız olduğunu ve Birliğin teknoloji şirketlerini düzenleme konusunda “egemenlik hakkını koruduğunu” belirtti.
X’İN ÖNÜNDE ÜÇ AYLIK SÜREÇ VAR
Elon Musk’ın, dünyanın ilk trilyonerleri arasında gösterildiği bir dönemde şirketine verilen bu ceza, X’i ciddi bir uyum sürecine zorluyor. Platformun 90 gün içinde AB’ye bir “eylem planı” sunması gerekiyor.
X’in karara karşı Avrupa Adalet Divanı’na itiraz hakkı da bulunuyor. Apple ve Meta gibi şirketlerin geçmişte AB cezalarına karşı uzun yargı süreçlerine başvurduğu biliniyor.
AB, TİKTOK’TAN DA REKLAM ŞEFFAFLIĞI TAAHHÜDÜ ALDI
Komisyon, kararın açıklandığı gün TikTok’un da araştırmacılar için reklam verisi havuzlarını erişilebilir kılacağı yönünde taahhüt verdiğini duyurdu. DSA, özellikle siyasi kampanyalar ve genç kullanıcıların güvenliği açısından bu verilerin kamuya açık olmasını zorunlu kılıyor.
