Uzmanlar, Kovid-19’un bazı versiyonlarının etkisinin uzun yıllar süreceğini söylüyor. Ancak hastalığın gelecekteki yaygın olarak görülecek etkilerinin ne olacağı henüz net olarak kestirilemiyor.
SELMAN CÖMERT | KARAR.COM
Dünya çapında iki milyondan fazla insanın ölümüne yol açan koronavirüs, çiçek hastalığı gibi küresel bir aşı kampanyasıyla etkisi kırılarak yok edilebilecek mi? Aşılar, yeni Kovid-19 varyantlar karşısında koruma sağlayabilecek mi? Virüs, soğuk algınlığı gibi hafif bir rahatsızlığa dönüşerek hayatımızda kalmaya devam edecek mi?
Virüsün insan hayatında normalleşeceğine vurgu yapan Hindistan’ın çocuk felci ve HIV/AIDS’le mücadelesinin eski lideri ünlü virolog Dr. T. Jacob John, SARS-COV-2 olarak bilinen virüsün, insanlığın birlikte yaşamayı öğrendiği diğer birçok bulaşıcı hastalığa katılarak “hayvanat bahçesindeki başka bir hayvan” haline geleceğini tahmin ediyor.
"TÜRKİYE'YE HAS VARYANTLAR VAR"
Yine de, virüsün gelecekte insan hayatında nasıl bir yere sahip olacağı hakkında kesin bir kanı yok. Hızla yayılan virüs üredikçe yeni varyantların ortaya çıkmasına neden oluyor. Güney Afrika ve İngiltere’de tespit edilen yeni varyantların yanı sıra, Bilim Kurulu üyesi Hasan Tezer de Türkiye’de türeyen yeni Kovid-19 varyantlarının da ortaya çıktığını duyurmuştu.
Aşılama sürecinin hızla tamamlanması gerektiğine vurgu yapan Tezer, “Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı’nın verisine göre, 400 civarında insanın mutasyonlu virüs ile enfekte olduğunu, Güney Afrika ve İngiltere varyantlarının olduğunu biliyoruz. Ülkemize has mutasyonların olduğunu da biliyoruz ama ülkemizdeki varyantlarının nasıl etki edeceğini bilmiyoruz” dedi.
NOVAVAX MUTASYONA KARŞI YÜZDE 60 ETKİLİ
Geçen ayın sonunda yeni varyantlarla ilgili açıklama yapan Novavax, ürettiği yüzde 89 etkinlik oranı gösteren Kovid-19 aşısının Güney Afrika’daki mutasyona uğramış virüse karşı yüzde 60 etkili olduğunu bildirmişti. HIV testi pozitif hastalar arasında yüzde 49’a düşen koruma düzeyi olan aşının belli düzeyde de olsa yeni varyantlara karşı etkili görünüyor. Ancak, uzmanlar virüs ne kadar yayılırsa; mevcut testlerden, tedavilerden ve aşılardan kurtulma olasılığı o kadar artacağını söylüyor.
Bilim insanları, en azından virüse karşı acil olarak alınması önlemle ilgili hemfikir görünüyor: Mümkün olduğunca çok sayıda insanı hızla aşılamak. Bir sonraki adımın, aşıların ve doğal enfeksiyonların insanlarda ne kadar bağışıklık kazandırdığına bağlı olarak öne çıkması bekleniyor.
Birçok araştırmacı gibi, aşıların ömür boyu bağışıklık sağlama şansının zayıf olduğunu düşünen Columbia Üniversitesi İklim ve Sağlık Program’ından Profesör Jeffrey Shaman, “İnsanlar sıklıkla tekrarlayan enfeksiyonlara mı maruz kalacak? Henüz bunu bilecek kadar yeterli veriye sahip değiliz” dedi.
"GELECEKTE SOĞUK ALGINLIĞI GİBİ OLACAK"
Associated Press’te yer alan habere göre, Emory Üniversitesi’nden virolog Jennie Lavine, gelecekle ilgili nispeten daha iyi bir senaryo öngördü. Lavine, aşı veya doğal enfeksiyon yoluyla dünyadaki çoğu insanın virüse yakalanmasından sonra koronavirüsün rutin soğuk algınlığı gibi “yayılmaya devam edeceğini, ancak genelde sadece hafif olarak atlatılacağını” söyledi.
Science dergisinde iki gün önce yayınlanan Kovid-19’la ilgili bilimsel makalenin, aralarında Jennie Lavine’in de bulunduğu, yazarlarından Ottar Bjornstad; SARS, MERS veya soğuk algınlığına neden olanlar gibi diğer koronavirüslerden elde edilen bağışıklığın zamanla azalırken, enfeksiyona tekrar yakalanılması halinde sonraki semptomların ilk hastalıktan daha hafif olma eğiliminde olduğunu söyledi.
"ÖNCEDEN KORONA OLANLAR AĞIR SEMPTOM GÖSTERMEZ"
Pensilvanya Eyalet Üniversitesi’nde virüsler üzerine çalışmalar yapan Bjornstad, “Yetişkinler, eğer önceden maruz kalmışlarsa ağır semptomlar göstermez” dedi.
Science makalesinde yer alan tahmin, diğer koronavirüslerin zaman geçtikçe nasıl davrandıklarının analizine dayanıyor. Makale, SAR-CoV-2’nin gelişmeye devam ettiğini, ancak hızlı veya tamamen gelişmediğini varsayıyor.
