Yaşadığımız günlerin kederi dayanılmaz hale geldiğinde, kötülüklere tahammül gücümüz azaldığında genellikle kendi iç sesimizle konuşmayı tercih ederiz. Ama bu hiçbir zaman yeterli olmaz ve çoğu kez acıyı dindirmek için kendimizi şarkılara, şiirlere emanet ederiz. Kişisel anlamda bu yöntemin, her zaman hayatıma hızır gibi yetiştiğini belirtmeliyim.
Şimdi geriye dönüp baktığımda, müzikle zenginleşen hayatımın öylesine muhteşem anları olmuş ki… Sadece Yes grubunun “The Yes” albümünde yer alan “I've Seen All Good People” şarkısını bugün bile her dinlediğimde, o yılların hatıraları arasında sonsuz bir kalite gibi parlıyor hala…
Kuşkusuz Jon Anderson ve arkadaşları tarafından 1968 yılında kurulmuş olan YES, progresif rock tarihinin en yaratıcı müziklerine imza atmış bir gruptur.
Her insanın ruh dünyasının özellikleri bakımından, farklı müziklerle akraba olduğunu biliyorum. Doğal olarak herkesin sevdiği müzikler de farklı olacaktır.
Ancak müziğe biraz aşina olan insanların, kalplerini YES grubunun müziğine açtıklarında yeni bir dünya keşfedeceklerine de yürekten inanıyorum.
Çünkü Yes’in müziği, her müziksevere duygusal derinliği olan bir deneyim sunar. Şarkı sözleri genellikle felse, doğa, evren ve insanın manevi dünyası gibi soyut temalar etrafında şekillenir. Bu müzik sadece bir dinleti değil, bir keşif ve içsel yolculuktur aynı zamanda.
Şarkılarındaki uzun enstrümantal bölümler, sofistike armoniler ve karmaşık ritimler uzun süre hafızalarda yer edecek bir özelliğe sahiptir. Ama “I've Seen All Good People” şarkısı, YES’in müzikal dünyasında farklı bir özelliğe sahiptir.
Müziği ruhunda içselleştirerek dinleyenlerin daha çok vakıf olabileceğini düşünerek belirtmeliyim ki “I've Seen All Good People”ı dinlemek, zaman zaman neredeyse dini bir ayin hissi uyandırır insanda. Mesajı itibariyle de son derece lirik ve spiritüel bir şarkıdır. Bu parçanın ayrıca müzikal yetenek katmanları açısından da yeni zirveleri zorladığı kanaatindeyim.
Dahası, yarattığı duygusal atmosfer itibariyle savaş karşıtı duyguları kışkırtan ama bunu son derece sofistike bir teknikle gerçekleştiren bir özelliğe sahiptir. Mesela, "Bütün iyi insanları gördüm" ifadesi, sözde düşman da dahil olmak üzere tüm insanları ifade etmektedir.
Oturup “I've Seen All Good People”ı dinlediğinizde, şarkının kompozisyon içinde zengin seçenekler sunan müzikal bir derinliğe sahip olduğunu rahatlıkla görebilirsiniz.
Sadece sesinin güzelliği ile değil üst düzey spiritüel mesajlarıyla da dikkat çeken eşsiz vokalist Jon Anderson tarafından yazılan şarkının sözlerinde John Lennon'dan esintiler görmek mümkündür. Anderson, bu şarkıda satrancı insan ilişkileri için bir metafor olarak kullanmıştır. Çünkü savaş, bir bakıma satranç oyunu gibidir aynı zamanda. Şarkı sözlerinde, çok yönlü ve güçlü satranç taşı olan kraliçeye atıfta bulunulması bunun en önemli göstergesidir:
/ Düz ve daha güçlü bir yol izle
Hayatının köşesine
Beyaz kraliçeyi çok hızlı koştur
Seni bilge yapacak vakti yok
Çünkü zamanı geldi, senin zamanınla birlikte zamanı geldi
Ve haberi ele geçirildi
Kraliçenin kullanması için!
Beni herhangi bir siyah kareye taşı
Beni istediğin zaman kullan
Sadece şunu hatırla ki amaç
Hepimizin istediğimiz her şeyi ele geçirmemiz (Beni herhangi bir siyah kareye taşı)/
Jon Anderson’ın “Yesstories” dergisine verdiği bir röportajda “I've Seen All Good People” adlı şarkısındaki manevi derinlikle ilgili söyledikleri ilginçtir: “... çünkü zamanı geldi, senin zamanınla birlikte zamanı geldi” ifadesi, “Tanrı’ya ulaşmak için benden istenen her şeyi yapacağımı ve dinleyicinin kendini “Tanrı ile uyum içinde ve zamanda” hissetmesini istediğini söyleme girişimiydi.”
Röportajlarında da görüldüğü gibi Anderson, son derece mütevazi ve onurlu birisidir, bu yüzden tanrıya olan bu saygısı şaşırtıcı değildir. Ama esas itibariyle Anderson, Chris Squire ve Steve Howe üçlüsünün yarattığı müzikal derinlik, bu şarkıyı adeta bir yıldız gibi parlatmıştır.
Jon Anderson'ın a capella girişi, basçı Chris Squire ve Steve Howe'un üçlü armoni halinde birlikte söylemesiyle başlayan şarkıdaki şu sözler muhteşemdir:
/Her gün başlarını çeviren iyi insanları gördüm,
o kadar memnunum ki yoldayım./
