Zekalar aynı sorunlar farklı

Zekalar aynı sorunlar farklı

Prof. Dr. Tayfun Uzbay ‘Görünmeyen Beyin’ kitabında beynin gelişimini ve bilinmeyen yönlerini bilimsel araştırmalar neticesinde elde edilen verilerle anlatıyor. Erkek beyninin kadın beynine göre daha büyük olduğunu söyleyen Uzbay “Yapıları farklı ancak zeka aynı. Görülen rahatsızlıklar da değişebiliyor” diyor.

ERKUT TEZERDİ / İSTANBUL

Antropolojik kanıtlar gösteriyor ki insan türü 70 bin yıl önce ortaya çıktı. Fakat acaba beyinle ilgili ne gibi bir değişim söz konusu? Beynimizin bilinmeyen yönleri neler? Kadın ile erkek beyni arasında farklılık var mı? İşleyiş bakımından her iki beyin nasıl çalışıyor? Peki rahatsızlıklarımız aynı mı? Prof. Dr. Tayfun Uzbay, Destek Yayınları’ndan çıkan ‘Görünmeyen Beyin’ adlı kitabında beynin fiziksel, işlevsel özelliklerinden madde bağımlılığına, depresyondan uyku sorunlarına, genetik unsurlardan Alzheimer’a kadar beynin belki de bugüne kadar pek konuşulmayan birçok yönünü herkesin anlayacağı bir dilde anlatıyor. Bunu yaparken bilimsel verilerden yola çıkıyor. 19’uncu yüzyılın sonlarında bilim dünyasında kabul edilen “Normal bir insanın beyni 1.5 kilo kadar. Erkek beyni de kadın beyninden 200 gr kadar daha fazla. Erkekler kadınlardan daha zeki” görüşünün yanlış bir ifade olduğunu söylüyor. “Evet erkek beyni kadın beynine göre daha büyük ama bu iddia edildiği gibi zihinsel beceriler veya zekâ bakımından erkeklere bir avantaj sağlamaz. Ancak her iki beynin de biribirinden farklılıkları vardır” diyen Uzbay, görülen rahatsızlıkların da farklı oluşuna dikkat çekiyor. Peki nedir bunlar? 

Erkek ile kadın beyni arasında üç temel fark olduğunu söyleyen Uzbay şunları anlatıyor: “İlk olarak hippotalamusun içinde bulunan ‘medial preoptik alan’ olarak bilinen bölgenin erkeklerde kadınlara göre 2.5 kat daha büyük olmasıdır. Bu bölge beynin başka bölgelerine göre erkeklikle ilgili hormonlara daha çok yanıt veren daha çok hücreler içerir. Maymunlarda bu alan uyarıldığında erkeklerin çevredeki dişilere ilgi duymaya başladığı gözlemlenmiştir.”

Uzbay iki yarıküreyi birbirine bağlayan korpus kallozomun kadınlarda erkeklere göre daha kalın olduğunu ifade ediyor: “Bu, kadınların neden iletişimde daha iyi olduğunu, neden daha iyi empati yapabildiğini ve kendi duygularını daha iyi ifade edebildiğini açıklar.” 

Üçüncü farkın yaşlandıkça ortaya çıktığının altını çizen Uzbay, erkeklerde hücre ve doku kaybının daha erken başladığını söylüyor. Uzbay, şöyle devam ediyor: “Aslında kayıp total anlamda her iki cinsiyette de fazla değildir. Ancak erkeklerde (frontal) ve şakak (temporal) parçalarda kadınlara göre daha fazladır. Bu nedenle yaşlılıkta huysuzlaşan ve mızmızlaşan erkek sayısı kadınlara göre daha fazladır. Kadınlardaki doku kaybı daha çok hipokampus ve yan alanlardadır. Bu nedenle kadınlar yaşlandıkça erkeklere göre daha unutkan olurlar. Eşyaları daha zor bulurlar.”

ALIŞVERİŞ BEYİNDE BAŞLAR

Prof. Dr. Tayfun Uzbay, araştırmalar neticesinde otizmin de erkeklerde daha fazla görüldüğünü belirtiyor. “Şizofreni erkeklerde kadınlara göre daha agresif seyreder. Suç işleme olasılığı erkeklerde daha yüksektir. Tüm dünyada cezaevlerinde bulunan suçu sabit bireylerin büyük çoğunluğunu erkekler oluşturur. Erkekler A ve B arasındaki rotaya odaklanırken, kadınlar daha çok yol üzerindeki önemli noktalara odaklanır. Bütün bunların altında belki de kadınların daha çok sağ beyni, erkeklerin ise sol beyninin baskın olması vardır.” Alışverişe yönelik reklamların beynin sağ lobuna seslendiğini vurgulayan Uzbay, belki de bu nedenle kadınların alışverişi sevdiğinin değerlendirmesinde bulunuyor.

BEYNİ KORUMAK İÇİN DİL ÖĞRENİN 

Beyin sağlığını korumak için hem erkeklere hem de kadınlara aynı tavsiyeleri veren Prof. Dr. Tayfun Uzbay, bunların başına da egzersizi yerleştiriyor. “Yaşlılıkta uygulanacak uygun egzersiz programı beyni güçlendirecektir” diyen Uzbay, şunları kaydediyor: “Entelektüel bir yaşam sürmek gerekiyor. Kitap okumak, dil öğrenmek, öğrendiklerinizi başkalarıyla paylaşmak, zihinsel performansınızı yüksek tutmak faydalıdır. Ayrıca dengeli besleneceksiniz. Kırmızı eti tamamen terk etmek, ekmeği tamamen bırakmak, yağı tamamen kesmek akıllıca değil... Özellikle somon ve uskumru gibi soğuk deniz balıkları beyin dostu omega 3 sağlayıcısıdır. Bir avuç ceviz içi, fındık veya kaju fıstığı hem açlığınızı bastırmaya yardımcı olur hem de beyniniz için faydalıdır.”

İlgili Haberler
Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN