Petrol fiyatları düşmeye devam ediyor. Brent petrol 49 doların altına düştü ve dolar 2,80 sınırının üzerine çıkmadı. Tablo devam ederse çok yakında benzin ve mazotta yeni indirimler gelecek
[Karar]
Petrol fiyatlarındaki hızlı düşüş geçen haftada devam etti. İki hafta Önceye 54 doların üzerinden başlayan petrol fiyatı 51,59 dolarda haftayı kapatmıştı. Geçen hafta ise 51,98 doları gördükten sonra haftanın son günü 49 doların da altına düşerek 48,48 dolardan kapanış gerçekleşti.
Önceki hafta petrol fiyatlarında yaşanan düşüşe bağlı olarak geçen hafta hem benzinde hem de mazotta indirim haberi geldi.
Son üç hafta içinde dolar 2,65 den 2,80 sınırına yüzde 5,5 prim yapmasına karşılık petrol fiyatı 58,8 dolardan 48,48 dolara düşerek yüzde 17,5 oranında değer kaybetti.
Dolardaki yükselişin petrol fiyatlarındaki düşüşe oranla çok daha az olması geçen hafta akaryakıtta ilk indirimleri getirdi. Önze benzin fiyatına 9 kuruş indirim haberi geldi. Bir gün sonra da mazot fiyatının litre başına 8 kuruş indirildiği açıklandı.
Her iki indirime rağmen henüz akaryakıtta fiyat seviyeleri petrol fiyatlarındaki düşüşü iç piyasaya yeterince yansıtmış gözükmüyor.
Şu anda İstanbul'da benzin 4,55-4,60 aralığından satılırken mazot fiyatı da 3,75-78 aralığından satışa sunuluyor. Bu yılın başında ocak ayının ortalarında petrol fiyatlarının yine 45-50 dolar bandında seyrettiği dönemde benzin fiyat 4,05-4,10 aralığında iken mazot fiyatı da 3,55-,60 aralığında satışa sunuluyordu. O tarihlerde dolar kurunun TL karşısındaki değeri de 2,35-2,40 seviyelerinden işlem görüyordu.
Petrol fiyatlarındaki düşüşün devam etmesine karşılık dolar kurunun 2,80 seviyesinin üzerine çıkmaması halinde gelecek hafta-haftalarda akaryakıt fiyatlarında yeni indirimleri beraberinde getirmesi beklenebilir.
Akaryakıt fiyatları nasıl belirleniyor?
Akaryakıt fiyatlarının belirlenmesinde birinci sırada Brent türü petrol başrölü alırken ikinci sırada iç piyasada sartışı belirleyen dolar/TL değeri etkili olmaktadır. Mesela petrol fiyatları yüzde 10 düşerken dolar TL karşısında yüzde 10 değer kazanıyorsa yurtiçinde akaryakıt fiyatlarına bir indirim veya zam yapılmamaktadır.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu-EPDK'nın açıklamasına göre akaryakıt fiyatları şu şekilde belirleniyor:
"5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu''na göre, petrol fiyatları 01/01/2005 tarihinden itibaren en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak serbest piyasa koşullarına göre oluşmakta olup, rafineri fiyatlarının endeksle oluşturulması, dağıtıcı ve nakliye paylarının tavanı gibi fiyatların dolaylı veya dolaysız olarak kamuca belirlenmesine ilişkin uygulamalar sona erdirilmiştir.
Ayrıca petrol piyasasında dolaşımda bulunan tüm petrollerin fiyatı, ham petrol fiyatındaki değişimlerden etkilenmekle birlikte, her bir ürünün fiyat teşekkülünün arz-talep mekanizmasına göre ayrı ayrı oluştuğu, fiyatların oluşumuna etki eden bir çok faktörün de bu süreçte rol oynadığı bilinmektedir.
Ham petrol fiyatı ve benzin, motorin gibi ürünlerin kendi arz-talep koşullarının yanı sıra navlun bedeli, döviz kuru, ülkelerin mevzuatlarına göre gümrük vergileri, ÖTV ve KDV gibi diğer vergileme unsurları gibi hususlar yanında tarafların özel hukuk çerçevesinde aralarında kararlaştırdıkları unsurlar, belirli bir zamandaki konjonktürel gelişmeler gibi bir çok husus fiyat oluşumuna etki edebilmektedir."
Açıklamadan da anlaşılacağı üzere fiyatların belirlenmesinde sadece petrol ve dolar kuru değil küçük oranda da olsa navlun gibi diğer giderlerde etki etmektedir.
