İnsanlar bize baktığı vakit günahı, kötülüğü, şiddeti, yıkıcılığı, bencilliği, çıkarcılığı görüp başını öbür tarafa dönmemelidir. Aksine bizde örnek Müslümanlığı, edep ve ahlâk güzelliğini, kâmil insaniyeti, cömertliği, fedakârlığı görmelidir.
PROF. DR. MUSTAFA ÇAĞRICI
Dün, Ramazan deyince ilk akla gelen ibadetlerden bahsetmiş; özetle bunların oruç, teravih namazı, zekât ve sadaka-i fıtır (fitre) olduğunu belirtmiştik.
Kuşkusuz böylesine bir özel zamanda yapmamız gereken, yaptığımız taktirde orucumuzun ve diğer ibadetlerimizin mânevî tesirini, ecir ve sevabını artıracak, yapmazsak tersine sonuçlar doğuracak başka ahlâkî ve mânevî vazifeler de vardır.
Bu vazifelerin ilki ve en önemlisi ihlâs, yani ibadetin yalnızca Allah rızası için yapılmasıdır. İbadette gösterişe kaçmak, yani –“sahte dindarlık” anlamına gelen- riyaya sapmak onu ibadet olmaktan çıkarır ve bütün hayırlı sonuçlarını yakıp yok eder. Çünkü Hz. Peygamber riyayı “küçük şirk” olarak tanımlamıştır.
RUHUN ORUCU
Dikkat çekilmesi gereken ikinci husus, orucu sadece bedenimizle değil ruhumuzla da tutmaktır; yani yemekten içmekten uzak durduğumuz gibi Allah’ın rızasına uymayan ve O’nun kullarına, yarattıklarına zarar veren her türlü söz ve davranıştan sakınmaya çalışmaktır. Nitekim Orucun farz kılındığını bildiren âyetin sonunda bunun hikmeti ve amacı ittika kavramıyla ifade edilmiştir (Bakara 2/183). İttika ya da aynı anlamdaki takvâ, “Allah’a saygısızlık sayılan, bu sebeple O’nun tarafından yasaklanmış bulunan her türlü söz ve davranıştan, günahtan sakınmak” demektir.
Yüzlerce âyet ve hadiste insanların başkalarına kötü söz söylemeleri, zarar vermeleri yasaklanmış ve bu yasakları çiğnemek öncelikle Allah’a saygısızlık olarak değerlendirilmiştir.
Bu sebeple Resûlullah Efendimiz, “Oruç (kötülüklere karşı) kalkandır; biriniz oruç tuttuğu zaman kötü söz söylemesin, kavga etmesin, kabalaşmasın” buyurmuşlardır.
Şu hadis-i şerif, oruçlunun ahlâkî bakımdan ne kadar dikkatli olması gerektiği hususunda örnek bir uyarıdır: “Bir kimse yalan sözler konuşmaktan, yalanla dolanla iş yapmaktan uzak durmuyorsa o kimsenin yemeyi içmeyi bırakmasına Allah’ın ihtiyacı yoktur.”
Önemli bir husus da ibadetlerimiz ve hayır hasenatımızla bu rahmet ayının ruhuna uygun bir Müslüman yaşayışı sergilememiz ve bu yaşayışı Ramazan’dan sonrası için de kalıcı hale getirmemizdir.
BİZE BAKAN EDEBİ GÖRMELİ
Yüce kitabımız, Hz. Muhammed efendimizi rahmet peygamberi olarak niteliyor ve onun bizim için “güzel model” (üsve-i hasene) olduğunu bildiriyor. Öyleyse elimizden geldiğince onu örnek alıp biz de başkaları için bir rahmet modeli olmalıyız.
İnsanlar bize baktığı vakit bizde günahı, kötülüğü, şiddeti, yıkıcılığı, bencilliği, çıkarcılığı görüp başını öbür tarafa dönmemelidir. Aksine bizde örnek Müslümanlığı, edep ve ahlâk güzelliğini, kâmil insaniyeti, cömertliği, fedakârlığı görmelidir.
Kaynaklar, Aziz Sahabîler’in, Peygamber Efendimizi ziyaret etmeye, onun tarafından ziyaret edilmeye, onun yanında durmaya, onun yüzüne bakmaya, onu dinlemeye doyamadıklarını anlatır; onun erdemlerini saya saya bitiremezler. Bütün bunların biz Müslümanlar için bir anlamı olmalıdır.
Ramazan’ın işte bu anlamını yakalamaya, “Ahlâk güzelliklerini tamamlamak için gönderildim” buyuran o aziz Peygamberi anlamamıza ve hayatımıza örnek almamıza vesile olmalıdır; bu yönde Ramazan ve oruç bize yeni şeyler kazandırmalıdır. O zaman –emin olmalıyız ki- bu Ramazan ömrümüzün en hayırlı ayı olacak; bu sayede -hadiste buyurulduğu üzere- bizim için bu ayın “evveli rahmet, ortası mağfiret, sonu da cehennemden kurtuluş” olacaktır. Ve eğer bunu başarabilirsek, Resûl-i Ekrem Efendimizin hadislerinde müjdelediği üzere, bu ayda tuttuğumuz oruçlar, kıldığımız teravih namazları, geçmiş günahlarımızın bağışlanmasına vesile olacaktır.
