Sadece sözlerimizde değil; duygu, düşünce ve niyetlerimizde de dürüst olmamız gerekiyor. Allah’ın büyük lütuflarını, veriliş hikmetine aykırı olarak yalancılık, hilekârlık ve türlü sahtekârlıklarla şunu bunu aldatmak için kullanan biri, hem Müslümanlığını hem insanlığını kirletir.
Sakın doğruluktan sapmayın! Çünkü doğruluk sizi üstün ahlâka ulaştırır, üstün ahlâk ise cennete götürür. Doğruluk ve dürüstlüğü ilke edinen kişi, neticede ‘sıddîk’ (doğruluğu karakter haline getirmiş Müslüman) vasfını kazanır. Yalandan da kaçının! Çünkü yalan insanı günahlara sürükler; günahlar ise cehenneme götürür. Kişi yalan söyleye söyleye en sonunda Allah’ın katında kezzâb (yalancılığı karakter haline getirmiş kişi) diye yazılır.”
Doğruluk ve dürüstlüğüne, düşmanlarının bile hayran olduğu ve kendisini Muhammedü’l-Emîn (dürüst ve güvenilir Muhammed) diye andığı sevgili Peygamberimiz böyle buyuruyor.
İslâm âlimleri doğruluk ve dürüstlüğü güzel ahlâkın en büyük alâmeti kabul etmişler; Allah katında peygamberlerden sonra en yüksek derecede sıddîkların yani dürüstlüğü karakter haline getirenlerin bulunduğunu bildirmişlerdir. Çünkü Kur’an-ı Kerîm’de Allah’ın sonsuz lütuflarına nâil olacak dört seçkin zümre arasında, peygamberlerden sonra sıddîklar zikredilmiştir (Nisâ 4/69).
Resûl-i Zîşan efendimizin şu hadisi, dürüstlükten uzaklaşmanın dinî hayatımız için ne büyük bir tehlike oluşturduğunu gösterir:
“Münâfığın alâmeti üçtür: (1) Konuştuğu zaman yalan söyler, (2) Söz verdiğinde sözünden döner, (3) Kendisine bir emanet bırakıldığında emanete hiyanet eder.”
Sadece sözlerimizde değil; duygu, düşünce ve niyetlerimizde de dürüst olmamız gerekiyor, değerli okuyucular… Sözümüz özümüze, içimiz dışımıza uygun olmadıkça görünüşteki iyiliklerimizin ne dinî ne de ahlâkî bir değeri vardır. Çünkü Yüce Kitabımızın ifadesiyle “İçinizdekini gizleseniz de açığa vursanız da Allah ondan dolayı sizi hesaba çekecektir” (Bakara 2/284). Aynı uyarıyı, Peygamber efendimiz de “Amelleri değeri niyetlere göredir” şeklindeki özlü hadisleriyle dile getirilmiştir. Kur’an’ın naklettiği ne göre Hz. İbrahim, “İnsanların yeniden diriltileceği o günde, Allah’a temiz bir kalple gelmenin dışında hiçbir şeyin, malın mülkün, çoluk çocuğun fayda vermeyeceği o mahşer gününde beni mahcup etme Allahım” diye dua etmiştir. 16. yüzyıl Osmanlı sufi şairi Bağdatlı Rûhî bu âyeti şöyle dizelere dökmüştür:
“Sanma ey hâce ki senden zer ü sîm isterler / ‘Yevme lâ yenfeu’da kalb-i selîm isterler”
(Zannetme ki, ey efendi, [yarın kıyamet gününde] senden altın ve gümüş isterler; [mal ve evladın] fayda vermeyeceği o günde senden tertemiz bir kalp isterler.”
YALANI HUY HALİNE GETİREN İNSALIKTAN ÇIKAR
Yalan dolanla iş çevirenler, işlerine sahtekârlık katanlar belki bir zaman için başarılı olabilirler. Ancak unutulmasın ki, Allah insanoğluna konuşma yeteneğini, akıl ve zekâyı hak ve hayır yolunda kullanması için vermiştir. Dolayısıyla bu büyük lütufları, veriliş hikmetine aykırı olarak yalancılık, hilekârlık ve türlü sahtekârlıklarla şunu bunu aldatmak için kullan biri, hem Müslümanlığını hem insanlığını kirletir. Ragıb el-Isfahânî 900 yıl önce şöyle diyordu:
“Doğruluk bütün iyi ve güzel şeylerin temeli, peygamberliğin dayanağı, takvânın meyvesidir… Bir kimsenin yalanı huy haline getirmesi insanlıktan çıkması demektir. Çünkü konuşma yeteneği sadece insanın özelliğidir. Yalancılığıyla tanınanların sözlerine güvenilmez; sözüne güvenilmeyenin konuşması hiç kimseye fayda getirmez; konuşmasında fayda olmayan da hayvanlarla eşit duruma düşer. Hatta o, hayvandan da kötüdür; çünkü hayvan (konuşamadığı için) diliyle faydalı olamaz; fakat zarar da vermez, yalan konuşan ise başkasına faydalı olmadığı gibi, üstelik bir de zarar verir.”
