İnsanın, başta kendi hemcinsi olan insanlar olmak üzere, bütün canlılara, hatta bütün yaratıklara karşı göstereceği tavır–müspet veya menfi anlamda-onun Allah katındaki sicilini belirleyen önemli göstergelerden biri olacaktır.
Hz. Ebu Hüreyre (r.a.) anlatıyor: Hz. Peygamber (a.s.) şöyle buyurdu: “Bir adam yolda yürürken çok susadı. Derken bir kuyuya rastladı. İçine girip su içti. Dışarı çıktığında susuzluktan soluyup toprağı yemekte olan bir köpek gördü. Adam kendi kendine: ‘Bu köpek de benim gibi susamış’ deyip tekrar kuyuya indi, mestini su ile doldurup ağzıyla tutarak dışarı çıktı ve köpeğe su verdi. Allah onun bu davranışından memnun kaldı ve kendisini affetti. Hz. Peygamber (a.s)‘in yanında bulunanlardan bazıları: ‘Ey Allah’ın resûlü! Yani hayvanlar (a yaptığımız iyilikler)için de bize bir ücret mi var?’ dediler. Allah’ın resûlü: ‘Evet! Her yaş ciğer (sahibi olan canlılara yapılan iyilikler) için bir ücret vardır’ buyurdu.”
ALLAH KATINDAKİ SİCİLİMİZ
Buradan çıkarılacak ders şudur ki; İnsanın, başta kendi hemcinsi olan insanlar olmak üzere, bütün canlılara, hatta bütün yaratıklara karşı göstereceği tavır–müspet veya menfi anlamda-onun Allah katındaki sicilini belirleyen önemli göstergelerden biri olacaktır.
Bir diğer hadis-i şerifte, insanların bu konudaki müspet tavrı, yaşanmış bir misalle şöyle ifade edilmiştir: “ Bir adam yolda yürürken, yol üstünde gördüğü bir diken dalını geriye (yolun dışına) attı. Bunun üzerine Allah ona teşekkür etti ve onu bağışladı.”
“Merhametli olanlara Rahman olan Allah da merhamet eder. Yerdekilere merhamet edin ki, gökteki de size merhamet etsin” şeklindeki hadisin geniş kapsamlı ifadesinde ise, sadece insanlara değil, diğer canlılara da merhametli olmanın gereğine işaret edilmiştir.
SORULARLA İSLAMİYET
Yüce Allah kullarına neden meydan okuyor?
SORU: Bazı ayetlerde gördüğümüz üzere yüce Allah bazı insanlara meydan okuyor. Bunun sebebini bilmemiz mümkün mü?
CEVAP: Allah’ın meydan okuması, insanların meydan okuması gibi değildir. İnsan küçük, aciz bir varlık olduğu için onun meydan okumasının altında, bazen korku, bazen gurur, bazen cehalet, bazen blöf, bazen gösteriş, bazen göz dağı vermek gibi değişik unsurlar yatabilir. Halbuki, Allah’ın meydan okumasında bunlardan hiç biri düşünülemez. Bilakis, Allah’ın meydan okuması, gerçekte var olan sonsuz kudretini, ezeli ilmini, kuşatıcı hikmetini, eşsiz azametini, nihayetsiz merhametini, benzersiz makam-ı rububiyetini, nazirsiz uluhiyetini nazara vermektir. Yoksa Allah’ın meydan okuması, -vehmimize ilişen şekliyle- kendini göstermek gibi -haşa-acizliğin bir alameti olan bir meydan okuma değildir. Mesela: Allah’ın bir ismi Mütekebbir’dir. Tekebbür insan için “olduğundan fazla görünmek” gibi bir büyüklenmektir. Allah için olunca, normal makamını aktaran bir unvan olur. Diğer bir ifadeyle, Tekebbür, Allah’ın KEBÎR olduğunu gösterirken, insan için KİBİR göstergesidir. Meydan okumayı da bu zaviyeden değerlendirmek gerekir.
